Şirket tarafından 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İstisnalar” başlıklı 3’üncü maddesi kapsamında değerlendirilmeyecek bazı mal ve hizmet alımlarının, Kanun’un ihale ve doğrudan temin hükümlerine uyulmaksızın genel müdür oluru ile yapıldığı görülmüştür.

4734 sayılı Kanun’un “Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde; belediyeler ile bunlara bağlı; döner sermayeli kuruluşlar, birlikler ile bunların doğrudan veya dolaylı olarak birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip bulundukları her çeşit kuruluş, müessese, birlik, işletme ve şirketlerin kullanımında bulunan her türlü kaynaktan karşılanan mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalelerinin bu Kanun hükümlerine göre yürütüleceği belirtilmiştir.

Kanun’un “İstisnalar” başlıklı 3’üncü maddesinin (g) bendinde ise belediye şirketlerinin, ticarî ve sınaî faaliyetleri çerçevesinde; doğrudan mal ve hizmet üretimine veya ana faaliyetlerine yönelik ihtiyaçlarının temini için yapacakları, Hazine garantisi veya doğrudan

bütçenin transfer tertibinden aktarma yapmak suretiyle finanse edilenler dışındaki yaklaşık maliyeti ve sözleşme bedeli iki trilyon üç yüz milyar Türk Lirasını aşmayan mal veya hizmet alımlarının ceza ve ihalelerden yasaklama hükümleri hariç bu Kanuna tâbi olmadığı ifade edilmiş olup belirlenen üst limit her yıl güncellenmektedir.

Kanun’un “İstisnalara ilişkin esas ve usuller” başlıklı geçici 4’üncü maddesinde ise 3’üncü maddenin (g) bendi ile getirilen istisnanın kapsamının ilgili kuruluşların talebi üzerine Kamu İhale Kurulu tarafından belirleneceği hüküm altına alınmıştır.

Belirtilen mevzuat hükümlerine göre belediyelerin sermayesinin %50’sinden fazlasına sahip olduğu şirketlerin yıllık olarak belirlenen üst limitin altındaki mal ve hizmet alımlarının 4734 sayılı Kanun'la getirilen hükümlere tabi olunmadan alınabilmesi için, bu alımların doğrudan mal ve hizmet üretimine veya ana faaliyetlerine yönelik ihtiyaçlarının temini için yapılmasının yanında kapsamının Kamu İhale Kurulunca önceden belirlenmiş olması gerekmektedir.

Belediye şirketlerinin istisna kapsamında olmayan alımlarında 4734 sayılı Kanun’un 18’inci maddesinde sayılan ihale usulleri veya 22’nci maddesinde belirtilen doğrudan temin usulünün izlenmesi gerekmektedir. Öte yandan temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımların Kanun’un 22/d maddesi gereği doğrudan temin usulü ile alınabileceği belirtilmiştir.

Şirket tarafından yıllar itibariyle çeşitli mal ve hizmet alımlarının istisna kapsamına girip girmediği ile ilgili Kamu İhale Kurumu’ndan izin alınmış olup temsil ve ağırlama niteliğindeki alımların istisna kapsamında olduğuna yönelik izin bulunmamaktadır.

Yapılan incelemede, istisna kapsamında değerlendirilemeyecek temsil ve ağırlama niteliğinde olan bazı harcamaların 4734 sayılı Kanunda düzenlenen alım usullerine uyulmaksızın genel müdür oluru ile gerçekleştirildiği görülmüştür.

Şirketin 4734 sayılı Kanun hükümlerine tabi olması ve kamu sermayeli bir kuruluş olarak faaliyetlerini kamu kaynakları ile sürdürmesi nedeniyle, temsil ve ağırlama niteliğindeki alımlarını da Kanunda düzenlenen usullere uygun bir şekilde yapması gerekmektedir.