Şirketin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3’üncü maddesinin (g) bendine göre istisna kapsamında yaptığı alımların, aynı Kanun’un ceza ve ihalelerden yasaklama hükümlerine göre inceleme yapılmadan gerçekleştirildiği görülmüştür.

4734 sayılı Kanun’un “İstisnalar” başlıklı 3’üncü maddesinin (g) bendinde; 2’nci maddenin birinci fıkrasının (b) ve (d) bentlerinde sayılan kuruluşların ticarî ve sınaî faaliyetleri çerçevesinde; doğrudan mal ve hizmet üretimine veya ana faaliyetlerine yönelik ihtiyaçlarının temini için yapacakları yaklaşık maliyeti ve sözleşme bedeli 2023 yılının Şubat ayından itibaren 66.224.498,00 TL’yi geçmeyen mal ve hizmet alımlarının ceza ve ihalelerden yasaklama hükümleri hariç bu Kanuna tâbi olmadığı belirtilmiştir.

4734 sayılı Kanun’un 58’inci ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 26’ncı maddelerine göre haklarında yasaklama kararı verilen gerçek veya tüzel kişilerin, 4734 sayılı Kanun’un 2’nci ve 3’üncü maddeleri uyarınca istisna edilenler dâhil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklanması gerekmektedir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 30’uncu maddesinin 5.3’üncü alt bendinde de; 4734 sayılı Kanun'un 3’üncü maddesi uyarınca istisna kapsamında yapılan alımlarda isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının Kamu İhale Kurumundan teyit edilmesi gerektiği belirtilmektedir.

Yapılan incelemede, istisna kapsamında yapılan alımlarda isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının teyit edilmediği görülmüştür.

4734 sayılı Kanun her ne kadar 3 (g) kapsamında yapılan alımları istisna kapsamına alsa da 3 (g) kapsamında yapılan alımlar için Kanun’un ceza ve ihalelerden yasaklama hükümlerine uyulması zorunluluğunu getirmektedir.

İdare tarafından verilen cevapta, yasaklılık kontrollerinin yapılarak bu kontrol sonucu oluşan raporların rutin aralıklarla sistemlerine kaydedildiği ifade edilmiş cevabın ekinde yasaklılık kontrollerine ilişkin kanıtlayıcı vesika sunulduğu belirtilmiştir.

Ancak denetim sürecinde incelenen harcama belgelerinin hiçbirinde bu kontrollerin yapıldığına ilişkin kanıtlayıcı vesikaya rastlanmamıştır. Ayrıca cevabın ekinde yer alan yasaklılık kontrollerine ilişkin tablo; İdare tarafından hazırlanmış firma adı, vergi kimlik numarası ve firmanın yasaklı olmadığının yazıldığı basit bir tablodan ibaret olup Kamu İhale Kurumunun sisteminden alınan bir belge değildir.

Sonuç olarak, istisna kapsamında yapılacak alımlar için ceza ve ihalelerden yasaklama hükümlerine uygun olarak yasaklılık kontrolü yapılması gerekmektedir.