Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü tarafından yürütülen projelerde temin edilen dayanaklı taşınırların ve tüketim malzemelerinin kayıtlarında aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü; 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 58’inci maddesine dayanılarak çıkarılan Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma Projeleri Hakkında Yönetmelik uyarınca, öğretim üyeleri ve doktora, tıpta uzmanlık ya da sanatta yeterlik eğitimini tamamlamış araştırmacılar tarafından yönetilen bilimsel araştırma proje tekliflerinin değerlendirilmesi, kabulü, desteklenmesi, bunlara ilişkin hizmetlerin yürütülmesi, izlenmesi, sonuçlarının değerlendirilmesi ve kamuoyuna duyurulması ile ilgili iş ve işlemleri yürütmekle görevlidir. Koordinatörlükte; Üniversitenin bütçesinde bilimsel araştırma projeleri için tefrik edilen ödeneklerle yürütülen projeler, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından desteklenen projeler, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından desteklenen projeler, Avrupa Birliği kaynaklı projeler ile diğer projelerle ilgili süreçler yönetilmektedir.

1. Yürütülen projelerde görevli olmayan personel için dizüstü bilgisayar alındığı görülmüştür.

   Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma Projeleri Hakkında Yönetmelik’in 3’üncü maddesinde bilimsel araştırma projesi; tamamlandığında sonuçları ile alanında bilime katkı yapması, ülkenin teknolojik, ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmasına katkı sağlaması beklenen bilimsel içerikli, yükseköğretim kurumu içi ve/veya dışı, ulusal ve/veya uluslararası kurum ya da kuruluşların katılımlarıyla da yapılabilecek projeler ile bilim insanı yetiştirme ve araştırma altyapısı kurma ve geliştirme projeleri şeklinde tanımlanmıştır. Yönetmelik’te ayrıca, araştırmacı, proje ekibi ve proje yürütücüsü tanımlarına da yer verilmiştir.

   Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü tarafından satın alınan ve 255.2.1/21/10337, 255.2.1/21/103378 ve 255.2.1/21/10339 sicil numaraları verilen üç adet dizüstü bilgisayar; araştırmacı, proje ekibi ve proje yürütücüsü olmayan personele verilmiştir.

   
   

2. TÜBİTAK özel hesaplarına ilişkin banka hesabından tüketime yönelik mal ve malzemeler için yapılan harcamalar kapsamında elde edilen laboratuvar malzemelerinin giriş, çıkış, kullanma yeri, deneyler, yapılan işlemlerin raporlanması, elde edilen bulgular, ilgisine göre bu bulguların paydaşlara aktarımı gibi işlemlerde hiçbir kaydın yapılmadığı görülmüştür.

   TÜBİTAK Kaynaklarından Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri ile Özel Bütçeli İdarelere Proje Karşılığı Aktarılacak Tutarların Harcanması ve TÜBİTAK Tarafından Yürütülen Dış Destekli Projelerin Harcamalarının Gerçekleştirilmesine İlişkin Esas ve Usuller’in 9’uncu maddesinde;

   “Satın alınan mal ve hizmete ilişkin olarak düzenlenen fatura ve benzeri belgeler ilgili kurum adına proje adı belirtilerek düzenlenir. Doğrudan temin suretiyle yapılan satın almalara ilişkin düzenlenen fatura ve benzeri belgeler yürütücü ve/veya varsa araştırmacı ve/veya satın alma işlemini yürüten görevli tarafından “Piyasa fiyat araştırması yapılmıştır ve belirtilen taşınır mallar muayene ve kabulü yapılarak tam ve kusursuz teslim alınmıştır.” şerhi düşülerek imzalanır.

   Taşınır Mal Yönetmeliğinde “dayanıklı taşınırlar” olarak tanımlanan malzemelerin kurumun ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde muayene ve kabulü yapılarak kurum taşınırlarına projenin fiilen yürütüldüğü birim adına kaydedilir ve “Taşınır İşlem Fişi”nin bir örneği ödeme belgesine eklenir. Kaydedilen taşınır yürütücü veya uygun gördüğü bir proje personeli adına zimmet fişi düzenlenerek ilgili yürütücünün veya proje personelinin kullanımına tahsis edilir. Bunların dışında kalan diğer taşınırlar kaydedilmez. Kamu Kurumları Araştırma Projelerini Destekleme Programına ve TÜBİTAK Birimlerince Yürütülen Projelere İlişkin Yönetmelik kapsamında desteklenen projelerde proje kapsamında satın alınan ve proje sonuçlarının uygulanmasına yönelik olarak kullanılacak malzeme ve cihazlardan proje sözleşmesi hükümlerine göre müşteri kuruluşa devredilecek olanlar kurum taşınırına kaydedilmez ve söz konusu bu taşınırların proje tamamlanıncaya kadar tüm sorumluluğu proje yürütücülerine aittir.” düzenlemesi bulunmaktadır. Bu düzenlemeden tüketime yönelik malzemelerin kayıt altına alınmayacağı anlaşılmaktadır. Ancak kamu kaynakları kullanılarak elde edilen edinim bedelleri yüksek ve kullanımları belirli işlemlere bağlı malzemelerin tamamının kayıt dışı bırakılması hususunun yeniden değerlendirilmesi gerekmektedir.

   Örnek olarak: TÜBİTAK-Sanayi Tezleri (SANTEZ) projelerinden 20AG003 numaralı Projede GIB2021000000006 numaralı fatura ile satın alınan laboratuvar malzemeleri ile kimyevi maddeler için ödenen tutar KDV hariç 380.385,00 TL’dir. Bu alımda 1 adet “Cytotune

   
   

   2.0 Sendai Kit 3” için 36.000,00 TL, 1 adet “Recombinant Human IL-3 1 mg” için 25.770,00 TL ödenmiştir. Bu şekilde yüzlerce fatura ile binlerce çeşit malzeme satın alınmaktadır. Kaydı olmayan malzemelerin takibi yapılamayacağından olası bir kayıp ve/veya çalınma veya proje dışı kullanım halinde de hiçbir inceleme/soruşturma açılamayacaktır.

   Diğer taraftan aynı Proje kapsamında, proje ortaklarından Necmettin Erbakan Üniversitesinin Öğretim Üyesi …’ya zimmetlenen ve Proje bittiğinde Necmettin Erbakan Üniversitesine devredilecek olan örnek olarak: 253.3.6/21/11897, 253.3.6/21/17074, 253.3.6/21/17075, 253.3.5/21/11911 ve 253.3.5/21/11844 sicil numaralı dayanıklı taşınırlar Ankara Üniversitesi kayıtlarında görünmektedir. Fiilen Ankara Üniversitesinde olmayan bir taşınırın halen taşınır kayıtlarında yer alması hesap verilebilirlik kavramıyla bağdaşmamaktadır.

3. TÜBİTAK-SANTEZ projelerinden 20AG003 numaralı Proje kapsamında satın alınarak Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi …’ya zimmetlenen dayanıklı taşınırların üzerlerinde sicil numaralarının bulunmadığı görülmüştür.

   Taşınır Mal Yönetmeliği’nin 36’ncı maddesine göre; giriş kaydı yapılan dayanıklı taşınırlara, taşınır kayıt yetkilisi tarafından bir sicil numarası verilmektedir. Ancak bu numara; yazma, kazıma, damga vurma veya etiket yapıştırma suretiyle taşınırın üzerinde kalıcı olacak şekilde görünmelidir. İdarede bu işlem barkod sistemiyle üretilen etiket yapıştırma suretiyle yerine getirilmektedir. Ancak örnek olarak bakılan 253.3.5/21/16311, 253.3.5/21/11517, 253.3.5/21/11518, 253.3.5/21/11843, 255.8.2/21/27213 sicil numaralı taşınırların üzerine etiket yapıştırılmadığı görülmüştür.

4. Satın alma işlemi tamamlanmayan dayanıklı taşınırın varlık kayıtlarına alındığı görülmüştür.

Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü tarafından Kök Hücre Enstitüsünün yürüttüğü proje kapsamında; … Sistem Ticaret AŞ’den 14.12.2021 tarihli faturayla KDV dahil 31.487,12 TL tutarında dayanıklı taşınır alımına karar verilmiş, Firma malı İdareye teslim etmiş ve faturasını kesmiş ancak faturada proje adı yazmadığı gerekçesiyle fatura iade edilmiştir. Buna rağmen Bütünleşik Kamu Mali Yönetim Bilgi Sisteminde kayıt silinmemiştir. Dolayısıyla bahsi geçen taşınıra 23.03.2022 tarihinde 2022/10 numaralı Taşınır İşlem Fişiyle 253.3.6/22/1727 sicil numarası verilmiş ve 26.07.2022 tarihli 2022/31 numaralı Varlık İşlem Fişiyle Eczacılık Fakültesine devir işlemi yapılmıştır. Böylece fatura kaydı olmayan, 2021 ve

2022 yıllarında da bedeli ödenmeyen 31.487,12 TL tutarındaki bu taşınır, muhasebe sistemine bağış olarak da dahil edilmemesine rağmen varlık kayıtlarında yer almıştır.

Bilimsel Araştırma Projeleri kapsamında temin edilen dayanaklı taşınırların projelerde görevli olmayan personele verilmemesi, sicil numaralarının kalıcı olacak şekilde üzerlerinde görünmesi, taşınır edinme işlemlerinin mevzuata uygun olarak tamamlanması ve tüketime yönelik malzemelerin giriş, çıkış, kullanma yeri, deneyler, yapılan işlemlerin raporlanması, elde edilen bulgular, ilgisine göre bu bulguların paydaşlara aktarımı gibi işlemlerin kayıt altına alınması ile bu süreçlerde mevzuat eksikliği var ise ilgili kurumlarla görüşülerek gerekli mevzuat düzenlemesinin yapılması gerekmektedir.