Belediyenin Sosyal Güvenlik Kurumuna olan yapılandırılmış borçlarının 368-Vadesi Geçmiş, Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabı ve 438- Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabında izlenmediği görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 368-Vadesi Geçmiş, Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabının niteliğini açıklayan 278’inci maddesinde;

“(1) Bu hesap, kanuni süresi içerisinde ödenmeyen vergi ve diğer yükümlülükler ile ertelenen veya taksitlendirilen vergi ve diğer yükümlülüklerin erteleme veya taksitlendirme vadesinin bir yılı aşmayan kısımlarının izlenmesi için kullanılır.

(2) Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki kamuya olan ertelenmiş veya taksitlendirilmiş borçlar hesabında kayıtlı vergi ve diğer yükümlülüklerden dönem sonunda erteleme veya taksitlendirme süresi bir yılın altına inenler bu hesaba kaydedilir.”

“Hesabın işleyişi” başlıklı 279’uncu maddesinde ise;

“ (1) Vadesi geçmiş ertelenmiş veya taksitlendirilmiş vergi ve diğer yükümlülükler hesabı hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir.

1. Alacak

   
   

   1. Vadesi geçmiş ertelenmiş veya taksitlendirilmiş vergi ve diğer yükümlülükler bu hesaba alacak, 360-Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı, 361-Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir.

2. Borç

   
   

   1. Bu hesapta kayıtlı tutarlardan ilgili kurumlara yapılan ödemeler bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir.” hükümleri yer almaktadır.

      Aynı Yönetmelik’in 438-Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabının niteliğini açıklayan 322’nci maddesinde;

      “(1) Bu hesap, kamuya olan vergi ve benzeri borçlardan vadesinde ödenmeyip ertelenmiş veya takside bağlanmış olup bir yıldan daha uzun sürede ödenecek olan kısmının izlenmesi için kullanılır.”

      “Hesabın işleyişi” başlıklı 323’üncü maddesinde ise;

      
      

      “(1) Kamuya olan ertelenmiş veya taksitlendirilmiş borçlar hesabının alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir.

      1. Alacak

         
         

         1. Kamuya olan vergi ve benzeri borçlardan vadesinde ödenmeyip ertelenmiş veya takside bağlanmış olup bir yıldan daha uzun sürede ödenecek olan kısmı bu hesaba alacak, 36-Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülükler hesap grubunda yer alan ilgili hesaplara borç kaydedilir.

      2. Borç

         
         

         1. Bu hesapta kayıtlı tutarlardan vadesi bir yılın altına inenler bu hesaba borç, 368- Vadesi Geçmiş Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabına alacak kaydedilir.” denilmektedir.

Yukarıda verilen mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde, Belediyenin Sosyal Güvenlik Kurumuna olan yapılandırılmış borçlarının vadesi 1 yılı aşmayan kısmının 368- Vadesi Geçmiş, Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabında,

1 yılı aşan kısmının ise 438-Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabında izlenmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

Belediye hesaplarının incelenmesi neticesinde Sosyal Güvenlik Kurumuna olan yapılandırılmış borçların bu hesaplarda izlenmediği ve ödeme gerçekleştirildiği anda giderleştirildiği görülmüştür.

Belediyenin Sosyal Güvenlik Kurumuna olan yapılandırılmış borçlarının 2018 yılı itibariyle görünümü şu şekildedir:

Tablo 6: 31.12.2018 Tarihi İtibariyle Yapılandırılmış Sosyal Güvenlik Prim Borcu

Sonuç olarak Belediye tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna olan yapılandırılmış borçların 368-Vadesi Geçmiş, Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabı ile 438-Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabında izlenmemesi neticesinde 2018 yıl sonu itibariyle mali tablolarında yapılandırılmış borçlarının 5.769.792,69 TL tutarında eksik görünmesine sebep olunduğu düşünülmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “2019 mali yılı başı itibariyle gerekli düzeltmeler yapılmış olup; ilgili emanet hesapları üzerinden kayıt altına alınmaya başlanmıştır.” denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu İdaresi tarafından bulguda belirtilen görüşler doğrultusunda işlem tesis edildiği anlaşılmıştır. Ancak söz konusu işlemlere ilişkin muhasebe kayıtları 2019 yılında yapıldığından 2018 yılı Mali Tablolarındaki hatayı etkilememektedir. Dolayısıyla İdarenin 2018 yılı Mali Tablolarında yer alan 368 ve 438 Hesaplarının hatalı olduğu değerlendirilmektedir.