Teknik şartnamelerde belirli bir firma veya laboratuvarı işaret edecek şekilde subjektif kriterlere yer verildiği, ilk yapılan ihale 24 ay süreli olmasına rağmen aynı süre içinde 2 ihale daha yapılarak aynı süre içerisinde aynı konuda ve aynı hizmeti almayı amaçlayan toplam 3 ihale yapıldığı görülmüştür.

Üniversite hastanesi tarafından 2019-545104 ihale numarası ile 01.01.2020- 31.12.2021 tarihleri arasını kapsayan genetik ihalesi yapılmıştır. Söz konusu ihale 24 ay süreli, 2 milyon puanlı bir ihale olup sözleşme bedeli 628.000,00 –TL’ dir. Durum böyle iken yine aynı firmadan aynı ihale kapsamında % 20 iş artışına gidilmiştir. Söz konusu artış sonucu 400 bin puan daha hizmet alınması planlanmış olup puanların değeri 125.600,00 –TL’ dir. Bu durumda genetik ihalesi kapsamında toplam 2 milyon 400 bin puan ve toplam 753.600,00 –TL değerinde hizmet alımı 24 ay süreli alınmıştır. Henüz alınmış olan 2 milyon 400 puan ve 24 aylık süre bitmeden ihale tarihinden sadece 11 ay sonra pazarlık usulü ile yeniden genetik ihalesi yapılmış ve aynı firmadan bu sefer de 1 milyon puanlı olarak genetik hizmeti alınmıştır. Yine bu işte de

% 20 iş artışı uygulanmış ve alınan toplam puan 1 milyon 200 bin olmuştur. Daha sonra sadece 6 ay sonra yine alınan puanlar bitmeden yine pazarlık usulü ile ihaleye çıkılmıştır. Bu ihale kapsamında da 1 milyon puanlı ihaleye çıkılmış, yine % 20 iş artışı uygulanmış ve toplam alınan puan 1 milyon 200 bin olmuştur.

Konusu aynı olan söz konusu ihalelerin ayrıntılarına yapılış sırasına göre aşağıda yer verilmiştir;

İhale No: 1

Söz konusu alım açık ihale yöntemi ile yapılmış olup, başlangıç ve bitiş süresi 01.01.2020-31.12.2021’ dir. İhalenin yüklenici firması N… Sağlık Hizmetleri A.Ş’ dir. Söz konusu ihale 24 ay süreli ve 2 milyon puanlı olup sözleşme bedeli 628.000,00 –TL’ dir. İhalenin 11 nci ayında yani 09.11.2020 tarihinde tavan oran olan % 20 üzerinden iş artışına gidilmiş ve

400 bin puan ve 125.600,00 –TL değerinde yeni alım yapılmıştır. Henüz iş artışı yeni yapılmışken hala kullanılabilecek 379 bin puan ve ihalenin bitmesine 13 ay varken aynı konuda yeni bir ihale yapılmış olup söz konusu ihale iş artışından sadece 10 gün sonra gerçekleşmiştir.

İhale No: 2

Söz konusu alım pazarlık usulü yöntemi ile yapılmış olup başlangıç ve bitiş süresi 19.11.2020-19.11.2021’ dir. İhalenin yüklenici firması N… Sağlık Hizmetleri A.Ş’ dir. Söz konusu ihale 12 ay süreli ve 1 milyon puanlı olup sözleşme bedeli 314.000,00 –TL’ dir. İhalenin üzerinden henüz 1 ay geçmesine rağmen yani 25.01.2021 tarihinde tavan oran olan % 20 üzerinden iş artışına gidilmiş, 200 bin puan ve 62.800,00 –TL değerinde yeni alım yapılmıştır. Söz konusu alım bir önceki ihalede de yer alan aynı yüklenici firmadan temin edilmiştir.

İhale No: 3

Söz konusu alım pazarlık usulü yöntemi ile yapılmış olup başlangıç ve bitiş süresi 24.05.2021-24.11.2021’ dir. İhalenin yüklenici firması G… Özel Sağlık Hizmetleri A.Ş’ dir. Söz konusu ihale 6 ay süreli ve 1 milyon puanlı olup sözleşme bedeli 260.000,00 –TL’ dir. İhalenin 3 üncü ayında yani 11.08.2021 tarihinde tavan oran olan % 20 üzerinden iş artışına gidilmiş, 200 bin puan ve 52.000,00 –TL değerinde yeni alım yapılmıştır.

İhale No: 4

Söz konusu ihalelerin bitişini takiben bu sefer açık ihale yapılmış olup söz konusu ihale 10 milyon puan ve 3 milyon 500 bin Türk Lirası değerindedir. İhalenin yüklenici firması L… Mikrogen Genetik Tanı Merkezi Ltd. Şti’ dir. Söz konusu ihale son yapılan ihale olup halen devam etmektedir. İhale kapsamında yer alan teknik şartnamenin belirli bir firma veya laboratuvarı işaret ettiği ve rekabeti engellediği gerekçesiyle birden fazla firma tarafından

şikâyet başvurusu yapılmıştır. Söz konusu başvurular yerinde bulunmuş ve teknik şartname objektif kriterler konularak yeniden düzenlenmiştir.

İlk yapılan ihale 24 ay süreli olmasına rağmen aynı süre içinde 2 ihale daha yapılarak aynı konuda ve aynı hizmeti almayı amaçlayan toplam 3 ihale yapılmıştır. Bu durum ilk yapılan ihale kapsamında değerlendirildiğinde, 2 milyon ihaleli işte %20 iş artışı yapılsaydı toplam 2 milyon 400 bin hizmet alınacakken, aynı firmadan 3 milyon 203 bin puan hizmet alınmasına neden olunmuştur. Bu husus, Kanun kapsamında en fazla %20 iş artışı yapılması mümkün iken

%60 oranında iş artışı yapıldığı anlamına gelmektedir. Diğer taraftan, bu durum Kurum tarafından iyi bir ihtiyaç planlaması yapılmadığını da göstermektedir.

Bu doğrultuda, teknik şartnameler belirli bir firma veya laboratuvarı işaret edecek şekilde subjektif olarak hazırlanmamalı, alımlar konusunda etkin bir ihtiyaç planlaması yapılmalı, henüz süresi ve hakedişi bitmemiş ihaleler için önceki ihale süresi içerisinde pazarlık ihalesine çıkılarak tekrar aynı firmalara verilmemelidir.

Kamu idaresi tarafımıza göndermiş olduğu cevabi yazıda, teknik şartnamelerde belirli bir firma veya laboratuvarı işaret edecek şekilde subjektif kriterlere yer verilmemiş olduğundan bahsetmiş olsa da, 2021-647255 ihale numarası ile yapılan ihalede, teknik şartnamenin belirli bir firma veya laboratuvarı işaret ettiği, rekabeti engellediği gerekçesiyle birden fazla firma tarafından şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. Söz konusu başvurular İdare tarafından da yerinde görülmüştür.

Öte yandan Kamu İdaresi cevabında, pandemi döneminde hasta sayısındaki belirsizliğin öngörülemeyen bir test tüketimine neden olduğu bu nedenle henüz süresi ve hakedişi bitmemiş işler için ihale yapılmak durumunda kalındığından bahsedilmiş olsa da söz konusu durumun etkin bir ihtiyaç planlaması yapılmamasından kaynaklandığı değerlendirilmektedir.

Bu bağlamda, rekabeti engellememek ve kamunun en avantajlı teklif ile mal ve hizmet alımını temin etmek amacıyla ihalelerde objektif kriterler belirlenmelidir.