Manisa Büyükşehir Belediyesi 2018 yılı mali tablolar ve eki belgelerin incelenmesinde; Belediyece verilen idari para cezalarının yerine getirilmesine ilişkin takip işlemlerinin mevzuata uygun şekilde yerine getirmediği, mükelleflerin bir kısmına ödeme emri düzenlemediği ve bir kısmına ise haciz işleminin başlatılmadığı görülmüştür.

5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun “Zaman Bakımından Uygulama” başlıklı 5’inci maddesine göre, kabahatler karşılığında öngörülen idarî yaptırımlara ilişkin kararların yerine getirilmesi bakımından derhal uygulama kuralı geçerlidir.

Aynı Kanunun “İdari Para Cezası” başlıklı 17’nci maddesinde mahalli idareler tarafından verilen idarî para cezaları, ilgili kanunlarında aksine hüküm bulunmadığı takdirde, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre mahalli idarelerce tahsil olunacağı hüküm altına alınmıştır.

6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un “Ödeme Zamanı Ve Önce Ödeme” başlıklı 37’nci maddesinde;

“Amme alacakları hususi kanunlarında belli edilen zamanlarda ödenir. Hususi kanunlarında ödeme zamanı tespit edilmemiş amme alacakları Maliye Vekâletince belirtilecek usule göre yapılacak tebliğden itibaren bir ay içinde ödenir. Bu ödeme müddetinin son günü amme alacağının vadesi günüdür. Amme borçlusu isterse borcunu belli zamanlardan önce ödeyebilir.”

Denilmektedir.

Aynı kanunun “Ödeme Emri” başlıklı 55’inci maddesinde; amme alacağını vadesinde ödemeyenlere, 15 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumu bir “ödeme emri” ile tebliğ olunacağı ifade edilmiştir.

Kamu tüzel kişilerince verilen idari para cezalarında ülke düzeyinde uygulama birliği sağlamak adına 5326 sayılı Kabahatler Kanunu hükümleri dikkate alınmaktadır. Bu bağlamda toplum düzenini, genel ahlâkı, genel sağlığı, çevreyi, ekonomik düzeni ve kamu mali yönetimini korumak amacıyla idarî yaptırımların uygulandığı bilinmektedir.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerinden ve açıklamalardan anlaşılacağı üzere; tüm kamu tüzel kişilerince verilecek idari para cezalarında uygulama birliği açısından 5326 sayılı Kabahatler Kanunu yürürlükte olup, usul ve esaslar bu Kanun kapsamında yürütülmektedir. İdarî para cezaları, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmektedir.

İdari para cezaları, kararı veren kamu tüzel kişilerince ilgililerine 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ edilmektedir. Kararın ilgilisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde yargı yoluna başvurulmadığı takdirde, bu sürenin bitiminde kamu alacağı kesinleşmektedir. Kesinleşmeden sonra idari para cezaları için ilgili Kanunlarında ödeme zamanı gösterilmemiş ise, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 37’nci maddesine göre 1 ay içinde ödenmesi gerekmektedir. Bu süre içerisinde ödenmeyen idari para cezaları ödeme emri tebliğ edilmek suretiyle icra takibine tabi tutularak kesinleşen kamu alacağının tahsili ve teminatı sağlanmaktadır.

Belediyenin aşağıdaki tabloda gösterilen idari para cezalarının takibi, tahsili ve teminatı için yukarıda anılan mevzuat hükümlerine ve açıklamalara göre işlem yapması kamu yararına olacaktır.

Tablo 10: İdari Para Cezaları İcmali

Kamu idaresi cevabında; Özetle, İdari para cezalarının uygulanmasında karşılaşılan sorunlara ve çözüm önerilerine yönelik olarak Mali Hizmetler Dairesi Başkanlığınca Büyükşehir Belediyesinin idari para cezası uygulamaya yetkili olan tüm birimlerinde görev yapan personele 02-03 Mayıs 2019 tarihlerinde hizmet içi eğitim verilerek personelin bilgilendirildiği, bulguda 2018 yılına ait ödeme emri belgesi gönderilmediği belirtilen idari para cezalarının tamamına 6183 sayılı kanunun 55’inci maddesi kapsamında ödeme emri belgesi düzenlenerek icra takip işlemleri başlatıldığı, bulgu belirtilen öneriler ve tespitler doğrultusunda İdari Para Cezalarının takip ve tahsil işlemlerine yönelik olarak gerekli önlemlerin alınmasına devam edileceği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak Kurum tarafından bulgumuzda tespit ettiğimiz hususlar kabul edilmiş ve önerilerimiz doğrultusunda işlemlere başlanıldığı belirtilmiştir. Belediyenin, bazı idari para cezalarının tahsiline yönelik, bulguda bahsi geçen yasal düzenlemeler ve uygulamalar kapsamında işlem yapması belediye gelirlerini arttıracaktır.