İzmir ili genelinde faaliyette bulunan marina ve limanlara ticarethane tarifesi üzerinden su bedellerinin tahakkuk ettirildiği görülmüş olup bu tarifeye ilişkin tutarların liman ve marinalarda gemilere verilen su hizmeti karşılığında elde edilen bedel ile kıyaslandığında düşük kaldığı tespit edilmiştir.

Liman hizmetleri, deniz taşımacılığında gemilerin limana yanaşma, giriş ve çıkış zamanlarında gemiye sunulan hizmetleri kapsamaktadır. Bu hizmetlerden olan limanlarda ve marinalarda gemilere kullanma veya içme suyu tedariki hizmeti şehir şebeke suyu veya artezyen kuyulardan tedarik edilen sulardan karşılanmaktadır. Bu doğrultuda liman ve marinalarda gemilere sunulan bu hizmetin TL/m³ olarak karşılığı, İdarenin bu abone grubuna özel bir tarifesi olmaması sebebiyle ticarethane tarifesi üzerinden hesaplanan tutarın 3-4 kat yukarısında belirlenmektedir.

2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’un “Tarifelerin belirlenmesi” başlıklı 23’üncü maddesinde; “Su satışı, kanalizasyon tesisi bulunan yerlerdeki kullanılmış suların uzaklaştırılması, septik çukurların boşaltılması giderleri için ayrı tarifeler yapılır. Bu tarifelerin tespitinde, yönetim ve işletme giderleri ile amortismanları doğrudan gider yazılan (aktifleştirilmeyen) yenileme, ıslah ve tevsi masraflave (…) bir kar oranı esas alınır” şeklinde ifade edilmiştir.

Madde hükmünde su ve kanalizasyon hizmetlerini yürütmek ve bu amaçla gereken her türlü tesisi kurmak, kurulu olanları devralmak ve bir elden işletmek üzere olarak kurulan İdarenin su satış hizmetleri sonucu kar elde zorunluluğu bulunduğu belirtilmiştir. Bu kapsamda abone grupları içinde su satışı ve kullanılmış suların boşaltılmasına ilişkin tarifeleri inceleyerek karara bağlamak görevi İdarenin genel kuruluna verilmiştir. Ancak yapılan incelemelerde şebeke hattı veya kuyularından elde edilen sularla gemilere su satışı yapılan liman ve marinalara ticarethane tarifesi üzerinden suyun bedeli hesaplanırken ilgili liman ve marinalar ise tamamen şebeke suyu veya artezyen kuyulardan elde ettiği suyu 3-4 kat yukarıda belirleyerek satış yapmaktadır. Bu durum, görev alanı bütün il sınırlarını kapsayan İdarenin diğer ekonomik faaliyet gruplarına uyguladığı ticarethane tarifesini liman ve marinalara da uygulaması sebebiyle bu bölgelerde su satış hizmeti sonucu ortaya çıkan gelirin büyük kısmından mahrum kalmasına sebebiyet vermektedir.

2560 sayılı Kanun’un “Yönetim Kurulunun görevleri” başlıklı 9’uncu maddesinde ise hizmetlerin ekonomik verimlilik ilkelerine göre yürütülmesi için gerekli önlemleri saptamanın yönetim kurulunun görevlerinden olduğu belirtilmiştir.

Ayrıca 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun “Hesap verme sorumluluğu” başlıklı 8’nci maddesinde; “Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır.” hüküm altına alınmıştır.

Belirtilen mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere vermiş olduğu su ve kanalizasyon hizmetlerine belirli kar oranı belirlemek zorunda olan İdarenin, bu yerlere ait tarifeleri yeniden gözden geçirmesi gerekmekte olup şebeke ve artezyen kuyulardan elde edilen suyun satışı sonucu ortaya çıkan gelirin daha adil bir şekilde bütçeye gelir kaydedilmesi, yatırımlarının tamamını mahalli müşterek nitelikte ihtiyaçları karşılanması için yapan ve bu hizmetleri elde ettiği gelirle idame ettirmek zorunda olan İdare için uygun olacaktır.