2020/53370 İKN’li İstanbul Geneli Asfalt Yapılması İşi’nde, işin yüklenicisi olan İdare şirketi ile alt yüklenici arasında alt yüklenici çalıştırılmasına dair sözleşme düzenlenmeden alt yüklenici çalıştırılmıştır.

05.02.2020 tarihinde pazarlık usulüyle ihale edilen ve 13.02.2020 tarihinde sözleşmeye bağlanan İstanbul Geneli Asfalt Yapılması İşi’nin yaklaşık maliyeti 236.093.790,00 TL ve süresi 120 gün olup sözleşme bedeli ise 199.845.538,92 TL’dir.

Söz konusu işe ait İdari Şartnamenin 18’inci maddesinde;

“İhale konusu işte idarenin onayı ile alt yüklenici çalıştırılabilir. Ancak işin tamamı alt yüklenicilere yaptırılamaz. İstekliler, ihale konusu yapım işinde alt yüklenicilere yaptırmayı düşündükleri işlere ait listeyi teklif ekinde vereceklerdir. İhalenin bu şekilde teklif veren istekli üzerinde kalması durumunda isteklinin işe ait sözleşme imzalanmadan önce alt yüklenicilerin listesini İdarenin onayına sunması gerekir. Bu durumda alt yüklenicilerin yaptıkları işlerle ilgili sorumluluğu yüklenicinin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz” hükmü yer almaktadır.

Ayrıca işe ait Sözleşme’nin 15’inci maddesinde yukarıdaki hüküm tekrarlanmış, 33’üncü maddesinde ise, “4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında yer alan kamu şirketi gibi kuruluşların yüklenici olması halinde; alt yüklenici onayları, bu kuruluşların yapacakları ihaleler sonuçlandıktan sonra gerçekleştirilecektir” ibaresine yer verilmiştir.

Bu bağlamda işin yüklenicisi olan İdare şirketi de, 13.05.2020 tarihinde işle ilgili olarak pazarlık usulü ile ihale ilanına çıkmıştır. İhale sonucunda;

-… İnşaat Ticaret Limited Şirketi ile 21.05.2020 tarihli ve 17.378.200,00 TL bedelli,

-… İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi ile 21.05.2020 tarihli ve 16.547.348,60 TL

bedelli,

-… Asfalt Taahhüt Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi - … Nakliyat İnşaat Taahhüt Ticaret Limited Şirketi ile 27.05.2020 tarihli ve 17.150.000,00 TL bedelli,

-… Turizm İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi ile 21.05.2020 tarihli ve 16.996.180,00 TL bedelli,

-… Turizm İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi ile 21.05.2020 tarihli ve 16.538.790,00 TL bedelli;

Alt yüklenici sözleşmeleri imzalanmıştır.

Ancak, ihale konusu işle ilgili yapılan incelemesi neticesinde; işin yüklenicisi olan İdare şirketince gerçekleştirilen ihaleye katılmayıp sözleşme de imzalamayan …Yol Yapı Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketine, ihale kapsamındaki bazı işlerin yaptırıldığı tespit edilmiştir.

İhalenin düzenlendiği Şubat ayından başlayarak Mayıs ayı sonuna kadar İdare şirketince hazırlanan işle ilgili sevk irsaliyeleri incelendiğinde;

- 3005-AC 32 Temel 50/70,

- 3100-Plentmix Temel 32,

- 3003-AC 11 Aşınma 50/70,

- 3002-AC 16 Aşınma 50/70,

- 3004-AC 22 Binder 50/70,

- 40034-Stabilize Tuvenan,

Mal kodlarında belirtilen ve birim fiyat tariflerine uygun olarak şekillenen, asfalt betonu aşınma tabakası hazırlanması, binder asfaltı yapılması, stabilize tuvenan dolgu yapılması, bitümlü sıcak karışım ve plentmix karışımlarının nakledilmesine ilişkin işlerin bahsi geçen alt yükleniciye yaptırıldığı anlaşılmaktadır.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Alt yüklenicilerin çalıştırılması ve sorumlulukları” başlıklı 20’nci maddesinin (5) ve (6) numaralı fıkralarında;

“(5) Yüklenicinin, idare tarafından onaylanan alt yükleniciler ile bunlar işe başlamadan önce sözleşme yapması ve bir örneğini idareye vermesi gerekir.

(6) İdarece onaylanmayan alt yükleniciler hiçbir suretle iş yerinde çalışamaz. Ancak; ihale dokümanında alt yüklenicilere yaptırılması düşünülen işlerin belirtilmesi istenmekle birlikte yüklenici teklifi kapsamında liste vermese dahi işin yürütülmesi sırasında yüklenici tarafından ihtiyaç duyulması halinde idarenin onayı ile alt yüklenici çalıştırılabilir” hükümleri yer almaktadır.

Yukarıda yer alan denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından; bulguda belirtilen hususlar göz önünde bulundurularak ihale işlemlerinin yürütülmesinde öneri doğrultusunda dikkat gösterileceği ifade etmiştir.

Bununla birlikte, sözleşme ve idare onayı olmadan alt yüklenici çalıştırılması, tüm dünyayı etkisi altına alan ve ülkemizde de yaşanan salgın hastalık (Covid-19) nedeniyle tedbir alınması zaruretine ve ülkemiz genelindeki kısıtlamalar ve ekonomik belirsizlik nedeniyle ihalelerin zorunlu olarak iptal edilmesine bağlanmıştır. Ayrıca, söz konusu iş kapsamında İstanbul genelinde sorumluluklarında bulunan ana ulaşım yollarındaki can ve mal kaybına yol açabilecek olumsuzlukların ivedi olarak ortadan kaldırılması amacıyla yüklenici tarafından (çukur, ondulasyon vb.) anında müdahalede bulunulduğu ve fen ve sanat kurallarına aykırı bir imalat yapılmadığı belirtilmiştir.

Netice olarak; bahsi geçen işte, yüklenici şirketin İdare onayı olmadan alt yüklenici çalıştırmasının, mevzuata aykırı olmanın yanında yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi hali olarak sözleşmenin feshi nedenlerinden olduğu değerlendirilmektedir.