Kapatılan işyerlerine ilişkin takibin yapılmaması sebebiyle çevre temizlik vergisi tahakkuklarının gerçek durumu yansıtmadığı ve çevre temizlik vergisi mükellefi olan bir kısım işyeri ve diğer şekillerde kullanılan binalara çevre temizlik vergisi tahakkuk ettirilmediği görülmüştür.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun mükerrer 44’üncü maddesinin birinci fıkrasında; belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyelerin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan konut, işyeri ve diğer şekillerde kullanılan binaların çevre temizlik vergisine tabi olduğu, konutlara ait çevre temizlik vergisinin, su tüketim miktarı esas alınmak suretiyle belirleneceği, işyerleri ve diğer şekilde kullanılan binalara ait çevre temizlik vergisinin ise ilgili Kanun maddesindeki tarifeye göre alınacağı hüküm altına alınmıştır. Mezkur maddenin ikinci fıkrasında ise çevre temizlik vergisi kapsamı dışında tutulan yerler sayılmıştır.

Mali Hizmetler Müdürlüğünden alınan bilgiye göre işyeri çevre temizlik vergisi aktif mükellef sayısının 3856 olduğu görülmüştür. Ancak bu işyerlerinden bir kısmının kapandığı halde mükellefiyetlerinin halen devam ettiği anlaşılmıştır. 2018 yılı Bütçe Gelirleri Kesin Hesap Cetveli incelendiğinde çevre temizlik vergisi tahsilat tutarının 279.114,45 TL, toplam tahakkuk tutarının 1.460.765,37 TL ve tahsilat oranının ise %19 olduğu görülmektedir. Gelecek yıla devreden tahakkuk tutarı ise 1.181.650,92 TL’dir. Kapatılan işyerlerinin takibinin yapılmayarak tahakkuk kayıtlarının yapılmaya devam edilmesi, devreden tahakkuk tutarının

çok yüksek, tahsilat oranının ise düşük olmasına sebebiyet vermektedir.

İlçe sınırları içerisindeki işyerleriyle ilgili olarak örneklem yapılmış olup, işyeri açma ve çalışma ruhsatı almaktan muaf işyerlerinin çevre temizlik vergisi mükellefiyetleri incelenmiştir. Bu doğrultuda, ilçe sınırları içerisinde işyeri açma ve çalışma ruhsatı almaktan muaf yaklaşık 676 işyeri olduğu görülmekle birlikte bu işyerlerinin yalnızca 35’ine çevre temizlik vergisi mükellefiyeti tesis edildiği, yaklaşık 641 işyeri için çevre temizlik vergisi tahakkuk ettirilmediği tespit edilmiştir.

Öte yandan, anılan Kanun’un mükerrer 44’üncü maddesine göre çevre temizlik vergisi kapsamı dışında tutulan binalar arasında sayılmayan bir kısım dernek ve vakfa ait binalara çevre temizlik vergisi mükellefiyeti tesis edilmediği anlaşılmıştır. Oysaki söz konusu dernek ve vakıflara ait binalara çevre temizlik vergisi tahakkuk ettirilmesi gerekmektedir.

Bu itibarla, kapatılan işyerleri için gerekli kontrollerin sağlanıp, Kurumun kayıtlarında gerekli güncellemelerin yapılarak yersiz çevre temizlik vergisi tahakkuk ettirilmemesi ve çevre temizlik vergisi kapsamında olan yerler için ise mükellefiyet tesis edilerek söz konusu verginin mevzuata uygun bir şekilde tahakkuk ettirilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.

Kamu idaresi cevabında; Çevre temizlik vergisi tahakkuklarının kontrol edilerek Zabıta Müdürlüğünden alınan işyeri ruhsat iptal listeleri ve Vergi Dairesi Müdürlüğünden alınan ticari terk listelerine istinaden mükellefiyetlerin sonlandırılması çalışmasının yapıldığı, ayrıca işyeri açma ve çalışma ruhsatı Belediye tarafından verilmeyen meslek guruplarının tespit edildiği ve ilçede faaliyet gösteren işyerlerine çevre temizlik vergisi beyana çağrı işlemlerinin yapılmaya başlandığı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak kamu idaresi cevabında bulgu konusu hususa iştirak edilmiş ve gerekli çalışmaların yapılmaya başlandığı ifade edilmiştir. Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.