Ticari hatlı minibüs taşımacılarının Araç Uygunluk Belgesi olmadan çalıştırıldığı görülmüştür.

Erzurum Büyükşehir Belediyesi Ticari Hatlı Minibüslerin Çalışma Yönetmeliği’nin “Ticari Hatlı Minibüs Araç Standardına İlişkin Şartlar” başlıklı 8’inci maddesinde ticari hatlı minibüslerin iş bu yönetmelik hükümlerince inceleneceği ve gerekli şartları taşıyan araçlara 1(bir) yıl geçerli olmak üzere Araç Uygunluk Belgesi verileceği, ticari hatlı minibüs taşımacılarının Araç Uygunluk Belgesini almak zorunda olduğu, uygun olmadığı tespit edilen minibüslerin çalıştırılamayacağı, Araç Uygunluk Belgesi alamayan minibüs taşımacısının eksikliklerini 1(bir) ay içinde tamamlamaması halinde ise çalışma ruhsatının iptal edileceği hususları düzenlenmiştir.

Mezkûr Yönetmelik’in “Ticari Hatlı Minibüslerin Çalışma Esasları, Tembih ve Yasaklar” başlıklı 10’uncu maddesinde bu Yönetmelik kapsamına giren ticari hatlı minibüs taşımacılarının Belediyeden Çalışma Ruhsatı ve Araç Uygunluk Belgesi almadan çalışma yapamayacakları belirtilmiştir.

Aynı Yönetmelik’in “Tanımlar” başlıklı 3’uncü maddesinde ise Araç Uygunluk Belgesinin, bu Yönetmelik’te tanımlanan ticari hatlı minibüs araç standartlarına ilişkin şartları

taşıyan minibüsler için Belediye tarafından düzenlenen belge olduğu tanımlanmıştır.

Yapılan incelemede 2022 yılında Erzurum genelinde şehir içi toplu ulaşım hizmeti veren 94 adet minibüsün sadece 39 adedinin araç uygunluk belgesi aldığı, geriye kalan 55 adet minibüsün ise bu belgeyi almadan ve belgeye ilişkin uygunluk ücretini Büyükşehir Belediyesine ödemeden şehir içi minibüs taşımacılığına devam ettiği tespit edilmiştir.

Kamu idaresi cevabında bulgu konusu hususa iştirak edilmiş olup, M plakalı minibüs işletmecileri tarafından Belediyeye ödenmeyen M rumuzlu plakaların yıllık vize ve uygunluk ücretlerinin tahsili konusunun titizlikle takip edilmekte olduğu, her yılın sonunda yıllık vize ve uygunluk ücretini ödemeyenlerin listesinin çıkarılarak ilgililerinin yazı ile uyarılmakta olduğu belirtilmiştir. Ayrıca yakın zamanda yaşanan küresel salgın, pandemi sonrası tedarik zincirlerinin bozulması ile küresel çapta yaşanan ekonomik krizin, 2020 yılı sonrası akaryakıt ve dövizde yaşanan öngörülemeyen artışların, ticari araç işletmecilerini zor durumda bırakması göz önüne alınarak ruhsat iptaline gidilmesinin tercih edilmemekte olduğu, araç uygunluk belgesine ilişkin ücretlerin tahsilât sürecinin ise devam etmekte olduğu, 09.06.2023 itibariyle borçlu sayısının 50’ye düştüğü ifade edilmiştir. Belediyeden araç uygunluk belgesi alınmadan şehir içi toplu ulaşım hizmeti verilmesinin ortaya çıkarabileceği riskler göz önüne alındığında İdarece gerekli hassasiyetin gösterilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.

Sonuç olarak ticari hatlı minibüslerin araç uygunluk belgesi olmadan toplu ulaşım hizmetlerinde çalıştırılmaması ve bu belgeye ilişkin uygunluk ücretinin tahsilinin tamamlanması gerekmektedir.