İdarenin Teftiş Kurulu Müdürlüğüne vekâleten görevlendirilen müdürün gerekli nitelikleri taşımadığı görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 49’uncu maddesinde, norm kadro ilke ve standartlarının Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı) tarafından müştereken belirleneceği, belediye ve bağlı kuruluşlarının norm kadrolarının ise bu ilke ve standartlar çerçevesinde belediye meclisi kararıyla belirleneceği, belediye personelinin belediye başkanı tarafından atanacağı, birim müdürlüğü ve üstü yönetici kadrolarına yapılan atamaların ilk toplantıda belediye meclisinin bilgisine sunulacağı hüküm altına alınmıştır.

Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik’in 12’nci maddesinin birinci fıkrasına göre; müfettiş ve mali

hizmet uzmanı öngörülen kapsama dâhil kurum ve kuruluşların bu unvanlarda personel istihdam edebileceği ve bu personelin en az dört yıllık lisans eğitimi veren hukuk, siyasal bilgiler, iktisat, işletme, iktisadi ve idari bilimler fakültelerinden veya bunlara denkliği yetkili makamlarca kabul edilen yurt içi ve yurt dışındaki öğretim kurumlarından mezun olanlar arasından yapılacak özel yarışma sınavı sonunda mesleğe müfettiş yardımcısı ya da mali hizmetler uzman yardımcısı olarak alınan, en az üç yıl çalışmak şartıyla açılacak yeterlik sınavına girme hakkını elde eden ve yeterlik sınavında başarılı olanlar arasından atanacağı belirtilmiştir.

Aynı maddenin ikinci fıkrasına göre ise; teftiş kurulu başkanlığı veya müdürlüğü bulunan mahalli idarelerin, mevzuata uygun olarak hazırladıkları teftiş kurulu yönetmeliklerini Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından alınacak uygun görüşten sonra yürürlüğe koyacakları ve söz konusu Yönetmelik için uygun görüş alınmadan müfettiş ve müfettiş yardımcılığı kadrolarına atama yapılamayacağı hükmü yer almaktadır.

Sancaktepe Belediyesi Teftiş Kurulu Müdürlüğü Yönetmeliği’nin "Teftiş Kurulu Müdürünün Atanması, Görev, Yetki ve Sorumlulukları" başlıklı 8'inci maddesinin ikinci fıkrasında, "Kurul Müdürü, Müfettiş sıfat ve yetkisine sahip olup, aşağıdaki görevleri yapar ve yetkileri kullanır...", “Teftiş Kurulu Müdürüne Vekâlet” başlıklı 9’uncu maddesinde de, “Kurul Müdürü geçici sebeplerle görevden ayrıldığında Müdürlükte görevli Müfettişlerden birine Belediye Başkanının onayı ile vekâlet görevi verilebilir” hükmü yer almaktadır.

Yapılan incelemede, müfettiş olmayan personelin Teftiş Kurulu Müdürlüğüne vekâlet ettirildiği görülmüştür. İdarenin Teftiş Kurulu Müdürlüğü Yönetmeliği’ne göre, teftiş kurulu müdürüne, müdürlükte görevli müfettişlerden birinin vekâlet etmesi gerekmektedir. Müdürlük bünyesinde müfettiş bulunmasına rağmen, teftiş kurulu müdürlüğüne müfettiş olmayan birinin vekâlet etmesi mevzuata aykırıdır.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından; mali hizmetler müdürü kadrosunda bulunan personelin teftiş kurulu müdürlüğüne vekâleten atanmış bulunulduğu, Belediye kadrosunda asaleten teftiş kurulu müdürü olarak görevli hiçbir çalışan bulunmadığı, yerleşik Danıştay içtihatlarına göre asaleten görev yapacak personel bulunmaması halinde kadroya vekâleten atama yapılmasında hukuka aykırılık bulunmadığı, asaleten bir görevi yürütecek personel bulunmaması halinde atama şartlarını taşıyan bir müdürün vekâleten teftiş kurulu müdürlüğüne atanmasında 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu ve Belediye Birlikleri ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik’te engel olan

bir hükmün bulunmadığı, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 38’inci maddesinde Belediye personelini atamanın Belediye Başkanının yetkileri arasında sayıldığı, Teftiş Kurulu Müdürlüğü Yönetmeliği’nin 8’inci maddesinde de teftiş kurulu müdürünün Belediye Başkanı tarafından atanacağı belirtildiğinden Başkanlık Makamı tarafından mevzuata uygun atama yapıldığı beyan edilmiştir.

Ayrıca, İdare tarafından gönderilen ve bulguya esas Teftiş Kurulu Müdürlüğü Yönetmeliği’nin 9’uncu maddesinde;

“Kurul Müdürü geçici sebeplerle görevden ayrıldığında Müdürlükte görevli Müfettişlerden birine Belediye Başkanı’nın onayı ile vekâlet görevi verilebilir”. Denilmektedir.

Öncelikle belirtmek gerekir ki, denetim bulguları gerekçesi ile madde düzenlemesi kapsamının birbirinden farklı olduğunu belirtmek gerekmektedir. Yönetmelik maddesinde Müdürün hastalık, izin gibi geçici sebeplerle görevde olmaması halinde vekâlet görevi verilmesi düzenlenmiştir. Raporda belirtildiği üzere sürekli olarak bir müfettişin görevlendirilmesi gerektiği sonucuna ulaşılamaz. Hatta 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu 86’ncı maddesinde, “Memurların kanuni izin, geçici görev, disiplin cezası uygulaması veya görevden uzaklaştırma nedenleriyle işlerinden geçici olarak ayrılmaları halinde yerlerine kurum içinden veya diğer kurumlardan veya açıktan vekil atanabilir” denilerek geçici görevlendirmelerde dahi geçici görevlendirilecek personel arasında ayrım gözetmemiştir.

Diğer yandan, İdarenin değerlendirmesine göre, Yönetmelik 9’uncu maddesinde müfettişe vekâlet görevi “verilebilir” ifadesi bulunduğundan, Belediye Başkanına mutlaka bir müfettiş görevlendirmesi gerektiği yönünde sınırlandırıcı bir yetki verilmesi değil, müfettişin de vekâleten atanabileceğine dair ihtiyari bir yetki verilmiş olmaktadır. Aksine bir yorum 5393 sayılı Belediye Kanunu ve genel norm niteliğinde olan Belediye Birlikleri ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik’te bulunmayan bir sınırlandırma konulması anlamına gelecek ve normalar hiyerarşisine aykırı olacağından hukuka aykırı olacaktır. Yani mevzuatta bulunmayan bir sınırlama Kurum Yönetmeliği ve onaylayan Meclis Kararı ile genel düzenleyici mevzuata aykırı hüküm konulması hukuka aykırı olacaktır.

Bununla birlikte, İdare tarafından belirtilen sebeplerle teftiş kurulu müdürlüğüne yapılan atama işleminin hukuka uygun olduğu, farklı yorumlamalara sebebiyet verilmemesi için Teftiş Kurulu Müdürlüğü Yönetmeliği 9’uncu maddesinin yeniden düzenlenmesi hususunda çalışma başlatılacağı da belirtilmiştir.

Ancak, İdare değerlendirmesinin hatalı ve eksik olduğu belirtilmelidir. Sancaktepe Belediyesi Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik’in C16 grubunda sayılan idarelerden biridir. Yönetmelik ekinde Yazı İşleri, Mali Hizmetler, Fen İşleri, İmar ve Şehircilik, İklim Değişikliği ve Sıfır Atık, Teftiş Kurulu, Temizlik İşleri, Zabıta, Hukuk İşleri ve Özel Kalem müdürlüklerinin tahdidi olarak sayılarak kurulmaları zorunlu hale getirilmiş ve Yönetmelik’in 12'nci maddesinde Teftiş Kurulu personel yapısının özellik ve işleyişine ilişkin zorunlu kriterler konulmuştur. Sancaktepe Belediyesi Teftiş Kurulu Müdürlüğünün mevzuata uygun yapılanmadığı memur kadrolu personelin vekâleten müdür olarak atandığı ve müfettiş kadrolu personelin gerekli nitelikleri taşımayan vekaleten atanan memur kadrolu müdürün altında çalıştığı tespit edilmiştir.

Bununla birlikte, İdarece değinilmeyen önemli bir husus, 657 sayılı DMK'nin 175'inci maddesindeki asilde aranan şartları vekilin de taşıması zorunluluğudur. Bu anlamda Teftiş Kurulu Yönetmeliği'nin 9'uncu maddesindeki, "Kurul Müdürü geçici sebeplerle görevden ayrıldığında Müdürlükte görevli Müfettişlerden birine Belediye Başkanının onayı ile vekâlet görevi verilebilir" hükmü daha da anlamlı hale gelmektedir. Aynı Yönetmelik'in 8'inci maddesinde "Kurul Müdürü, Müfettiş sıfat ve yetkisine sahip olup, aşağıdaki görevleri yapar ve yetkileri kullanır" şeklinde yer alan ibare sonrasında sayılan görev ve yetkilerin yine gerekli nitelikleri haiz bir başka personel tarafından icra edilmesi için ancak müfettişlerden birine vekâlet görevi verilebileceği İdarenin kendisi tarafından beyan edilmekte ve fakat İdare kendi kuralına uymamaktadır.

Sonuç olarak, Belediye Teftiş Kurulu Müdürlüğüne, müdürlük bünyesinde istihdam edilen müfettişlerden birinin vekâleten görevlendirilmesi gerekmektedir.