5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 14’üncü maddesinde belediyenin görev ve sorumlulukları tek tek sayılmış, amatör spor kulüplerine yapılacak yardım dışında diğer derneklere, vakıflara, sivil toplum kuruluşlarına veya kişilere ücretsiz hizmet ve yardım yapılabileceğine dair bir hükme yer verilmemiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Bütçelerden yardım yapılması” başlıklı 29’uncu maddesinin birinci fıkrasında:

“Gerçek veya tüzel kişilere kanuni dayanağı olmadan kamu kaynağı kullandırılamaz, yardımda bulunulamaz veya menfaat sağlanamaz. Ancak, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerinde öngörülmüş olmak kaydıyla; kamu yararı gözetilerek dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yardım yapılabilir.” hükmü yer almaktadır.

Mezkûr düzenleme önceleri belediyeleri de kapsamakta iken,12.11.2012 tarih ve 6360 sayılı Kanun’un 19’uncu maddesi ile 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 75’inci maddesine üçüncü fıkra eklenmiş ve belediyelerin dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yardım yapabilmesinin önü tamamen kapatılmıştır.

Yukarıda anlatılan mevzuat hükümlerinden açıkça anlaşılacağı üzere dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere belediyeler tarafından yardım yapılabilmesinin kanuni dayanağı yoktur.

İdare tarafından 2018 yılı içerisindeki araç görevlendirmelerinin incelenmesi sonucunda; dernekler, mahalle ve site sakinleri tarafından düzenlenen 60’ın üzerinde şehir içi gezilerine/etkinliklerine ve 200’ün üzerinde şehir dışı gezilerine/etkinliklerine ücretsiz olarak otobüs ve minibüs tarzı araçların tahsis edildiği görülmüştür. Bu şekilde yapılan araç tahsisleri kamu imkânlarından faydalanmada eşitliği sağlamaktan uzak olacağı gibi kamu kaynaklarının ekonomik ve verimli kullanılmasının da önüne geçecektir.

Kamu idaresi cevabında; 5393 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinde; “Belediye, mahallenin ve muhtarlığın ihtiyaçlarının karşılanması ve sorunlarının çözümü için bütçe imkânları ölçüsünde gerekli ayni yardım ve desteği sağlar; kararlarında mahallelinin ortak isteklerini göz önünde bulundurur ve hizmetlerin mahallenin ihtiyaçlarına uygun biçimde

yürütülmesini sağlamaya çalışır.” hükmü olduğu belirtilerek, bu kapsamda kamu imkânlarından faydalanmada eşitliği sağlamak üzere mahallelerin ve muhtarlıkların talepleri doğrultusunda ayrımsız bir şekilde bu hizmetin verildiği,

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 14, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 29 ve 6360 sayılı Kanun’un 19’uncu maddeleri uyarınca bundan sonraki dönem için kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılabilmesi amacıyla azami gayretin gösterileceği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak 5393 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin üçüncü fıkrasında “Belediye, mahallenin ve muhtarlığın ihtiyaçlarının karşılanması ve sorunlarının çözümü için bütçe imkânları ölçüsünde gerekli ayni yardım ve desteği sağlar…” denilmiştir. Ancak, bulgu konusu edilen gezi ve etkinliklere araç tahsisleri keyfi bir faaliyet olup mahallelilerin ve muhtarlıkların ihtiyaçları ve sorunları minvalinde değerlendirilmesi çok doğru bir yaklaşım değildir. Kaldı ki, bulguda da belirtildiği üzere derneklere yardım yapılabilmesinin kanuni hiçbir dayanağı yoktur.

Yukarıda bahsedilen sebeplerden ötürü bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetim dönemlerinde izlenecektir.