Belediye hesap ve işlemlerinin incelenmesinde; Bursa Osmangazi Belediyesi tarafından yaptırılan Panorama 1326 Bursa Fetih Müzesi için ulusal bir Enstitü tarafından verilen İdeal Kent Ödülünün reklamı amacıyla Ankara ilinde 100 adet bilboard, 30 adet raket ve 10 adet megalight kiralama hizmeti alındığı tespit edilmiştir.

Belediyeler, belde sakinlerinin mahalli müşterek ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kurulmuşlardır. Bu ihtiyaçların karşılanması için kanunlarla belediyelere gelir toplama yetkisi verilmiştir. Kamu kaynağı kullanan kamu görevlileri bu kaynağı, mevzuata uygun olmak kaydıyla mahalli müşterek ihtiyaçlar için kullanmak zorundadırlar.

Belediyelerin "Görev, Yetki ve Sorumlulukları" 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 14 ve 15’nci maddelerinde düzenlenmiştir. Anılan madde hükümlerinde, mahalli müşterek nitelikte olmak şartıyla belediyelerce yerine getirilmesi öngörülen görevler ve sorumluluklar ile belediyelerin yetkileri sayılmıştır. 5393 sayılı Kanun’un 14’üncü maddesinin birinci fıkrasında, "mahalli müşterek nitelikte olmak şartıyla" ve beşinci fıkrasında “Belediyenin görev, sorumluluk ve yetki alanı belediye sınırlarını kapsar.” denilerek bu husustaki sınır da belirlenmiştir.

Belediye bütçesinden yapılan bir harcamanın Belediye gideri olarak kabul edilebilmesi için belediye sınırları içinde mahalli ve müşterek bir ihtiyacın karşılanmasına yönelik, 5393 sayılı Kanun'un 14’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde açıkça sayılan görev ve sorumluluklar içinde veya aynı Kanun'un 60’ıncı maddesinde tek tek sayılan giderler içerisinde yer alması gerekmektedir.

Yapılan incelemelerde; 14.02.2020 tarihli 2412 yevmiye no’lu ödeme emri belgesi ile 70.800,00 TL bedelle Panorama 1326 Bursa Fetih Müzesi için ulusal bir Enstitü tarafından

verilen İdeal Kent Ödülünün reklamı amacıyla Ankara ilinde 100 adet bilboard, 30 adet raket ve 10 adet megalight kiralama hizmeti alındığı görülmüştür. Söz konusu ödülün reklamın hangi nedenle Ankara ilinde yapıldığı anlaşılamamıştır. Çünkü Ankara ili, 5393 sayılı Kanun’un 14’üncü maddesinin birinci fıkrasındaki, “mahalli müşterek nitelikte olmak” ve beşinci fıkrasındaki, “Belediyenin görev, sorumluluk ve yetki alanı belediye sınırlarını kapsar.” şartının dışında kalmaktadır. Ayrıca reklam materyallerine bakıldığında, ön tarafta reklamın neredeyse tamamını kapsayan Belediye Başkanının fotoğrafı olduğu, müzenin arka fontta kaldığı ve tam belirli olmadığı, bu nedenle reklamın Belediye Başkanının hususi reklamı mahiyetinde olduğu değerlendirilmektedir.

Kamu gideri ile bağdaşmayan, belediye sınırları dışında olan, mahallî müşterek nitelikte olmayan ve belediyeye ait bir vazifenin ifası maksadıyla olmadığı görülen bu giderin, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 60’ıncı maddesine göre belediye gideri olamayacağı değerlendirilmektedir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Kamu maliyesinin temel ilkeleri” başlıklı 5’inci maddesinin 1’inci fıkrası (g) bendi, “Hesap verme sorumluluğu” başlıklı 8’inci maddesi, “Üst yöneticiler” başlıklı 11’inci maddesi ve “Harcama talimatı ve sorumluluk” başlıklı 32’nci maddesi 2’inci fıkrasına göre kamu idarelerince, ihtiyaçların karşılanmasında ekonomik veya sosyal verimlilik ilkelerine uygun olarak maliyet-fayda veya maliyet-etkinlik ile gerekli görülen diğer ekonomik ve sosyal analizlerin yapılması esastır. Üst yöneticiler, harcama yetkilileri ve her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar; kaynakların etkili, ekonomik, verimli kullanılmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludurlar.

Belediye tarafından verilen cevapta; söz konusu harcamanın Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesi kapsamında yapıldığı ve bu Yönergeye göre düzenlenen törenlerin tamamının belediye sınırları içinde düzenleneceğine dair bir hüküm yer almadığı, Belediye sınırları ölçüsü uygulandığında belediye başka bir ilde kendisi adına düzenlenen festivale katılmayacağı belirtilmiştir. Ayrıca vizyon bir projeye ait ödül tanıtımının dolayısıyla aslında müzenin kendi tanıtım ve reklamının başkent Ankara ilinde yapılmasının doğal olduğu ifade edilmiştir.

Belediye tarafından gönderilen cevap değerlendirildiğinde; Osmangazi Belediyesi tarafından yaptırılan Panorama 1326 Bursa Fetih Müzesi için ulusal bir Enstitü tarafından verilen İdeal Kent Ödülünün reklamı amacıyla Ankara ilinde 100 adet bilboard, 30 adet raket

ve 10 adet megalight kiralama hizmeti alınması eleştirilmiştir. Fetih Müzesinin başkent Ankara veya başka bir ilde tanıtımın yapılmasında (müzenin özellikleri hakkında bilgi) bir sakınca bulunmamaktadır. Söz konusu hizmet alımı, Fetih müzesinin tanıtımı olmayıp ulusal bir Enstitü tarafından verilen ödülün sanki UNESCO tarafından verilmiş gibi sadece başkent Ankara'da reklamının yapılmasıdır. Reklam materyallerine bakıldığında, ön tarafta reklamın neredeyse tamamını kapsayan Belediye Başkanının fotoğrafı olduğu, müzenin arka fontta kaldığı ve tam belirli olmadığı, bu nedenle reklamın Belediye başkanının hususi reklamı mahiyetinde olduğu görülmektedir. Söz konusu ödül reklamının belediye sınırları dışında yapılması da anlaşılamamıştır.

Belediye cevabı aksine ödül reklamlarının yapılması Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesi kapsamına girmemektedir. Çünkü bu reklam hizmeti alımı ne tören kapsamına girmekte ne de fuar ve festival kapsamına girmektedir. Bu yönüyle yapılan reklam harcamaları ayrı bir eleştiri konusu oluşturmaktadır.

Sonuç olarak; anılan mevzuat hükümlerine göre Fetih Müzesi için ulusal bir Enstitü tarafından verilen İdeal Kent Ödülünün reklamı amacıyla yapılan harcama kamu gideri ile bağdaşmadığından ve mahallî müşterek nitelikte olmayan bu giderin Belediye Başkanının hususi reklamı mahiyetinde olduğundan, Belediye bütçesinden ödenmemesi gerekmektedir.