Döner Sermaye İşletmesinin, Döner Sermayeden yapılan ek ödemeler, yakacak alımları gibi 770 Genel Yönetim Giderleri Hesabını ilgilendiren harcamalarının 740 Hizmet Üretim Maliyeti ve 750 Araştırma Geliştirme Giderleri hesaplarına kaydedildiği görülmüştür.

Döner Sermaye İşletmesi Bütçe Muhasebe Yönetmeliğinin 496’ncı maddesinde 740 Hizmet Üretim Maliyeti Hesabının hizmet işletmelerinde üretilen hizmetler için yapılan giderlerin izlenmesi için kullanılacağı;

503’ncü maddesinde açıklanan 750 Araştırma Geliştirme Giderleri Hesabının, üretime devam olunan mamullerin maliyetlerini düşürmek, satışlarını artırmak, bulunan yeni üretim çeşitlerinin işletmede kullanılmakta olan yöntem ve işlemlerini geliştirmek ya da yeni yöntem ve işlemler bulmak, üretimde kullanılan teçhizatın yenilerinin ve mevcutlarının geliştirilmesine ilişkin araştırmalar yapmak, satış ve pazarlama faaliyetlerini geliştirmek için yapılan giderlerin izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiştir.

Döner Sermaye İşletmesi 2020 yılı muhasebe kayıtları incelendiğinde; 750 Araştırma Geliştirme Giderleri Hesabında yakacak alımlarının kaydedildiği, 740 Hizmet Üretim Maliyeti Hesabında da ek ödeme kayıtlarının yer aldığı görülmüştür.

Oysa 770 Genel Yönetim Giderleri Hesabının açıklandığı, yönetmeliğin 517’nci maddesinde bu hesabın işletmenin yönetim fonksiyonları, işletme politikasının tayini, organizasyon ve personel, idare hizmetleri, büro hizmetleri gibi üretilen veya satılan malın maliyeti ile doğrudan ilişkisi kurulamayan genel mahiyetteki giderlerin izlenmesi için kullanılacağı, ayrıca 518’inci maddesinin ( 3) no.lu fıkrasına göre de Personele her ne ad altında olursa olsun katkı payı olarak yapılan ödemelerin bu hesaba borç, kesintilerin ilgili hesaplara, ödenmesi gereken tutarın 363 Ödenecek Döner Sermaye Katkı Payları Hesabına alacak kaydedileceği belirtilmiştir. Mevzuatta belirtilen nedenlerle araştırma geliştirme faaliyetiyle alakası olmayan yakacak alımlarının ve ek ödemelerin bu hesaba kaydı gerekmektedir.

Yönetmeliğin “Gelir Tablosu Hesaplarına İlişkin İşlemler” başlıklı Onuncu Bölümünde de, işletmenin esas faaliyetleri ile ilgili olarak sağlanan hasılat ile işletmenin esas faaliyetleri dışında kalan tüm gelir ve giderlerini tasnifli bir şekilde izlemesi ve dönemin kesin sonuçlarını belirlemesi için kullanacağı gelir tablosu hesapları düzenlenmiştir.

Bu bölümde, yılsonunda 750 Araştırma Geliştirme Giderleri Hesabının 751 Araştırma Geliştirme Giderleri Yansıtma Hesabı ve 630 Araştırma Geliştirme Giderleri Hesabına, 770 Genel Yönetim Giderleri Hesabının 771 Genel Yönetim Giderleri ve 632 Genel Yönetim Giderleri Hesabına, 740 Hizmet Üretim Maliyeti Hesabının 741 Hizmet Üretim Maliyeti Yansıtma Hesabı ile 622 Satılan Hizmet Maliyeti hesabına aktarılmasına ilişkin hesap kayıtları yer almaktadır.

Her ne kadar kurum , sağlık alanında hizmet üreten personelin maliyetlerinin hizmet üretimine dahil olan giderlerin içinde değerlendirilmesi gerektiğini belirtse de Döner Sermaye İşletmesi Bütçe Muhasebe Yönetmeliğine göre, personele her ne ad altında olursa olsun katkı payı olarak yapılan ödemelerin (ek ödemelerin) 770 Genel Yönetim Giderleri Hesabına kaydedilmesi gerekmektedir.

Belirtilen mevzuat hükümleri gereği söz konusu işlemlerin 770 Genel Yönetim Giderleri Hesabı yerine 740 ve 750 no.lu Hesaplara kaydedilmesi nedeniyle bu hesapların dönem sonlarında kapanış kayıtlarıyla devredildiği 630,622,632 hesaplarda da hataya neden olunmakta, kurum gelir tablosu gerçek durumu yansıtmamaktadır.