05.07.2019 tarihinde belediye şirketine ayni sermaye olarak devredilen 247 adet taşınmazdan bazıları için bu tarihten sonra Belediye bütçesinden harcama yapıldığı ve bazı belediye personelinin devredilen taşınmazlarda belediye şirketinin emrinde çalıştırıldığı görülmüştür.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “Ayni sermaye konulabilecek malvarlığı unsurları” başlıklı 342’nci maddesinde, “Üzerlerinde sınırlı ayni bir hak, haciz ve tedbir bulunmayan, nakden değerlendirilebilen ve devrolunabilen, fikrî mülkiyet hakları ile sanal ortamlar da dâhil, malvarlığı unsurları ayni sermaye olarak konulabilir. Hizmet edimleri, kişisel emek, ticari itibar ve vadesi gelmemiş alacaklar sermaye olamaz” denilmektedir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin giderleri” başlıklı 60’ıncı maddesinde, Belediyenin giderleri olarak; Belediye binaları, tesisleri ile araç ve malzemelerinin temini, yapımı, bakımı ve onarımı için yapılan giderler, Belediyenin personeline ve seçilmiş organlarının üyelerine ödenen maaş, ücret, ödenek, huzur hakkı, yolluklar, hizmete ilişkin eğitim harcamaları ile diğer giderler, Her türlü alt yapı, yapım, onarım ve bakım giderleri,

Vergi, resim, harç, katılma payı, hizmet karşılığı alınacak ücretler ve diğer gelirlerin takip ve tahsili için yapılacak giderler, Belediye zabıta ve itfaiye hizmetleri ile diğer görev ve hizmetlerin yürütülmesi için yapılacak giderler, Belediyenin kuruluşuna katıldığı şirket, kuruluş ve katıldığı birliklerle ilgili ortaklık payı ve üyelik aidatı giderleri, Mezarlıkların tesisi, korunması ve bakımına ilişkin giderler, Faiz, borçlanmaya ilişkin diğer ödemeler ile sigorta giderleri, Dar gelirli, yoksul, muhtaç ve kimsesizler ile engellilere yapılacak sosyal hizmet ve yardımlar, Dava takip ve icra giderleri, Temsil, tören, ağırlama ve tanıtım giderleri, Avukatlık, danışmanlık ve denetim hizmetleri karşılığı yapılacak ödemeler, Yurt içi ve yurt dışı kamu ve özel kesim ile sivil toplum örgütleriyle birlikte yapılan ortak hizmetler ve proje giderleri, Sosyo- kültürel, sanatsal ve bilimsel etkinlikler için yapılan giderler, Belediye hizmetleriyle ilgili olarak yapılan kamuoyu yoklaması ve araştırması giderleri, Kanunla verilen görevler ve hizmetlerin yürütülmesi için yapılan diğer giderler, Şartlı bağışlarla ilgili yapılacak harcamalar, İmar düzenleme giderleri ve Her türlü proje giderleri sayılmıştır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, Menemen Belediyesi’nin kendi şirketine sermaye artırımı olarak Türk Ticaret Kanunu çerçevesinde nakdi artırım yapabileceği gibi, ayni sermaye olan taşınmaz veya haklarının şirkete devredilmesi şeklinde de sermaye artırımı yapabileceği, ancak ayni sermaye olarak verilen taşınmaz veya haklar için verildiği tarihten sonra belediye bütçesinden herhangi bir harcama yapılamayacağı açıktır. Sermaye artırımında Ticaret Kanunu hükümlerinin yanında 5393 sayılı Kanun hükümleri de dikkate alınmalıdır. Hem devralan şirket hem de devreden Menemen Belediyesi ayrı tüzel kişiliğe ve ayrı bütçelere sahiptirler.

Menemen Belediye meclisinin 05.07.2019 tarih ve 78 numaralı meclis kararında, 247 adet taşınmazın üst kullanım (işletme) haklarının 10 yıl süreyle ayni sermaye olarak MENAŞ şirketine verilmesi oybirliği ile kabul edilmiştir.

Yapılan inceleme neticesinde, 2020 yılı içerisinde belediye tarafından taşınmazların şirkete devredildiği tarih olan 05.07.2019 tarihinden sonra söz konusu taşınmazlar için harcamalar yapıldığı görülmüştür. Ayrıca aynı süreç içerisinde bazı taşınmazlarda çalıştırılan personelin de belediye personeli olduğu ve bu kişilerin maaşlarının belediye tarafından ödenmesine rağmen fiili hizmetlerini şirkete karşı yerine getirdikleri tespit edilmiştir. Söz konusu taşınmazlar için devir sonrası 382.285,77 TL harcama yapılmıştır. Şirkete devredilen yerlerde çalışan belediye personeli için devir tarihi sonrası belediye bütçesinden toplamda 3.172.549,44 TL personel gideri yapılmıştır. Belediye meclisi kararıyla 247 adet taşınmazın

işletme hakkı 10 yıl süreyle ayni sermaye olarak verildiğine göre, bu tarihten sonra belediye bütçesinden yapılan giderler ayni sermayenin bir unsuru olamaz. Burada belirli olmayan ve öngörülemeyen gider yapılması söz konusudur.

Ayni sermaye olarak verilen 247 adet taşınmazın işletme hakkının devri sonrası belediye bütçesinden yapılan toplam 3.554.835,21 TL (382.285,77+3.172.549,44) giderin şirketten talep edilerek idari ve hukuki sürecin işletilmesi ve şirkete ait giderlerin belediye bütçesinden karşılanmaması gerekir.

Tablo 8: Yapılan Harcamalara İlişkin Tablo

Şirkete devredilen yerlerde çalışan belediye personelleri için 2020 yılında belediye bütçesinden yapılan harcamalar da aşağıdaki tablo da belirtilmiştir.

Tablo 9: Personel Giderine İlişkin Tablo

Ayni sermaye olarak verilen taşınmazlar için devir sonrası belediye bütçesinden herhangi bir harcama yapılmaması sağlanmalıdır.