İdare sınırları içerisinde faaliyet gösteren bazı iş yerlerinin, iş yeri açma ve çalışma ruhsatı almadan faaliyette bulunduğu ve buna bağlı olarak İdare’nin gelir kaybına uğradığı görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin Yetkileri ve İmtiyazları” başlıklı 15’inci maddesinde, gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri ile ilgili olarak kanunlarda belirtilen izin veya ruhsatı vermek ve gayrisıhhî müesseseler ile umuma açık istirahat ve eğlence yerlerini ruhsatlandırmak ve denetlemek belediyenin yetki ve imtiyazları arasında sayılmıştır.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun “İşyeri Açma İzni Harcı” başlıklı 81’inci maddesinde; Belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir işyerinin açılması işleminin İşyeri Açma İzni Harcına tabi olduğu belirtilmiştir.

3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun’un 3’üncü maddesinin (c) bendinin (cb) alt bendinde, belediye hudutları ve mücavir alan sınırları içerisinde kalan iş yeri ve işletmelerden büyükşehir belediyesi olan yerlerde sıhhi ve sair işletmeler için ilçe belediyelerinin işyeri açma ve çalışma ruhsatını vermeye yetkili olduğu hüküm altına alınmıştır.

İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’in “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinin (a) bendi ile ruhsat vermeye yetkili idarenin tanımı yapılmış, büyükşehir belediyesi bulunan illerde, büyükşehir belediyesinin yetkili olduğu konularda büyükşehir belediyesinin, bunun dışında kalan hususlarda büyükşehir ilçe belediyesinin yetkili idare olduğu ifade edilmiştir. Buna göre, belediye sınırları içerisinde ve Büyükşehir Belediyesinin ruhsat vermeye yetkili olmadığı hususlarda iş yerlerine ruhsat vermeye ilçe belediyesi yetkilidir.

06.12.2012 tarih ve 28489 sayılı Resmi Gazete yayınlanarak yürürlüğe giren 6360 sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un Geçici 1’inci maddesinin on dördüncü fıkrasında; bu Kanunla mahalleye dönüşen köylerde, bu Kanun’un yayımlandığı tarih itibarıyla 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununa göre oluşturulan Ulusal Adres Bilgi Sistemine kayıtlı veya Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından uydu fotoğraflarıyla tespit edilen, entegre tesis niteliğinde olmayan tarım ve hayvancılık amaçlı yapılardaki işletmeler ile bu yerlerde oturanların ihtiyaçlarını karşılayacak bakkal, manav, berber, fırın,

kahve, lokanta, pansiyon, tanıtım ve teşhir büfeleri, yerleşim yeri halkı tarafından kurulan ve işletilen kooperatiflerin işletme ruhsatı almış sayılacağı; bu işletmelerin bulunduğu binalar ile konutlardan, bu Kanun’un yayımlandığı tarihe kadar bitirilmiş olanların, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı veya belediye ya da üniversiteler tarafından fen ve sanat kuralları ile ilgili mevzuat hükümlerine uygun yapıldığı tespit edilenler ruhsatlandırılmış sayılacağı; ayrıca bu yapıların elektrik, su ve bunun gibi kamu hizmetlerinden yararlandırılacağı ancak bu fıkranın öngördüğü uygulamaların özel kanun hükümlerine aykırı olması durumunda, özel kanun hükümleri geçerli olduğu hükmüne yer verilmiştir.

Urla Vergi Dairesi Müdürlüğünden alınan Urla ilçe sınırları içerisinde bulunan aktif işyerleri verilerinden yola çıkılarak yapılan inceleme neticesinde, belediye sınırları içerisinde 4760 adet aktif işyerinin bulunduğu; ancak İdare kayıtlarında ruhsat verilen işyeri sayısının toplam 2864 olduğu tespit edilmiştir. Yapılan hesaplamada 6360 sayılı Kanunla mahalleye dönüşen ve tüzel kişiliği kaldırılan köylerde ruhsatlandırılmış sayılan işyerleri göz önünde bulundurulmuş olup, bu verilere göre 1896 adet işyerinin işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmaksızın faaliyet gösterdiği; buna bağlı olarak da Belediyenin, işyeri açma ve çalışma ruhsat harcı geliri kaybına uğradığı anlaşılmaktadır.

Kamu idaresince, aktif işyerleri verilerinde İşyeri Açma Çalışma Yönetmeliğine göre ruhsat verilmeyen işyerlerinin de bulunduğu, 6360 sayılı Kanun ile mahalleye dönüşen ve ruhsatlandırılmış sayılan işyerlerine müdürlükçe yeni bir ruhsat verilmediğinden bulguda belirtilen sayıya ulaşılmayacağı ifade edilmişse de; bulguda belirtildiği üzere 6360 sayılı Kanunla mahalleye dönüşen ve tüzel kişiliği kaldırılan köylerde ruhsatlandırılmış sayılan işyerleri ile İşyeri Açma Çalışma Yönetmeliğine göre belediye tarafından ruhsat verilmeyen işyerleri de göz önünde bulundurularak tespit yapılmıştır.

İdarenin yetki ve görev alanındaki iş yerlerinin işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının bulunup bulunmadığının takibinin sağlanması ve buna bağlı olarak da işyeri açma izni harcının zamanında tahsil edilmesi gerekmektedir.