Gazi Hastanesi Döner Sermaye İşletmesince, ayaktan veya yatarak tedavi gören ve genel sağlık sigortası primi ödemediği için sağlık hizmetlerinden yararlanma koşulu taşımayan Türk vatandaşları ile bunların bakmakla yükümlü oldukları kişiler için hizmet verilip gider yapılmasına rağmen getirilen muafiyetler nedeniyle bu giderler SGK’ya fatura edilememektedir. Bu durum hastanenin zararını ve borç stokunu arttığından yürütülen hizmetlerin sürdürülebilirliğine olumsuz etki yaptığı tespit edilmiştir.

4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 1’inci maddesinin birinci fıkrasında;

“Kamu kurum ve kuruluşlarınca üretilen mal ve hizmet bedellerinde işletmecilik gereği yapılması gereken ticarî indirimler hariç herhangi bir kişi veya kuruma ücretsiz veya indirimli tarife uygulanmaz” denildikten sonra aynı maddenin altıncı fıkrasında,

“Cumhurbaşkanı birinci fıkra hükmünden muaf tutulacak kişi veya kurumları tespit etmeye yetkilidir” hükmüne yer verilmiştir.

Yukarıda yer verilen Kanun uyarınca döner sermayeli işletmeler bünyesinde faaliyet gösteren üniversite tıp fakültesi hastaneleri tarafından verilen sağlık hizmetleri ücret karşılığı yerine getirilmekte olup bu hizmetlerden sosyal güvencesi olmayanların ve aile fertlerinin yararlanabilmeleri genel sağlık sigortası primi ödemeleri koşuluna bağlanmıştır. Bununla birlikte 2015 yılından 2018 yılına kadar Bakanlar Kurulunca yapılan düzenlemeler ve en son Cumhurbaşkanı Kararı ile genel sağlık sigortası primi borcu olup sağlık hizmetlerinden yararlanamayan vatandaşlar ile aile fertleri, 4736 sayılı Kanun’un 1’inci maddesinin birinci fıkrası hükmünden muaf tutulmuşlardır. Sağlık Bakanlığı ise kurumlara gönderdiği çeşitli tarihlerdeki yazılar ile sunulan sağlık hizmetleri için herhangi bir kuruma fatura düzenlenmeyeceğini açıkça ifade etmiştir.

Ancak söz konusu muafiyet uygulamasının, hastalar adına SGK’dan alınan tedavi ücretleri ile giderlerini karşılayan üniversite hastanelerinin olumsuz olan mali yapılarının daha da bozulmasına yol açtığı görülmüştür. İlgili kesintiler aylar itibariyle tabloda yer almaktadır.

T.C. Sayıştay Başkanlığı

‌Tablo 2: SGK Kesintilerinin Aylar İtibariyle Dağılımı

Gazi Üniversitesi Hastanesi sadece 2019 yılı için genel sağlık sigortası primi ödemeyen ve muafiyetten yararlananlara 466.285,12 TL tutarında hizmet vermiştir. Ancak bu tutardaki mali yük üniversite hastanesi üzerinde kalmıştır. Halen elde edilen gelirlerinin neredeyse tamamı SGK’dan tahsil edilen hasta ücretlerinden oluşmaktadır. Bu gelirlerle ilaç, tıbbi malzeme ve cihaz alımlarına dayalı borçlarını birkaç yıl öteleyerek ödemeye çalışan Tıp Fakültesinin sürdürülebilir bir mali yapıya kavuşması için sözü edilen muafiyetler sonucu verilen hizmetlerin karşılığı olan ücretlerin ödenmesi önem arz etmektedir.

Gazi Üniversitesi Hastanesinin gelir-gider dengesi ve borç yapısı göz önünde bulundurulduğunda yürüttüğü hizmetleri üretmesi ve harcama yapmasının giderek zorlaştığı görülmektedir. Gelir gider dengesini sağlamaya yönelik gerekli yasal ve idari tedbirlerin alınması, söz konusu işletmelerin mali açıdan sürdürülebilir bir yapıya kavuşturulması açısından önem arz etmektedir. Üniversite hastanelerinin tümü için geçerli olan sistemden kaynaklanan bu tür yapısal sorunlarının kalıcı olarak çözülmesine yönelik düzenlemelerin hayata geçirilmesi yönünde çalışma yürütülmesi gerekmektedir.