Eyyübiye Belediyesi’ nin 2018 yılı mali tablolar ve eki belgelerin incelenmesinde; Şanlıurfa Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığınca jeotermal kaynakları kullanan işletmelerden tahsil edilen idare payından belediyeye ödenmesi gereken payın ödenmediği ve Eyyübiye Belediyesi’nce de bahsi geçen payın takibine yönelik herhangi bir işlemin yapılmadığı görülmüştür.

5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu'nun “Devir, sicil, ihale, harç, teminat ve idare payı” başlıklı 10’ uncu maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde aynen;

“İdare payı: Akışkanın doğrudan ve/veya dolaylı kullanıldığı tesislerin gayrisafi hasılatının % 1’i tutarında idare payı, her yıl Haziran ayı sonuna kadar idareye ödenir. Tahsil edilen tutarın beşte biri, idare tarafından, kaynağın bulunduğu belediye veya köy tüzel kişiliğine bir ay içerisinde ödenir.”

Denilmektedir.

Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu Uygulama Yönetmeliği’ nin “İdare payı” başlıklı 20’ nci maddesinin birinci fıkrasında aynen;

“Jeotermal kaynakların konut, iş yeri, balıkçılık, sera, kaplıca, termal kür merkezi gibi, ısıtma ve diğer amaçlı doğrudan kullanıldığı alanlar ve/veya dolaylı olarak yararlanıldığı elektrik enerjisi üretimi, kuru buz, mineral tuz eldesi, kurutma, soğutma gibi durumlarda ruhsat sahibinin ve/veya sözleşmeler yoluyla kaynağı kullanan gerçek ve tüzel kişilere ait işletme ve tesislerin kaynaklarla ilgili bir önceki yılın gayrisafi hasılat bilançosunun mart ayı sonuna kadar idareye verilmesi zorunludur. İdareye bildirilen gayrisafi hasılatın %1’i tutarında idare payı alınır. Bu pay, her yıl Haziran ayı sonuna kadar İdareye ödenir. Tahsil edilen tutarın beşte biri, kaynağın sınırları içinde bulunduğu belediye veya ilgili köy tüzel kişiliğine bir ay içinde İdare tarafından ödenir. Doğal mineralli sular ile Kanuna tabi gazların da doğrudan ve/veya dolaylı olarak kullanıldığı tesislerden elde edilen gayrisafi hâsılatın % 1’i tutarında idare payı alınır.”

Denilmektedir.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerinde zikredilen İdare; il özel idareleri, büyükşehir belediyesi bulunan illerde valilik yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarıdır.

Mezkûr mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere jeotermal kaynağı kullanan gerçek ve tüzel kişilere ait işletme ve tesislerin kaynaklarla ilgili bir önceki yılın gayrisafi hasılatlarından %1’i tutarında idare payı alınmaktadır. Tahsil edilen bu tutarın beşte biri, kaynağın sınırları içinde bulunduğu belediye veya ilgili köy tüzel kişiliğine bir ay içinde idare tarafından ödenmektedir.

Yapılan incelemelerde Eyyübiye sınırları içerisinde jeotermal kaynakların kullanıldığı işyeri ve seralar olmak üzere değişik boneler bulunmaktadır.

Eyyübiye belediyesince 5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanununda öngörülen payın takibinin yapılması, valilik yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı ile irtibata geçilmesi ve gerekli yazışmaların yapılması kamunun yararına olacaktır.

Kamu idaresi cevabında; "Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanununa göre Şanlıurfa Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı tarafından Başkanlığımıza herhangi bir pay ödemesi yapılmamıştır.

21.05.2019 tarih ve 356 sayılı yazımız ile Şanlıurfa YİKOB’ a yazı yazılmış ve belediye sınırlarımız içerisinde bulunan jeotermal kaynakları kullanan işletmelerden tahsil edilen idare paylarından, Belediye Başkanlığımıza aktarılması gereken payın hesaplarımıza aktarılması istenmiştir. Şanlıurfa YİKOB’ tan alınan cevaba göre işlem yapılacaktır." denilmektedir.

Sonuç olarak Belediye tarafından YİKOB ile gerekli yazışmaların yapıldığı belirtilerek, gelen cevabi yazıya göre işlem yapılacağı belirtilmiştir. Konu hakkında yapılan işlemler takip eden denetimde kontrol edilecektir.