Elde edilen mevduat faizlerinden kaynağında kesilen verginin, Döner Sermaye İşletmesinin kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilmediği halde, 371 Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabına aktarıldığı tespit edilmiştir.

Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 102 Bankalar Hesabının işleyişini düzenleyen 74’ncü maddesinde; banka tarafından hesaplanıp muhasebe biriminin hesabına kaydedildiği bildirilen faiz gelirlerinden tevkifat tutarları düşüldükten sonra kalan kısmın 102 No.lu hesaba, faiz gelirlerinden yapılan tevkifatların vergi mükellefi olan işletmelerde 193 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar Hesabına, diğer işletmelerde “61 Satış İndirimleri” hesap grubunun ilgili hesabına borç, faiz gelirlerinin brüt tutarının 642 Faiz Gelirleri Hesabına alacak kaydedileceği hüküm altına alınmıştır.

Yönetmelik’in 309’uncu maddesinde ise 371 Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabının mevzuat gereğince peşin ödenen kurumlar vergisi ile diğer yükümlülüklerin izlenmesi için kullanılacağı, kurumlar vergisi beyan döneminde, peşin ödenen vergi ve fon payı tutarları bu hesaba alacak, 370 Dönem Kârı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları Hesabına borç kaydedileceği hüküm altına alınmıştır.

Özetle anılan Yönetmelik hükümlerine göre kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan işletmelerin faiz gelirlerinden tevkifat kapsamında kaynağında kesilen vergilerin tutarlarının 193 ve 371 No.lu hesaplarda izlenmesi, kurumlar vergisi mükellefi olmayan işletmelerde ise bu tutarların 61 hesap grubundaki hesaplarda takip edilmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemelerde ise Döner Sermaye İşletmesinin bankalarda bulundurduğu vadeli mevduat hesaplarından elde edilen faiz gelirinin mevzuatı gereği kaynağında vergi stopajına tabi tutulduğu, saymanlıkça bu tutarın 193 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar Hesabına borç kaydedildiği, dönem sonunda bu hesaptaki 3.484.614,32 TL tutarın ise 371 Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabına devredilerek kapatıldığı görülmüştür. Oysa kurumlar vergisi mükellefi olan işletmelerin beyan döneminde yapması gereken kayıt, 371 hesaba alacak, 370 Dönem Kârı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları Hesabına borç kaydıdır. Ancak söz konusu tutarların, İşletmenin kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilmediğinden 193 ve 371 No.lu hesaplarda değil, 612 Diğer İndirimler Hesabının borcunda izlenmesi gerekmektedir.

5220 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (m) bendi kapsamında sadece bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar, kurumlar vergisinden muaf tutulmaktadır. Üniversite Döner Sermaye İşletmesinde bu kapsamda yapılan işlemlerinden dolayı mükellefiyet tesis edilmediğinden beyanname yükümlülüğüne tabi değildir.

Kamu İdaresi tarafından bulguda yer alan tespitlere katılınmış, mevduat faizlerinden kaynağında kesilen vergilerin 612 No.lu hesap kodunda izlenmeye başlanacağı bilgisi verilmiştir.

Sonuç olarak; İşletmenin yıl sonunda düzenlenen mali tablolarında vergi mükellefiyeti tesis edilmediği halde 371 Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükler Karşılığı hesabının yer alması, mali tablolarda hataya sebebiyet vermektedir.