Karar Künyesi
251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı ile 252 Binalar Hesabında kayıtlı varlıklar için ayrılması gereken amortisman tutarlarının bazı varlıklar için hatalı hesaplanarak muhasebeleştirildiği görülmüştür.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 25 Maddi Duran Varlıklar hesap grubu ile ilgili ve “Hesap grubuna ilişkin işlemler” başlıklı 187’nci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde; amortismana tabi varlıkların neler olduğu, bunlara ilişkin uygulanacak amortisman süre, yöntem ve oranlarına ilişkin esas ve usullerin Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirleneceği, ayrılan amortismanların nasıl muhasebeleştirileceği ve varlıkların amortisman hesaplanmasına esas alınacak değerinin nasıl tespit edileceği ile ilgili hususlar hüküm altına alınmıştır.
Adı geçen Yönetmelik’in 202 ve 203’üncü maddesinde 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabının niteliği ve işleyişi düzenlenmiş olup maddi duran varlıklar için ayrılan amortisman tutarlarının yıl sonunda bu hesaba alacak, 630 Giderler Hesabına borç kaydedileceği belirtilmiştir. Amortisman ve tükenme payı ayrılmasına ilişkin usul ve esaslar ile uygulanacak amortisman ve tükenme payının süre, yöntem ve oranlarının neler olacağı ise 04.11.2015 tarih ve 29522 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Amortisman ve Tükenme Payları” başlıklı 47 sıra numaralı Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği’nde açıklanmıştır.
Yukarıda belirtilen Yönetmelik ile Muhasebat Genel Tebliği’nin söz konusu hükümlerine aykırı olarak aşağıdaki listede bulunan varlıkların bazıları için hiç amortisman ayrılmaması bazıları için ise ayrılması gereken tutarın hatalı hesaplaması sonucu maddi duran varlıkların gerçek değerinin yanlış gösterilmesine neden olunmuştur.
Aşağıdaki tablodan anlaşılacağı üzere, 2023 yılında 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı ile 252 Binalar Hesabında kayıtlı varlıklar için ayrılması gereken amortisman bazı varlıklar için ayrılması gerekenden az ayrılması, bazı varlıklar için ise ayrılması gerekenden fazla ayrılması suretiyle hatalı olarak giderleştirilmiştir.
Tablo 9 : Maddi Duran Varlıklara İlişkin Amortisman Tutarları
Hesap Kodu | Hesap Adı | Borç Bakiyesi | Ayrılması Gereken Amortisman (TL) (A) | Ayrılan Amortisman (TL) (B) | Fazla/Eksik Ayrılan Amortisman Tutarı (TL) (A-B) | ||||
251 | 1 | 7 | 0 | 0 | Yollar | 34.578.950,70 | 26.233.168,39 | 29.139.465,11 | 2.906.296,72 |
252 | 1 | 1 | 1 | 1 | Hizmet Binaları | 130.507.228,00 | 61.948.845,82 | 59.577.975,42 | -2.370.870,40 |
252 | 1 | 1 | 4 | 9 | Sergi ve Fuar Alanları | 359.307.265,00 | 89.614.593,20 | 1.827.091,00 | -87.787.502,20 |
TOPLAM HATA | -87.252.075,88 |
Kurum cevabında söz konusu hatalı kayıtlara ilişkin inceleme yapıldığı ve 16.04.2024 tarihinde yapılan muhasebe kaydı ile gerekli düzeltme kaydının yapıldığı belirtilmiştir.
Sonuç olarak amortisman ayırma işlemlerinin hatalı yapılması sonucu toplam 87.252.075,88 TL’nin yanlış kaydedilerek 2023 yılı mali tablolarında hem faaliyet sonuçlarının hem de bilançoda bu varlıkların net değerinin hatalı gösterilmesine neden olunmuştur.