Kamu İdaresi tarafından işletilen konukevlerinin, kurum açma izni ve işyeri açma ve çalışma ruhsatının olmadığı ve mevzuatta belirlenen şartları taşımadan faaliyet gösterdiği görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 14’üncü maddesinde yükseköğrenim öğrenci yurt hizmeti yapmak veya yaptırmak belediyelerin görev ve sorumlulukları arasında sayılmaktadır.

09.09.2022 tarih ve 31948 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yükseköğrenim Özel Barınma Hizmetleri Yönetmeliği’nin “Amaç” başlıklı 1’inci maddesinde; bu Yönetmelik’in amacının, yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti sunmak amacıyla gerçek veya tüzel kişiler tarafından özel barınma kurumu açılmasına, işletilmesine ve denetimine ilişkin usul ve esasları düzenlemek olduğu, “Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde; bu Yönetmelik’in yükseköğrenim öğrencilerine her ne ad altında olursa olsun barınma hizmeti sunmak amacıyla açılan ve işletilen kurumları ve bu kurumlarda çalışan personel ile barınan öğrencilere ilişkin iş ve işlemleri kapsayacağı ifade edilmiştir.

Anılan Yönetmelik’in “Temel Esaslar” başlıklı 5’inci maddesinde ise kurum açma izni ile işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenmeden her ne ad altında olursa olsun yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti veren yerler ile öğrenci ibaresi kullanılarak faaliyet gösteren barınma yerlerinin açılamayacağı ve işletilemeyeceği belirtilmiştir.

Aynı Yönetmelik’in “Açılışa İlişkin Esaslar” başlıklı 12’nci maddesinde kurum açma izni ile işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının valilikler tarafından verileceği ve kamu tüzel kişileri tarafından açılan kurumlara kurum açma izni ile işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilebilmesi için kamu tüzel kişiliğinin mevzuatına uygun şekilde alınmış karar veya onaylarının bulunması gerektiği düzenlenmiştir.

Söz konusu Yönetmelik’in “Geçiş Hükümleri” başlıklı geçici 1’inci maddesinin altıncı fıkrasında kamu tüzel kişileri tarafından açılmış ve kurum açma izni ile işyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunmaksızın öğrenci barınma hizmeti veren yerlerin 1/8/2024 tarihine kadar kurum açma izni ile işyeri açma ve çalışma ruhsatı alması gerektiği, bu tarihe kadar kurum açma izni ile işyeri açma ve çalışma ruhsatı almayan yerlere brüt asgari ücretin 20 katı idari para cezası uygulanarak bu yerlerin valilikçe kapatılacağı belirtilmektedir.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerinden, yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti verilebilmesi için öncelikle valilikten kurum açma izni ve işyeri açma ve çalışma ruhsatının alınması gerektiği aksi takdirde ruhsat düzenlenmeden ve izin alınmadan bu yerlerin açılamayacağı ve işletilemeyeceği anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede, Karşıyaka Belediyesi İşletme ve İştirakler Müdürlüğü bünyesinde işletilen 23 kişi kontenjanlı bir erkek öğrenci konukevi ile 28 ve 48 kontenjanlı iki kız öğrenci konukevi bulunduğu ve bu yerlerin kurum açma izni ve işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmadan faaliyet gösterdiği tespit edilmiştir.

Diğer yandan bahse konu yerlerin adı her ne kadar konukevi olarak geçse de İdare, fiili olarak bu yerlerde yükseköğrenim öğrencilerine yurt hizmeti sunmaktadır. Bu yüzden öğrencilere yurt hizmeti sunulan bu yerlerin; kurum kapasitesi, yurt binasının yerleşim planı, görevli personel, öğrencilerin barınma şartları ve kayıt işlemleri gibi konularda Yükseköğrenim Özel Barınma Hizmetleri Yönetmeliği’nde belirtilen hükümlere uygun olarak hareket edilmesi gerekmektedir.

İdarenin öğrencilere barınma hizmeti verdiği yerlerin bahse konu mevzuat hükmünde aranan şartları tam olarak taşımadığı ve yangın mevzuatına uygun olmadığı yapılan incelemeden anlaşılmıştır. 1/8/2024 tarihine kadar bu eksiklikler giderilerek bu yerler için kurum açma izni ve işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadığı takdirde mevzuatta belirtilen idari yaptırımlar ile karşılaşılacak ve İdare açısından kamu zararı oluşacaktır.

Kamu İdaresi cevabında bulguda yer alan tespitlere katılmış olup 23 kişi kontenjanlı erkek öğrenci konukevinin mevzuatta belirtilen şartları taşımadığından kapatıldığını; 28 ve 48 kişi kontenjanlı kız öğrenci konukevleri ile ilgili olarak ruhsat alma çalışmalarının başlatıldığını belirtmiştir.

İdarenin mahalli müşterek ihtiyaç kapsamında öğrencilere sunduğu barınma hizmetinin, ilgili Bakanlığın belirlediği esaslara uygun ve valilik iznine tabi bir şekilde yürütülmesi ve barınma hizmeti için gerekli olan şartlardan eksik olanların mevzuata uygun bir şekilde giderilerek kurum açma izni ve işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınması gerekmektedir.