İdarece, muhasebenin temel kavramlarından olan ihtiyatlılık ve dönemsellik kavramı gereği sürekli işçiler ile taşeron işçilere ilişkin olarak ayrılması gereken kıdem tazminatı karşılıkları ayrılmamış olup söz konusu durum taşeron işçilerin belediye şirketinde istihdam edilmeye başlamasından sonra da devam etmiştir.

Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımları Kapsamında İstihdam Edilen İşçilerin Kıdem Tazminatlarının Ödenmesi Hakkında Yönetmelik’in “Ödeme usulü” başlıklı 8’inci maddesinde, 4734 sayılı Kanun’un 62’nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işveren tarafından çalıştırılan işçilerin bu Yönetmelik hükümlerine göre tespit edilen sürelere ilişkin kıdem tazminatlarının, ilgili kamu kurum veya kuruluşunca mülga 1475 sayılı Kanun’un yürürlükte olan 14’üncü maddesi kapsamında ödeneceği ifade edilmiştir.

Diğer yandan, Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin “Temel kavramlar” başlıklı 5’inci maddesinde, dönemsellik kavramı; “kamu idarelerinin faaliyetleri, belirli dönemlerde

raporlanır ve her dönemin faaliyet sonuçları diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanır.” şeklinde, ihtiyatlılık kavramı ise; “muhasebe uygulamasında muhtemel risklere ve olaylara karşı bu Yönetmelik’te belirtilen durumlarda karşılık ayrılır.” şeklinde tanımlanmıştır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 472-Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına ilişkin “Hesabın niteliği” başlıklı 330’uncu maddesinde, mevzuat hükümlerine göre ayrılacak uzun vadeli kıdem tazminatı karşılıklarının bu hesaba kaydedileceği; “Hesabın işleyişi” başlıklı 331’inci maddesinde ise, hesaplanan kıdem tazminatı karşılıklarının 472- Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedileceği ve vadeleri bir yılın altına düşen kıdem tazminatı karşılıklarının ise 472-Kıdem Tazminatı Hesabına borç, 372-Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına alacak kaydedileceği ifade edilmiştir.

Mezkûr Yönetmelik’in 372-Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına ilişkin “Hesabın niteliği” başlıklı 281’inci maddesinde de, bu hesabın mevzuat hükümlerine göre ayrılan ve faaliyet dönemi içinde ödeneceği öngörülen kıdem tazminatı karşılıklarının izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiştir.

İdarenin hesap ve işlemleri incelendiğinde; 2021 yılında emekli olacak personelin toplam kıdem tazminatının 2.359.782,88 olarak hesaplandığı; ancak yılsonu bilançosunda 372- Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabının 8.558.355,91 TL, 472-Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabının 27.911.990,99 TL olarak göründüğü; 2020 mali yılı ve geçmiş dönemlerde düzenli olarak kıdem tazminatı karşılıklarının ayrılmadığı; ancak, 2020 yılsonu itibari ile kadrolu ve belediye şirket işçilerinin toplam kıdem tazminatı karşılıklarının 80.616.209,14 TL ve toplam kıdem tazminatı tutarının 2020 yılına isabet eden kısmının ise 10.260.216,41 TL olduğu tespit edilmiştir.

Yukarıda yer verilen denetim tespitine binaen İdare tarafından, 2018 yılında 372-Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı ile 472-Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına karşılık ayırma işleminin gerçekleştirildiği, ancak sonraki yıllarda bütçede zarar oluştuğu için karşılık ayrılmadığı ifade edilmiş ve hesaplar çerçevesinde yılsonunda konu ile ilgili tekrar değerlendirme yapılacağı belirtilmiştir.

Ancak, bulguda da ifade edildiği üzere Genel Yönetim Muhase Yönetmeliği’nde yer alan ihtiyatlılık ve dönemsellik kavramlarının ve yine mezkur Yönetmelik’in “Faaliyet sonuçları tablosu ilkeleri” başlıklı 6’ncı maddesinin (1) numaralı fıkrasının (d) bendinde yer alan “ihtiyatılık ilkesi gereği bu Yönetmelikte belirtilen durumlarda ayrılan karşılıkların gider

olarak muhasebeleştirileceği ve raporlanacağı” hükmünün gereği olarak kıdem tazminatı karşılıklarının ayrılması gerekmektedir. Bu noktada idarelere bütçenin kâr ya da zarar edip etmemesi yönünden herhangi bir tercih hakkı verilmemiştir.

Sonuç olarak, kıdem tazminatı karşılıklarının ayrılmaması nedeniyle, İdarenin 2020 yılı mali tablolarında 472-Kıdem Tazminatları Karşılığı Hesabı 50.344.435,27 TL eksik, 372- Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı 6.198.573,03 TL fazla ve 630-Giderler Hesabı ise 10.260.216,41 TL eksik tutarla yer almıştır.