Belediyenin 2020 yılı içerisinde 5.047.400,00 Türk Lirası tutarında asfalt satın aldığı, bu alıma ilişkin yapılan ödemenin varlık hesabına kaydedilmesi gerekirken, doğrudan gider yapıldığı görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin maddi duran varlıklara ilişkin 186’ncı maddesinde, bu hesap grubunun kurumca faaliyetlerinde kullanılmak üzere edinilen ve tahmini yararlanma süresi bir yıldan fazla olan fiziki varlıklar ile bunlara ilişkin birikmiş amortismanların izlenmesi için kullanılacağı hükmü yer almaktadır.

Aynı Yönetmelik’in “Hesap grubuna ilişkin işlemler” başlıklı 187’nci maddesinde, maddi duran varlıklar hakkında; Taşınır Mal Yönetmeliği ve Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’in ilgili hükümleri uyarınca işlem yapılacağı belirtildikten sonra, maddi duran varlıklar için sonradan yapılan ve o varlığın değerini, kullanım süresini, ürün ve hizmet kalitesini, sağlanan faydayı artıran her türlü maliyetin, ilgili maddi

duran varlığın kayıtlı değerine ilave edileceği ve amortisman hesaplamasında dikkate alınacağı hükme bağlanmıştır.

Adı geçen Yönetmelik’in 190’ıncı maddesinde de, 251 Yeraltı ve yerüstü düzenleri hesabının, herhangi bir işin gerçekleşmesini sağlamak veya kolaylaştırmak için, yeraltında veya yerüstünde inşa edilmiş her türlü yol, köprü, baraj, tünel, bölme, sarnıç, iskele, hark ve benzeri yapılar ile bunların eklenti ve bütünleyici parçalarının ve bunlardan tahsise konu edilenlerin izlenmesi için kullanılacağı tespit edildikten sonra, aynı Yönetmelik’in “Hesabın işleyişi” başlıklı 191’inci maddesinde ise, bu hesapta kayıtlı yeraltı ve yerüstü düzenlerinin iyileştirilmesi, ömrünün uzatılması veya veriminin arttırılmasına ilişkin olarak bütçeye gider kaydıyla yapılan harcama tutarlarının, bir taraftan 251 numaralı hesaba borç, 103-Verilen çekler ve gönderme emirleri hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe giderleri hesabına borç, 835-Gider yansıtma hesabına alacak kaydedileceği belirlenmiştir. Yine aynı maddede, bütçeye gider kaydıyla gerçekleştirilip, yapılmakta olan yatırımlar hesabında izlenen yeraltı ve yer üstü düzenlerine ilişkin tutarların yatırımın tamamlanıp geçici kabulün yapılması ile birlikte, bu hesaba borç, 258-Yapılmakta olan yatırımlar hesabına alacak kaydedileceği hükmüne yer verilmiştir.

Bilindiği üzere asfalt, alındığı anda hemen tüketilmeyen, yol yapımında veya yolların tamir, bakım ve onarımında kullanılan, yolun bünyesine girerek yolun iyileştirilmesi, ömrünün uzatılması veya veriminin arttırılmasına yarayan bir malzemedir. Bu özellikleri nedeniyle de, belediyenin varlıkları arasında yer alan yeraltı ve yerüstü düzenleri hesabına kaydedilmesi, orada izlenmesi gerekmektedir.

Oysa, Belediye kayıtlarında asfalt alımı için yapılan ödemeler varlığın bünyesine dahil edilmeden, doğrudan giderleştirilmiştir. Bu durum ise, Belediye varlıklarının örneğin 2020 yılı için 5.047.400,00 Türk Lirası daha düşük, faaliyet giderlerinin de bu kadar yüksek görünmesine sebep olmaktadır.

Belirtilen mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalar çerçevesinde, Belediye tarafından yapılan ve varlıkların değerini, verimliliğini artıran ve ömrünü uzatan harcamaların doğrudan giderleştirilmeden, Amortisman ve Tükenme Payları konulu 47 Sıra Numaralı Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği hükümleri de dikkate alınmak suretiyle, ilgili varlık hesaplarına kaydedilmesi gerekmektedir.

Belediye, 2021 yılından itibaren asfalt alımlarının varlık hesaplarına kaydedildiğini belirtmişse de, bu kayıtların 2020 yılı mali tablolarındaki hatalı bildirimi düzeltmesi mümkün değildir.