Belediyenin mülkiyetindeki taşınmazlardan 2023 yılında; Gölbağları Mahallesi 759 ada 3 parselde bulunan arsanın (cami alanı), 03.11.2023 tarihli ve 72 sayılı Belediye Meclisi Kararı uyarınca 28.11.2923 tarihli ve 221 sayılı Encümen Kararıyla Diyanet İşleri Başkanlığı Sungurlu İlçe Müftülüğüne cami yapılmak üzere bedelsiz olarak 25 yıllığına tahsis edildiği; ancak tahsis edilen bu taşınmazın muhasebe kayıtlarında izlenmediği görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 75’inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca belediyeler kendilerine ait taşınmazları, aslî görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına devredebilecekleri gibi süresi yirmibeş yılı geçmemek üzere tahsis edebilir ve kiraya da verebilirler.

Bununla birlikte tahsis edilen taşınmazların mali tablolarda görünmesini ve izlenmesini teminen gerekli muhasebe kayıtlarının yapılması gerekmektedir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 188, 189, 190, 191, 192 ve 193'cü maddelerinde tahsis edilen taşınmazların niteliklerine göre, “250 Arazi ve Arsalar Hesabı”, “251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı” veya “252 Binalar Hesabı”nda izleneceği belirtilmiştir. Bu amaçla Mahalli İdareler Detaylı Hesap Planında yardımcı hesaplar belirlenmiş ve tahsise konu olan taşınmazların, “02 Kamu İdaresinin Tahsis Ettiği Taşınmazlar” yardımcı hesabında kamu idaresince takip edileceği hükmüne yer verilmiştir.

Diğer taraftan, 10.10.2006 tarihli ve 26315 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Tahsis ve Devri Hakkında Yönetmelik’in “Tahsisli taşınmaza ilişkin giderler” başlıklı 7’inci maddesindeki, “(1) Tahsisli taşınmazlarla ilgili olarak harcamalara katılma payı da dâhil olmak üzere her türlü malî yükümlülükler ve diğer giderler, tahsis yapılan kamu idaresi tarafından ödenir.” <span>hükmü uyarınca tahsisli taşınmazlar ile ilgili her türlü giderin tahsis yapılan idare tarafından karşılanması ve muhasebe kayıtlarının, tesis edilen bu işlemleri de içerecek şekilde gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Böylece, tahsisli taşınmazların, muhasebe hesapları ile yardımcı hesaplarda kaydının yapılarak mali tablolarda yer alması, Belediyenin tahsise konu taşınmazları üzerindeki mali yükümlülükler ile değer farklarının izlenebilmesini de mümkün hale getirecektir.</span>

Yine, Muhasebat Genel Müdürlüğünün 27.04.2015 tarihli ve 4167 sayılı yazısında, herhangi bir taşınmazı tahsisli kullanan ve kullandıran idarelerin muhasebe kayıtlarını nasıl yapacaklarına ilişkin açıklamalar yapılmış ve örneklere yer verilmiştir.

Anılan yazıda “1.3.Tahsis işleminin muhasebeleştirilmesi” başlığı altında; “Taşınmaz maliki kamu idaresi tarafından tahsis işlemine ilişkin belgeler muhasebe birimine verildiğinde; 500-Net Değer Hesabına (11.Tahsis Edilen Taşınmazlar) borç, ilgisine göre 250-Arazi ve Arsalar Hesabı, 251-Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı veya 252-Binalar Hesabına (02.Kamu İdaresinin Tahsis Ettiği Taşınmazlar) alacak; varsa taşınmaza ilişkin amortisman tutarları 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına borç, 500-Net Değer Hesabına (13.Tahsis Edilen Taşınmazlar İçin Ayrılmış Amortisman Tutarı) alacak kaydedilecektir. Bu kayıtlar taşınmazın mülkiyet kayıtlarının bulunduğu muhasebe birimlerince yapılacaktır. (…)” denilmektedir.

Buna göre, tahsis işlemi sonucunda, taşınmaz tahsis eden idarenin de taşınmaz tahsis edilen idarenin de “500 Net Değer Hesabı” ile “257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı”ndaki değerler ve dolayısıyla mali tablolar değişecektir.

Yapılan incelemede, Sungurlu Belediyesinin mülkiyetindeki Gölbağları Mahallesi 759 ada 3 parselde bulunan arsanın “250 Arazi ve Arsalar Hesabının 02 Kamu İdaresinin Tahsis Ettiği Taşınmazlar" yardımcı hesap kodunda muhasebeleştirilmediği tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti uyarınca, İdare tarafından söz konusu hatanın düzeltildiği bildirilmiş olsa da 2024 yılında yapılan işlemin 2023 yılı mali tablolarında oluşan hatayı düzeltici etkisi bulunmamaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ile yapılan açıklamalar doğrultusunda, Sungurlu Belediyesi 2023 yılı mali tablolarının, “250.02 Arazi ve Arsalar Hesabı”, “257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı”, “500.11/13 Net Değer Hesabı”na ilişkin doğru bilgi sunmadığı ve kayıtlı değeri kadar hatalı olduğu değerlendirilmektedir.