Su ve kanalizasyon idareleri ile ilçe belediyeleri tarafından büyükşehir belediyesine gönderilen ve münhasıran çöp imha tesislerinin kuruluş ve işletmelerinde kullanılması gereken çevre temizlik vergisi paylarının belediyenin su borçları için kullanıldığı görülmüştür.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun Mükerrer 44’üncü maddesi uyarınca, belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyelerin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan konut, iş yeri ve diğer şekillerde kullanılan binaların çevre temizlik vergisine tabi olduğu, konutlara ait çevre temizlik vergisinin su tüketim miktarı esas alınmak suretiyle su faturaları dahilinde büyükşehirlerde su ve kanalizasyon idarelerince tahsil edileceği, işyerleri ve diğer şekilde kullanılan binalara ait çevre temizlik vergisinin ise 2464 sayılı Kanunda yer alan tarifeler üzerinden ilgili belediyesince tahsil edileceği belirtilmiştir.

Su ve kanalizasyon idareleri ile ilgili belediyesince tahsil edilen çevre temizlik vergisi tutarlarından büyükşehir belediyesine gönderilmesi gereken paylar ve bu payların kullanım amacı ise aynı maddenin 8’inci fıkrasında şu şekilde belirtilmiştir:

“Su ve kanalizasyon idareleri büyük şehir dahilindeki her ilçe veya ilk kademe belediyesinin belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan konutlara ilişkin olarak tahsil

ettiği çevre temizlik vergisi ile bu verginin süresinde ödenmemesi nedeniyle tahsil ettiği gecikme zammının yüzde seksenini tahsilatı takip eden ayın yirminci günü akşamına kadar bir bildirim ile ilgili belediyeye bildirerek aynı süre içinde öder. Tahsil edilen vergi ve gecikme zammının yüzde yirmisini ise münhasıran çöp imha tesislerinin kuruluş ve işletmelerinde kullanılmak üzere büyük şehir belediyesinin hesabına tahsilatı takip eden ayın yirminci günü akşamına kadar aktarır. Büyük şehir belediye sınırları içinde bulunan belediyelerin kendileri tarafından tahsil edilen çevre temizlik vergisinin yüzde yirmisi aynı esaslar çerçevesinde büyük şehir belediyelerine aktarılır.”

Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinden görüleceği üzere, su ve kanalizasyon idarelerinin tahsil edip büyükşehir belediyesine gönderdiği tutarın yüzde yirmisi ile büyükşehir belediye sınırları içinde bulunan belediyelerin büyükşehir belediyesine gönderdiği tutarın tamamı, idare tarafından münhasıran çöp imha tesislerinin kuruluş ve işletmelerinde kullanılmak zorundadır. Yapılan incelemede ise, Trabzon İçmesuyu ve Kanalizasyon İdaresi (TİSKİ) tarafından idareye gönderilmesi gereken tutarlar, idarenin TİSKİ’ye olan su borcuna mahsup edilmektedir. Yine ilçe belediyeleri tarafından idareye gönderilen tutarlar ise ayrı bir banka hesabında izlenmemekte, cari hesaplara alınmaktadır.

Kamu idaresi cevabında, her ne kadar su fatura borçları ile mahsup edilse de TİSKİ tarafından aktarılan tutarın daha fazlasının belediye bütçesinden çöp imha tesislerinin kuruluş ve işletmeleri için harcandığını, ilçe belediyelerinden tahsil edilecek olan Çevre Temizlik Vergisi payları içinse ayrı bir banka hesabı açılacağını belirtmiştir. Her ne kadar idare tarafından takdiren böyle bir mahsuplaşmaya gidilmiş olsa da, kanunun amir hükmü ile kamu mali sisteminin kurumsallaşması ve iyi yönetim ilkeleri gereği, belli bir amaca özgülenmiş gelirlerin bu amaçlar doğrultusunda harcanması ve takip ve kontrolün daha sağlıklı sağlanması için bu harcamaların ayrı banka hesabında takip edilmesi gerekmektedir.

Dolayısıyla, münhasıran çöp imha tesislerinin kuruluş ve işletmelerinde kullanılması gereken çevre temizlik vergisi tutarlarının cari harcamalar için kullanılmaması, buna ilişkin yönetim ve denetimden sorumlu olanlarca gerçekleştirilecek takip ve kontrol mekanizmalarının etkin bir şekilde işleyebilmesi için bu tutarların ayrı bir banka hesabında takip edilmesi gerekmektedir.