Belediye tarafından Zafer Kalkınma Ajansına aktarılan katılım paylarının 363 Kamu İdareleri Payları Hesabında izlenmediği tespit edilmiştir.

5449 sayılı Kalkınma Ajanslarının Hizmetlerine İlişkin Kanun'da belediye tarafından ilgili kalkınma ajansına ödenmek üzere hesaplanan paya ilişkin düzenlemeye yer verilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 363 Kamu İdareleri Payları Hesabının niteliğini düzenleyen 276'ncı maddesinde; "Bu hesap, bütçe geliri olarak nakden veya mahsuben tahsil edilip, özel kanunları gereğince diğer kurumlara aktarılmak üzere hesaplanan tutarların izlenmesi için kullanılır."

Hesabın işleyişini düzenleyen 277’inci maddesinde ise; "Kamu idareleri payları hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir:

1. Alacak

   Bütçe geliri olarak tahsil edilip, özel kanunları gereğince diğer kurumlara aktarılmak üzere hesaplanan tutarlar bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan 835- Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir.

2. Borç

   Bu hesapta kayıtlı tutarlardan nakden veya mahsuben ödenen tutarlar bu hesaba borç, 103- Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir."

   hükümleri yer almaktadır.

   Ayrıca, Kalkınma Ajansına ödenen payların hesabında belediyenin İller Bankası ve diğer bankalardan kullandığı borçlanma niteliğinde olan kredi miktarlarının indirilerek ödenecek payın hesaplanması gerekir.

   5449 sayılı Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanun’un “Gelirler ve yönetilecek fonlar” başlıklı 19'uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde; “(1) Ajansın gelirleri ve yöneteceği fonlar şunlardır: d) Bir önceki yıl gerçekleşen bütçe gelirleri üzerinden, bölgedeki il özel idareleri için; borçlanma, tahsisi mahiyetteki gelirler ile genel, katma ve özel bütçeli kuruluşlardan alınan

   yardım kalemleri hariç tutulmak üzere yüzde bir, belediyeler için; borçlanma ve tahsisi mahiyetteki gelir kalemleri hariç tutulmak üzere yüzde bir oranında, cari yıl bütçesinden aktarılacak pay.” denilmektedir.

   Bununla birlikte, yapılan incelemede, 5449 sayılı Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanun'un 19’uncu maddesinin (d) bendi gereği ödemesi gerekli olan katılım payının 363 Kamu İdareleri Payları Hesabında izlenmediği görülmüştür. Dolayısıyla, mali tabloların gerçek durumu yansıtmadığı değerlendirilmektedir.

   Kurum cevabında, 2023 yılında Zafer Kalkınma Ajansına ödenen pay tutarının 363 Kamu İdareleri Payları Hesabında kaydedilmeyerek, doğrudan giderleştirilerek ödemesinin yapıldığı; 2024 yılında ise, tahakkuk kaydının 363 koduyla gerçekleştirildiği belirtilmiştir. Bulgumuzda açıklandığı üzere, Zafer Kalkınma Ajansına ödenen payların 363 Kamu İdareleri Payları Hesabında izlenmemesi 2023 yılı mali tablolarında hataya neden olmuştur.

   Kalkınma Ajansı paylarına ilişkin muhasebe kayıtlarının Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin ilgili hükümlerine göre yapılması gerekmektedir.