İdarenin önemli gelir kaynaklarından olan birçok vergi ve harç 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nda düzenlenmiştir. Söz konusu Kanun’un 24.05.2013 tarih ve 6487 sayılı Kanun’la değişik 96’ncı maddesinin (A) fıkrasında Cumhurbaşkanının bu Kanun’da en az ve en çok miktarları gösterilen vergi ve harçların tarifelerini belediye grupları itibarıyla tayin ve tespit edeceği hüküm altına alınmıştır.

Aynı fıkraya 6527 sayılı Kanun ile eklenen ikinci paragrafta ise Kanun’un 15’inci maddesinde (ilan ve reklam vergisi), 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (III) numaralı bendinde (eğlence vergisi), 56’ncı maddesinde (işgal harcı), 60’ıncı maddesinde (tatil günlerinde çalışma ruhsat harcı) ve 84’üncü maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinde (iş yeri açma izin harcı) yer alan maktu vergi ve harç tarifelerinin Kanun’da belirtilen en alt ve en üst sınırları aşmamak şartıyla mahallin çeşitli semtleri arasındaki sosyal ve ekonomik farklılıklar göz önünde tutularak ilgili belediye meclislerinin önerisi, İçişleri Bakanlığının görüşü ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Cumhurbaşkanınca tespit edileceği belirtilmiş, tespit edilen bu tutarların, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere bir önceki yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında arttırılacağı ifade edilmiştir.

Bu madde uyarınca 45 seri no.lu Belediye Gelirleri Kanunu Genel Tebliği yayımlanmış, belediyelerin söz konusu tarife tespitleri için yapacakları çalışmalar detaylı bir şekilde anlatılmıştır.

Cumhurbaşkanınca tespit yapılıp tarifeler tamamlanıncaya kadar geçecek sürede harç ve vergilerin nasıl uygulanacağı ise 2464 sayıl Kanun’un Geçici 7’inci maddesinde hüküm altına alınmıştır. Bu maddeye göre mezkûr devrede belediyeler tarafından 2013 yılında uygulanmak üzere belediye meclislerince belirlenmiş olan maktu vergi ve harç tarifelerinin uygulanması gerektiği belirtilmiştir.

İdareye ait tarife cetvelleri ve gelir kayıtları üzerinde yapılan incelemeler neticesinde; Cumhurbaşkanınca tespit edilmesi gereken maktu vergi ve harçlar için İdare tarafından gerekli çalışmanın yapılmadığı, buna rağmen 2013 yılında Belediye Meclisince kararlaştırılan tarifenin uygulanmadığı, 2018 yılı Tarife Cetvelinde 2013 yılı tarifelerinin hatta Kanuni sınırların üzerinde vergi ve harç tutarları belirlendiği görülmüştür.

İlan ve reklam vergisi tutarlarının düzenlendiği Kanun’un 15’inci maddesinde yer alan tablonun 1’inci sırasında belirtilen tarife 2013 yılında yıllık 90 TL/m2, 4’üncü sırasında belirtilen tarife ise yıllık 130 TL/m2 olarak belirlenmesine rağmen 2018 yılında söz konusu tarifeler için bazı bölgelerde sırasıyla 100 TL/m2 ve 150 TL/m2 şeklinde maktu vergi tutarları alınacağı karara bağlanmış ve uygulanmıştır.

Eğlence vergisinin düzenlendiği 21’inci maddenin birinci fıkrasının (III) numaralı bendinde yer alan bowling, atari salonu vs. için 2013 yılı Tarife Cetvelinde günlük 7 TL, bar, pavyon vs. için günlük 30 TL maktu vergi tutarı belirlenmesine rağmen 2018 yılında söz konusu tutarlar sırasıyla (metrekareye göre) günlük 8-14 TL ile 40-100 TL arasında değişen miktarlarda belirlenmiştir.

Sonuç olarak; Cumhurbaşkanı tarafından tespit edilmesi gereken maktu vergi ve harçlar için gerekli işlemlerin İdare tarafından yerine getirilmemesi, söz konusu vergi ve harç miktarlarında 2013 yılı tarifelerinin kullanılmasını zorunlu kılmaktadır. Söz konusu tarifelerin kullanılmamasının Kanun’un amir hükmüne açık aykırılık oluşturduğu aşikârdır. Bununla birlikte 2013 yılı tarifelerinin kullanılması aradan geçen uzun süre zarfına rağmen tarifelerin güncellenmemesine sebebiyet verecek ve Kurum gelirlerinde ciddi miktarlarda azalışa neden olacaktır. Bu nedenle mezkûr tespit yapılıncaya kadar söz konusu vergi ve harçlar için 2013 yılı tarifelerinin kullanılması gerekliliği ile beraber, Cumhurbaşkanlığınca tespitin yapılması için gerekli çalışmaların ivedilikle tamamlanması İdare gelirleri açısından önem arz etmektedir.

Kamu idaresi cevabında özetle; 11.07.2014 tarihli 45 seri nolu tebliğin Geçici 7’nci maddesi uyarınca söz konusu düzeltme için belediye meclisine sunulacak şekilde çalışmalara başlandığı bildirilmiştir.

Sonuç olarak Bulgu konusu yapılan vergi ve harç miktarları için yeni dönemde 2013 yılı tarifelerine dönülmek üzere çalışma yapılarak belediye meclisine sunulacak şekilde çalışmalara başlandığı belirtilmiş, ancak buna ilişkin herhangi bir kanıtlayıcı belge sunulmamıştır.

Cumhurbaşkanlığınca karar alınıncaya kadar ilan ve reklam vergisi, maktu eğlence vergisi, işgal harcı ve iş yeri açma izin harcı için 2013 yılı ücret tarifelerinin uygulanmasına devam edileceğinden yeni ücret tarifesinde söz konusu vergi ve harçlar için 2013 yılında meclis kararı ile geçerli olan tarifeye dönülmesi gerekmektedir. Ayrıca, tarifelerin güncellenmesi hususunda Cumhurbaşkanlığı kararı alınmak üzere çalışmaların başlatılarak karar alınmak üzere Cumhurbaşkanlığına sunulması uygun olacaktır. Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.