Kamu görevlilerinin geneline yönelik 01.01.2022-31.12.2023 dönemini kapsayan toplu sözleşmeye istinaden Kamu İdaresi ile ilgili sendika arasında düzenlenen sosyal denge sözleşmesine konusu dışında hükümlerin konulduğu görülmüştür.

4688 sayılı Kanun uyarınca imzalanan Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2022 ve 2023 Yıllarını Kapsayan 6. Dönem Toplu Sözleşme’nin Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme bölümünün “Sosyal Denge Tazminatı” başlıklı 1’inci maddesinin (1) numaralı fıkrasında ise;

“Belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine, 4688 sayılı Kanunun 32 nci maddesinde yer alan usul ve esaslar çerçevesinde ödenebilecek sosyal denge tazminatı aylık tavan tutarı, en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) %120’sidir. Sosyal denge tazminatının verilmesi yönünde yapılabilecek sözleşmelerde, tavan tutarı aşmamak kaydıyla çeşitli adlar altında yapılan ödemeler dahil ödenebilecek tazminatın aylık tutarı, görev yapılan birim ve iş hacmi, görevin önem ve güçlüğü, görev yerinin özelliği, çalışma süresi, kadro veya görev unvanı ile derecesi gibi kriterlere göre farklı olarak belirlenebilir.” denilmektedir.

Yukarıda belirtilen yasal düzenlemelerde görüldüğü üzere sosyal denge sözleşmelerine, sosyal denge tazminatı dışında herhangi bir husus konu edilememektedir. Sosyal denge sözleşmesinde sadece görev yapılan birim ve iş hacmi, görevin önem ve güçlüğü, görev yerinin özelliği, çalışma süresi, kadro veya görev unvanı ile derecesi gibi kriterlere göre tavan tutarı aşmamak kaydıyla ödenebilecek tazminatın aylık tutarı düzenlenebilecektir. Bu durumda, sosyal denge sözleşmelerine, sözleşmenin adı farklı dahi olsa, farklı ödemelere ve hususlara ilişkin hükümler konulması mevzuata aykırı olacaktır.

İdarenin sosyal denge tazminatı ödemelerinin incelenmesi neticesinde; Kamu İdaresi ile kamu görevlilerini temsilen Belediye ve yetkili sendika arasında imzalanan sosyal denge sözleşmesine, sözleşmenin konusu dışında hususların yer aldığı tespit edilmiştir.

Söz konusu Sözleşmenin;

• “Kreş” başlıklı 14’üncü maddesinde yer alan;

  • Çalışanların çocuklarının yararlanmasına yönelik kreş veya anaokulu açılması,

  • Çalışanların çocuklarının söz konusu kreş/anaokulundan ücretsiz yararlandırılması,

  • Çocukların sürekli sağlık kontrollerinin Belediye tarafından yaptırılması,

• “Sosyal çalışmalardan yararlanma” başlıklı 15’inci maddesinde;

  • Belediye ya da özel kurumlarca işletilen lojman, kamp, kreş, etüt, spor, kültür ve benzeri tesislerden çalışanların eş ve çocukları olarak yararlanması,

  • Çalışanların, hastalanma, cenaze, düğün, taşınma gibi ihtiyaçlarında kurumun araçlarından ücretsiz yararlandırılması,

• “Ulaşım” başlıklı 23’üncü maddesinde yer alan;

  • Çalışanların, Belediyenin toplu taşıma sisteminden ve araçlarından ücretsiz yararlandırılması,

    
    

• “İş sağlığı ve güvenliği” başlıklı 24’üncü maddesinde yer alan;

  • Çalışanlara, çalıştıkları işyeri ve muayene için sevk edildikleri hastane arasında vasıta tahsis edilmesi

hükümleri Sosyal Denge Sözleşmesinde yer almaması gereken konulardır.

Sosyal denge tazminatı ödenmesine imkan veren sözleşmelerde, mevzuatta yer almayan hususların düzenlenmesi uygun olmayıp, yalnızca sosyal denge tazminatıyla ilgili düzenlemelere yer verilmesi gerekmektedir.