Üniversiteye ait taşınmazlar için yapılan değer artırıcı harcamaların ilgili maddi duran varlık hesaplarında izlenmeyerek doğrudan giderleştirildiği tespit edilmiştir.

Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin maddi duran varlıklar hesap grubuna ilişkin işlemlerin açıklandığı 170’inci maddesinin (b) bendinde, maddi duran varlıklar için sonradan yapılan ve o varlığın değerini, kullanım süresini, ürün ve hizmet kalitesini, sağlanan faydayı arttıran veya üretilen mal veya hizmetlerin üretim maliyetini azaltan her türlü maliyetin, ilgili maddi duran varlığın kayıtlı değerine ilave edileceği ve amortisman hesaplamasında dikkate alınacağı; tahsis edilen taşınmazlara yapılan değer arttırıcı harcamaların taşınmazın tahsis edildiği kamu idaresinin muhasebe hizmetini yürüten muhasebe birimince ilgili taşınmazın kayıtlı değeri üzerine ilave edileceği ve ilave edilen değerin, taşınmazı tahsis eden kamu idaresine, bu kamu idaresince de muhasebe hizmetlerini yürüten muhasebe birimine kayıtlara alınmak üzere bildirileceği belirtilmiştir.

Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’in “Kayıt değişikliği işlemleri” başlıklı 11’inci maddesinde; taşınmazlara yapılan değer artırıcı harcamaların, taşınmazın değerine ekleneceği ve bu madde uyarınca kayıtlarda meydana gelen değişikliklerin en geç yedi gün içinde muhasebe hizmetlerini yürüten muhasebe birimine ve mali hizmetler birimine; işlemin yapıldığı ayı takip eden ay sonuna kadar, Aralık ayı içinde işlem yapılanlar ise aynı ayın sonuna kadar maliki kamu idaresine gönderileceği belirtilmiştir.

Buna göre 252 Binalar Hesabında kayıtlı varlıkların iyileştirilmesi, ömrünün uzatılması veya veriminin arttırılmasına ilişkin olarak bütçeye gider kaydıyla yapılan harcama tutarlarının, bir taraftan 252 Binalar Hesabına borç, 103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830 Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835 Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilmesi gerekmektedir.

Muhasebat Genel Müdürlüğünün “Amortisman ve Tükenme Payları” başlıklı 28 Sıra No’lu Genel Tebliği’nin 5’inci maddesinin üçüncü fıkrası ile 47 Sıra No’lu Genel Tebliği’nin 6’ncı maddesinin üçüncü fıkrasında, hesaplarda kayıtlı duran varlıklar için yapılan harcamalardan 55.000,00 TL’yi aşanların değer arttırıcı harcama olarak kabul edileceği ve ilgili maddi duran varlığın kayıtlı değerine ilave edileceği belirtilmiştir.

2021 yılı içerisinde Kuruma ait binaların ömürlerini uzatacak ve verimlerini artıracak şekilde yapılan Açık Havuz Tesisleri Onarımı (120.285,56.-TL), Konukevi 2 Onarımı (121.236,92.-TL), Edebiyat Fakültesi Genel Bakım Onarımı (99.990,38.-TL), Atık Depolama Alanı Yapılması (91.885,08.-TL) olmak üzere toplam 433.397,94 TL tutarında bakım onarım harcaması yapıldığı, ancak ilgili harcama tutarlarının 252 Binalar Hesabına kaydedilmesi gerekirken, 630 Giderler Hesabına kaydedildiği görülmüştür.

Bu durum, mali tablolarda 252 Binalar Hesabının 433.397,94 TL tutarında noksan, 630 Giderler Hesabının ise bu tutar kadar fazla görünmesine sebebiyet vermektedir.

Kamu İdaresi cevabında bulguya katıldıklarını ve belirlenen limitler dikkate alınarak doğrudan ilgili harcamaları doğrudan giderleştirmemeleri ile ilgili harcama birimlerine yazı yazıldığını belirtmiştir. 2021 yılı için konu düzeltilmemiştir.

Sonuç olarak, taşınmazlar için yapılan değer artırıcı harcamaların doğrudan giderleştirilmek yerine ilgili maddi duran varlıkların değeri ile ilişkilendirilerek kayıtların yapılması gerekmektedir.