Belediye tarafından oluşturulan takdir komisyonu tarafından yetki alanında olmamasına rağmen arazilere ilişkin takdir işlemi yapılması sonucu idarenin mali külfet altına sokulduğu görülmüştür.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 49’uncu maddesinde; takdir komisyonlarının arsalara ve araziye ait asgari ölçüde birim değer tespitine ilişkin dört yılda bir yapacakları takdir, tarh ve tahakkuk işleminin (Emlak Vergisi Kanunu’nun 33’üncü maddesinin

(8) numaralı fıkrasına göre yapılacak takdirler dahil) yapılacağı sürenin başlangıcından en az altı ay önce karara bağlanarak, arsalara ait olanlar için takdirin ilgili bulunduğu il ve ilçe merkezlerindeki ticaret odalarına, ziraat odalarına ve ilgili mahalle ve köy muhtarlıkları ile belediyelere, araziye ait olanlar içinse il merkezlerindeki ticaret ve ziraat odalarına ve belediyelere imza karşılığında verileceği düzenlenmiştir.

Aynı Kanun’un “Takdir Komisyonu” başlıklı birinci bölümünün “Kuruluş” madde başlıklı 72’nci maddesinde; arsalara ait asgari ölçüde birim değer tespitinde takdir komisyonunun; belediye başkanı veya tevkil edeceği memurun başkanlığı altında belediyenin yetkili bir memuru ile defterdarın, vergi dairesi başkanlığı bulunan yerlerde ise vergi dairesi başkanının görevlendireceği iki memur, tapu sicil müdürü veya tevkil edeceği bir memur ve ticaret odasınca seçilmiş bir üye (ilgili olduğu arsalara ilişkin takdir komisyonlarına organize sanayi bölgesini temsilen bir üye) ile ilgili mahalle ve köyün muhtarından oluşacağı, araziye ait asgari ölçüde birim değer tespitinde takdir komisyonu, valinin başkanlığı altında defterdar, Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı il müdürü ile il merkezlerindeki ticaret ve ziraat odalarından seçilmiş birer üyeden oluşacağı hüküm altına alınmıştır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca; arsalara ait asgari ölçüde birim değerinin tespitinde belediye bünyesinde oluşturulan takdir komisyonları, arazilere ait birim değerinin tespitinde ise valilik bünyesinde oluşturulan takdir komisyonlarının yetkili olduğu anlaşılmaktadır. Ancak tarafımızca yapılan denetim sonucunda; belediye tarafından oluşturulan takdir komisyonu tarafından yetkisi alanında olmamasına rağmen arazilere ilişkin takdir işlemi yapıldığı ve bu durumun mahkeme kararlarıyla sabit olduğu görülmüştür. 2021 yılı içerisinde bu konuya ilişkin toplam 38 dava açılmış olup tamamı aynı nedenlerle Belediye aleyhine sonuçlanmıştır. Bu davalarla ilgili iş ve işlemler hukuk birimince halen yürütülmektedir.

Kamu idaresi tarafından, arsa takdir komisyonunda genel olarak mevzuatta belirlenen kriterlere göre işlem yapıldığını, ancak bilgisayar sistemine giriş yapılırken sehven hatalı girişler yapıldığı ve bu hususa ilişkin düzeltme işlemlerinin yapılmaya başlandığı belirtilmiştir.

Sonuç olarak araziler için takdir yetkisinin belediyeye ait olmadığı mevzuat hükümleriyle sabit olduğundan arazi takdir işlemi yapılmasından vazgeçilmesi gerekmektedir. Bu hatalı uygulamaya devam edilmesi halinde idare aleyhine açılan davalar sonucunda gereksiz yere dava ve vekalet ücretleri ödenmesine neden olunacaktır.