Şirketin, Kayseri İmar A.Ş.’den kiraladığı Kent Ekmek Fabrikası İşletmesine (maddi duran varlıkları dahil) ilişkin 2018-2020 yıllarına ait kira borçlarının biriktiği ve oluşan borç tutarına faiz yürütülmediği tespit edilmiştir.

Kayseri Büyükşehir Belediyesinin diğer şirketi Kayseri İmar A.Ş.’den Kent Ekmek Fabrika İşletmesi Şirket tarafından kiralanmıştır. 01.10.2018 tarihinde kiracı KAY-TUR A.Ş. ile kiralayan Kayseri İmar A.Ş. arasında aylık 230.000 TL + KDV kira bedeli ile sözleşme imzalanmıştır. Sözleşme uyarınca, İşletmenin içinde bulunan maddi duran varlıkları ile beraber kiralanması, kira tutarının her ay ödenmesi, %1 yıllık kira artış oranının uygulanması belirlenmiştir. Ayrıca, Kayseri İmar A.Ş. tarafından İşletme ambarında bulunan hammadde, ambalaj ve temizlik malzemeleri KAY-TUR A.Ş.’ye satılmıştır.

02.01.2020 tarihinde ise, aylık 230.000 TL + KDV olarak belirlenen kira bedeli ek zeyilname ile aylık 40.000 TL + KDV olacak şekilde yeniden belirlenmiş, yeni kira sözleşmesi 02.01.2020 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanmıştır.

Şirketin, Kayseri İmar A.Ş.’ye olan kira borçlarını (hammadde, ambalaj ve temizlik malzemesi alışına ait borçlar dahil) gösteren tabloya aşağıda yer verilmiştir.

Tablo 2: Şirketin, Kayseri İmar A.Ş.’ye 2018-2020 Yılları Arasındaki Borç Tutarları

Şirket tarafından Kayseri İmar A.Ş.’ye kiralama işleminin gerçekleştiği 2018 yılından 2020 yılı faaliyet dönemi sonuna kadar yapılan toplam ödeme tutarı 1.110.777,79 TL olup, ödenen bu tutar 2018 yılı borç tutarı 1.281.130,36 TL’nin altında gerçekleşmiştir. Diğer bir deyişle, Şirket 2019 ve 2020 yıllarına ait kira borçlarına ait herhangi bir ödeme yapmamıştır.

Kayseri İmar A.Ş. tarafından 17.06.2020 tarihinde Şirkete,“… 4.036.239,24 TL olan … borcun tarafımıza en kısa zamanda ödenmesi, aksi takdirde … bakiye alacağın icra yolu ile tahsiline gidileceği” noter kanalıyla ihtaren bildirilmiş, Şirket tarafından “Kayseri İmar A.Ş. firmasına olan borcumuza karşılık haftalık belli tutarda ödeme yapılması yönetimimiz tarafından uygun bulunmuştur.” şeklinde cevap verilmiştir.

Şirket ile Kayseri İmar A.Ş. arasında herhangi bir cari hesap sözleşmesi bulunmamaktadır. Ayrıca kira sözleşmesinde, ödemenin yapılmaması ya da geç yapılması durumunda hangi faiz oranının uygulanacağına dair düzenleme de yer almamaktadır.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “Ticari hükümlerle yasaklanmış işlemler ile mal ve hizmet tedarikinde geç ödemenin sonuçları” başlıklı 1530’uncu maddesinde;

“ …(2) Ticari işletmeler arasında mal ve hizmet tedariki amacıyla yapılan işlemlerde, alacaklı, kanundan veya sözleşmeden doğan tedarik borcunu yerine getirmiş olmasına rağmen, borçlu, gecikmeden sorumlu tutulamayacağı hâller hariç, sözleşmede öngörülmüş bulunan tarihte veya belirtilen ödeme süresinde borcunu ödemezse, ihtara gerek olmaksızın temerrüde düşer.

(3) Mütemerrit borçlunun alacaklısı sözleşmede öngörülen tarihten ya da ödeme süresinin sonunu takip eden günden itibaren, şart edilmemiş olsa bile faize hak kazanır.

…

(7) Bu madde hükümleri uyarınca alacaklıya yapılan geç ödemelere ilişkin temerrüt faiz oranının sözleşmede öngörülmediği veya ilgili hükümlerin geçersiz olduğu hâllerde uygulanacak faiz oranını ve alacağın tahsili masrafları için talep edilebilecek asgari giderim tutarını Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası her yıl ocak ayında ilan eder. Faiz oranı,

4/12/1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunda öngörülen ticari işlere uygulanacak gecikme faizi oranından en az yüzde sekiz fazla olmalıdır…”

Hükümlerine yer verilmiştir.

Yukarıda yer alan mevzuat çerçevesinde Şirket tarafından temerrüde düşülen borç tutarları için hesaplanacak faiz tutarlarının da ödenmesi gerekmektedir.

Şirket ile Kayseri İmar A.Ş., Kayseri Büyükşehir Belediyesinin ana hissedarı olduğu şirketlerdir. Dolayısıyla KAY-TUR A.Ş. ile Kayseri İmar A.Ş. 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre “ilişkili kişi” kapsamındadır. 2018-2020 yıllarına ait kira borçlarının zamanında ödenmemesi, Şirketin finansal maliyeti olmayan kaynak kullanımına yol açmıştır. Ayrıca borç tutarına, herhangi bir faiz tutarının işletilmemesi nedeniyle KAY-TUR A.Ş.’nin sonuç hesaplarında herhangi bir finansman gideri de oluşmamıştır.

Sonuç olarak, yukarıda yer alan mevzuat hükümleri kapsamında üretim maliyetlerinin gerçekçi hesaplanması ve finansal tabloların gerçek durumu yansıtması bakımından, yıllar itibariyle meydana gelen kira borçlarına mevzuat uyarınca faiz yürütülerek borç tutarlarının zamanında ödenmesi sağlanmalıdır.