Belediye taşınmaz satışlarının incelenmesinde, kıymet takdir komisyonlarının tahmin edilen bedeli tespit ederken piyasadan soruşturduğu fiyatlardan en düşüğünü dikkate aldığı tespit edilmiştir.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde; tahmin edilen bedel, ihale konusu olan işlerin tahmin edilen bedelini ve yapım işlerinde keşif bedeli olarak, aynı maddede de uygun bedel; artırmalarda tahmin edilen bedelden aşağı olmamak üzere, teklif edilen bedellerin en yükseği şeklinde tanımlanmıştır.

Adı geçen Kanun’un “Tahmin edilen bedelin tespiti” başlıklı 9’uncu maddesinde; “Tahmin edilen bedel, idarelerce tespit edilir veya ettirilir. İşin özelliğine göre gerektiğinde bu bedel veya bu bedelin hesabında kullanılacak fiyatlar belediye, ticaret odası, sanayi odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulur. Tahmin edilen bedel, bunun dayanaklarının da eklendiği bir hesap tutanağında gösterilir ve asıl evrak arasında saklanır. Bu bedel gerektiğinde ihale komisyonlarınca tahkik ettirilir. Ancak, yapım işlerinde bu işler için kanunların verdiği yetkiye dayanılarak ilgili dairelerce tespit edilmiş birim fiyatları varsa, bunlar uygulanır.” denilerek tahmin edilen bedelin nasıl tespit edileceği açıklanmıştır.

Yapılan incelemelerde kıymet takdir komisyonlarının tahmin edilen bedeli tespit ederken öncelikle Belediyenin kendi belirlediği önceki fiyatları kullandığı ya da piyasadan fiyat araştırması yaptığı görülmüştür. Kıymet takdir komisyonlarının tahmin edilen bedeli tespit ederken piyasadan soruşturduğu fiyatlardan en düşüğünü dikkate aldığı tespit edilmiştir. Örneğin Çayönü Mahallesi 144 ada 1 parseldeki 17.871 m2 alanındaki tarla vasfındaki taşınmazın m2 için emlakçılardan sırasıyla 50, 100 ve 100 TL fiyatları alınmıştır. Alınan fiyatlardan 50 TL’nin gerçek fiyatları yansıtmadığı gerekçesi ile değerlendirmeye alınmamıştır. İnternet ortamındaki ilanlardan ise 103, 104,104, 137, 165 ve 246 TL fiyatları dosyaya eklenmiştir. Ancak alınan bu fiyatlar içinden 100 TL tahmin edilen bedel olarak belirlenmiştir. Alınan bu fiyatlar içinden 50 TL ve 246 TL’nin (çok düşük ve çok yüksek) gerçek fiyatları yansıtmadığı için değerlendirme dışında tutulup diğer fiyatların aritmetik ortalaması alınarak tahmin edilen bedel tespit edilmesi gerekirdi.

Yine Hasköy Mahallesi 119 ada 2, 6 ve 7 parseldeki arsalar için 3 emlakçıdan da 500 TL fiyatı alınmıştır. İnternet ortamındaki ilanlardan ise 623 ve 1000 TL fiyatları dosyaya

eklenmiştir. Ancak kıymet takdir komisyonunca 2, 6 ve 7 parseldeki arsalar için sırasıyla 450, 455 ve 455 TL tahmin edilen bedel olarak belirlenmiştir. Yine alınan bu fiyatlar içinden 1000 TL’nin (çok yüksek) gerçek fiyatları yansıtmadığı için değerlendirme dışında tutulup diğer fiyatların aritmetik ortalaması alınarak tahmin edilen bedel tespit edilmesi gerekirdi.

Yukarda açıklanan mevzuat maddelerinde açıklandığı üzere tahmin edilen fiyat bir taşınmazın satışında çok önemlidir. İhalede oluşan fiyat olan uygun bedel tahmin edilen bedelden aşağı olamaz. Tahmin edilen bedel, soruşturulan fiyatların içinden piyasa fiyatlarını yansıtanların aritmetik ortalaması alınsa idi daha yüksek çıkacak ve kamu taşınmazı daha yüksek bedelle satılabilecek ve böylelikle kamu kaynakları daha etkili ve verimli kullanılması sağlanacaktı.

Yapılan açıklamalar doğrultusunda, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılması ilkesi gereği tahmin edilen bedel tespit edilirken soruşturulan fiyatların içinden piyasa fiyatlarını yansıtanların aritmetik ortalamasının alınması gerekmektedir.