Kadrosu Üniversitede bulunan öğretim elemanları tarafından, ilgili mevzuat hükümleri ve yargı kararları uyarınca yasak olmasına rağmen 18.01.2014 tarihinden sonra özel muayenehane açıldığı tespit edilmiştir.

21.01.2010 tarih ve 5947 sayılı Üniversite ve Sağlık Personelinin Tam Gün Çalışmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 3’üncü maddesiyle 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Çalışma esasları” başlıklı 36’ncı maddesinde yapılan değişiklikle; tabip, diş tabibi ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olan öğretim elemanları için kısmi süreli çalışma imkânı sona erdirilerek devamlı statüde çalışmaları esası benimsenmiş ve 2547 sayılı Kanun ile diğer kanunlarda belirlenen görevler ve telif hakları hariç olmak üzere, yükseköğretim kurumlarından başka yerlerde ücretli veya ücretsiz, resmi veya özel başka herhangi bir iş görmeleri, ek görev almaları, serbest meslek icra etmeleri, mesai saatleri dışında mesleki faaliyette bulunmaları yasaklanmıştır.

Anayasa Mahkemesinin 16.07.2010 tarihli ve E.2010/29, K.2010/90 sayılı kararıyla 5947 sayılı Kanun’da yer alan düzenlemelerin bir kısmı iptal edilmiş ve tam zamanlı olarak çalışan öğretim elemanlarının mesai saatleri dışında olmak kaydıyla, istedikleri takdirde, serbest meslek faaliyetinde bulunmaları veya özel kuruluşlarda çalışmaları mümkün olmuştur.

18.01.2014 tarih ve 28886 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6514 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 11’inci maddesiyle 2547 sayılı Kanun’un 36’ncı maddesine eklenen yedinci fıkrada; tabip, diş tabibi ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olan öğretim elemanlarının, kanunlarda belirtilen hâller dışında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 28’inci maddesi hükmüne tabi oldukları

hüküm altına alınmıştır.

657 sayılı Kanun’un “Ticaret ve diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunma yasağı” başlıklı 28’inci maddesinde; memurların, mesleki faaliyette veya serbest meslek icrasında bulunmak üzere ofis, büro, muayenehane ve benzeri yerler açamayacakları; gerçek kişilere, özel hukuk tüzel kişilerine veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait herhangi bir iş yerinde veya vakıf yükseköğretim kurumlarında çalışamayacakları hükmü yer almaktadır.

Anayasa Mahkemesinin 07.11.2014 tarih ve E.2014/61 ve K. 2014/166 kararıyla, 6514 sayılı Kanun’un 14’üncü maddesi ile 2547 sayılı Kanun’a eklenen geçici 64’üncü maddesi iptal edilmiştir. İptal edilen madde hükmünde, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih olan 18.01.2014 tarihi itibarıyla mesai saatleri dışında serbest meslek faaliyetinde bulunmakta veya özel kuruluşlarda çalışmakta olan öğretim üyelerinin, üç ay içinde bu faaliyetlerini sona erdireceği; bu süre içinde sona erdirmeyen öğretim üyelerinin üniversiteyle ilişiklerinin kesileceği ifade edilmiştir. Ancak Mahkeme, 6514 sayılı Kanun ile 2547 sayılı Kanun’un 36’ncı maddesine eklenen 7 ve 8’inci fıkraları ile 58’inci maddeye eklenen hükümlerin iptal istemini reddetmiştir. Dolayısıyla öğretim elemanları ancak kurumsal sözleşme yapılmak ve geliri üniversite döner sermayesi hesabına kaydedilmek şartıyla özel sağlık kurumlarında çalışabilmekte veya kadrolarının bulunduğu üniversite hastanelerinde mesai dışı özel muayene yapabilmektedirler.

Diğer yandan açılan bazı davalar sonucunda Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu 07.07.2021 tarihinde 2021/11178 esas ve 2021/1410 karar sayısı ile Anayasa Mahkemesinin 2547 sayılı Kanun’un Geçici 64’üncü maddesinin iptal kararındaki gerekçelerini de dikkate alarak; Kanun’un 36’ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca öğretim elemanlarının, kanunlarda belirtilen hâller dışında, 657 sayılı Kanun'un 28’inci maddesine tabi oldukları ve bu kapsamda muayenehane açamayacaklarını, ancak Geçici 64’üncü maddenin yürürlüğe girdiği 18.01.2014 tarihi itibarıyla usulüne uygun olarak muayenehane işletmekte olan veya özel sağlık kuruluşunda çalışmak suretiyle serbest meslek faaliyetinde bulunan öğretim üyelerinin faaliyetlerine devam edebileceklerini karara bağlamıştır

Yapılan denetimlerde, Üniversitede 6514 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesinden sonra 13 öğretim elemanı tarafından açılmış özel muayenehanenin olduğu ve halen faaliyetine devam ettiği görülmüştür.

Yürürlükte olan mevzuat hükümleri, Anayasa Mahkemesi ve Danıştay İdari Dava

Daireleri Kurulu kararları birlikte değerlendirildiğinde; öğretim elemanlarının 18.01.2014 tarihinden sonra 2547 sayılı Kanun’daki haller ve şartlar dışında özel muayenehane açmaları ya da özel sağlık kuruluşlarında kurumsal sözleşme yapılmaksızın çalışmalarının mümkün olmadığı değerlendirilmektedir.

Kamu idaresince, on üç öğretim üyesinin 18.01.2014 tarihinden sonra muayenehane açarak mesleğini serbest icra etmek üzere Dekanlığa bildirimde bulunduğu, bunlardan bir öğretim üyesinin emekli olduğu, iki öğretim üyesinin muayenehanesini tekrar kapattığı, sözü edilen öğretim üyelerinin muayenehane açma izin ve yetkilerini yargı kararıyla elde ettiği ifade edilmiştir.

İdare tarafından, öğretim üyelerinin muayenehane açma izin ve yetkilerini yargı kararıyla elde ettikleri belirtilse de söz konusu yargı kararları, özel muayenehane açma hakkı tanıyan kararları veren idari yargı makamlarının hiyerarşik olarak üstünde olan Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 07.07.2021 tarihli kararından önceki tarihlere aittir.

Sonuç olarak; İdarenin yürürlükteki mevzuat hükümleri, Anayasa Mahkemesi Kararları ile konuyu açıklığa kavuşturan Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu Kararına istinaden söz konusu tarihten sonra özel muayenehane açan ya da özel sağlık kuruluşunda çalışan personeline gerekli bildirimleri yaparak işlem tesis etmesi gerekmektedir.