İdare tarafından belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan konutlara ilişkin su tüketim miktarı esas alınarak tahakkuk ettirilen Çevre Temizlik Vergisi tutarları ile bu verginin süresinde ödenmemesi nedeniyle tahsil edilen gecikme zamlarının 948 Başka Birimler Adına İzlenen Alacaklar Hesabı ile 949 Başka Birimler Adına İzlenen Alacak Emanetleri Hesabına kaydedilmediği görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 948 Başka Birimler Adına İzlenen Alacaklar Hesabını düzenleyen

“Hesaba ilişkin işlemler” başlıklı 471’inci maddesinde;

“(1) Başka birimler adına izlenen alacaklar hesabına ilişkin işlemler aşağıda gösterilmiştir:

1. Diğer belediyelere ait ve su tüketim miktarı esas alınmak suretiyle hesaplanan Çevre Temizlik Vergisine ait alacakların izlenmesi

   1. Su tüketim miktarı esas alınmak suretiyle hesaplanan çevre temizlik vergisi, su faturasında ayrıca gösterilmek suretiyle tahakkuk etmiş sayılır. Bu suretle tahakkuk eden vergi, su tüketim bedeli ile birlikte belediyelerce tahsil edilir. Su ve kanalizasyon hizmetleri ayrı bir kanunla düzenlenmiş bulunan büyükşehir belediye sınırları ve mücavir alanlardaki çevre temizlik vergisi ise 20/11/1981 tarihli ve 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun hükümlerine göre kurulan su ve kanalizasyon idarelerince tahsil edilir.

   2. Su ve kanalizasyon idareleri büyükşehir dâhilindeki her ilçe belediyesinin belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan konutlara ilişkin olarak tahsil ettiği çevre temizlik vergisi ile bu verginin süresinde ödenmemesi nedeniyle tahsil ettiği gecikme zammının yüzde seksenini tahsilatı takip eden ayın yirminci günü akşamına kadar bir bildirim ile ilgili belediyeye bildirerek aynı süre içinde öder.

   3. Tahsil edilen vergi ve gecikme zammının yüzde yirmisini ise münhasıran çöp imha tesislerinin kuruluş ve işletmelerinde kullanılmak üzere büyükşehir belediyesinin hesabına tahsilatı takip eden ayın yirminci günü akşamına kadar aktarır. Büyükşehir belediye sınırları

      
      

      içinde bulunan belediyelerin kendileri tarafından tahsil edilen çevre temizlik vergisinin yüzde yirmisi aynı esaslar çerçevesinde büyükşehir belediyelerine aktarılır.

   4. Tahsil ettiği vergiyi veya gecikme zammını yukarıda belirtilen süre içinde ilgili belediyeye yatırmayan idarelerden, bu tutarlar 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre gecikme zammı tatbik edilerek tahsil edilir.”

      “Hesabın işleyişi” başlıklı 472’nci maddesinde;

      
      

      “ (1) Başka birimler adına izlenen alacaklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir:

      1. Borç

         
         

         1. Su ve kanalizasyon idareleri büyükşehir dâhilindeki her ilçe belediyesinin belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan konutlara ilişkin olarak tahakkuk ettirdiği çevre temizlik vergisi tutarları bu hesaba borç, 949-Başka Birimler Adına İzlenen Alacak Emanetleri Hesabına alacak kaydedilir.

         2. Bu verginin süresinde ödenmemesi nedeniyle tahsil edilen gecikme zammını bu hesaba borç, 949-Başka Birimler Adına İzlenen Alacak Emanetleri Hesabına alacak kaydedilir.

      2. Alacak

         
         

         1. Başka birimler adına izlenen alacaklar hesabında kayıtlı olan tutarlardan yapılan tahsilat bir taraftan 360-Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak, 100-Kasa Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. Diğer taraftan bu hesaba alacak, 949-Başka Birimler Adına İzlenen Alacak Emanetleri Hesabına borç kaydedilir.

         2. Borcun tahsil edilmesine gerek kalmadığının anlaşılması hâlinde bu hesaba alacak, 949-Başka Birimler Adına İzlenen Alacak Emanetleri Hesabına borç kaydedilir.” hükümleri yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere su faturası ile birlikte tahakkuk eden çevre temizlik vergisi tutarları ile bu verginin süresinde ödenmemesi nedeniyle tahsil edilen gecikme zammı 948 Başka Birimler Adına İzlenen Alacaklar Hesabına borç, 949 Başka Birimler Adına İzlenen Alacak Emanetleri Hesabına ise alacak kaydedilir. Bu hesaplarda kayıtlı olan tutarlardan yapılan tahsilat 362 Fonlar veya Diğer Kamu İdareleri Adına

Yapılan Tahsilat Hesabına alacak, 100 Kasa Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç kaydedilirken tahakkuk kaydında açılan 948 ve 949 Hesapları ters kayıt ile kapatılacaktır.

Yapılan inceleme neticesinde, 2021 yılı içerisinde konutlara ilişkin olarak tahakkuk ettirilen çevre temizlik vergisi ile bu vergiye ilişkin tahsil edilen gecikme zammı tutarlarının 948 Başka Birimler Adına İzlenen Alacaklar Hesabı ile 949 Başka Birimler Adına İzlenen Alacak Emanetleri Hesabına kaydedilmediği tespit edilmiştir.

Bu itibarla mali tablo ve dipnotlarının doğru bilgi vermesinin sağlanması açısından su faturası ile birlikte tahakkuk ettirilen çevre temizlik vergisi ile bu verginin zamanında ödenmemesi sebebiyle tahsil edilen gecikme zamlarının 948 ve 949 Hesaplarına izlenmesi gerekmektedir.