İdarenin mülkiyetinde bulunan ve çeşitli nedenlerle kullanılma olanaklarını yitirmiş olan maddi duran varlıklar 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabına aktarılmamakta, dolayısıyla bu duran varlıklar için daha önce ayrılmış olan amortisman tutarları da 299-Birikmiş Amortismanlar Hesabında izlenmemektedir.

Taşınır Mal Yönetmeliği’nin “Hurdaya ayırma nedeniyle çıkış” başlıklı 28’nci maddesinde; ekonomik ömrünü tamamlamış olan veya tamamlamadığı halde teknik ve fiziki nedenlerle kullanılmasında yarar görülmeyerek hizmet dışı bırakılması gerektiği ilgililer veya özel mevzuatı çerçevesinde oluşturulan komisyon tarafından bildirilen taşınırların, biri işin uzmanı olmak kaydıyla harcama yetkilisinin belirleyeceği en az üç kişiden oluşan komisyon tarafından değerlendirileceği, komisyonca hurdaya ayrılmasına karar verilenler için “Kayıttan Düşme Teklif ve Onay Tutanağı” düzenlenerek harcama yetkilisinin onayı ile kayıtlardan çıkarılacağı ifade edilmiştir.

Diğer yandan, Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 253-Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı, 254-Taşıtlar Hesabı ve 255-Demirbaşlar Hesabının işleyişine ilişkin 195, 197 ve 199’uncu maddelerinde; eskime veya ekonomik ömrünü tamamlama gibi nedenlerle maddi duran varlık olma vasfı ortadan kalkan ve kullanılma imkanı kalmayan varlıkların, kayıtlı değerleri üzerinden ilgili duran varlık hesabından düşülüp 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabına; bu varlıklara ilişkin ayrılmış olan amortisman tutarlarının ise 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabından düşülüp 299-Birikmiş Amortismanlar Hesabı’na aktarılması gerektiği belirtilmektedir.

Ayrıca, aynı Yönetmelik’in elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklara ilişkin 224, 225 ve 228’inci maddelerine göre de; herhangi bir sebeple kullanılma olanağını kaybeden ve hurdaya ayrılmış olan bu varlıklar elden çıkarılıncaya kadar 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabında, bu varlıklara ait amortisman tutarları ise 299-Birikmiş Amortismanlar Hesabında izlenmesi gerekmektedir.

47 sıra numaralı Amortisman ve Tükenme Paylarına İlişkin Tebliğ’in “Amortisman ve tükenme payı süre ve oranları” başlıklı 6’ncı maddesinin (7) numaralı fıkrasında ise; çeşitli nedenlerle kullanılma olanaklarını yitiren amortismana tabi maddi duran varlıklardan 294- Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabında izlenmesine karar verilenlerin, amortismana tabi tutulmamış kısmının tamamının amortismana tabi tutulacağı ifade edilmiştir.

İdarenin taşınırlarının incelenmesi neticesinde asfalt şantiyesinde kullanılan ve aşağıdaki tabloda gösterilen 23 adet araç-gereç ve ekipmanın ekonomik ömrünü tamamlaması sebebiyle satılmasına karar verildiği; söz konusu taşınırların, hurdaya ayrılmasına rağmen ilgili hesaplara aktarılmadıkları; ayrıca, bazı taşınırlarına yönelik olarak yapılan fiili-fiziki denetimde kullanılma olanağı kalmadığı için depoya kaldırılan 6 adet masaüstü bilgisayarı, 18 dizüstü bilgisayar ve 13 adet yazıcı olduğu ve İdarece bu taşınırların kayıtlı değerlerinin bilinmediği ve tespit edilemediği anlaşılmıştır.

Tablo 5: İdare Asfalt Şantiyesinde Kullanılıp Ekonomik Ömrünü Tamamlayan Araç-Gereç ve Ekipman İcmali

Söz konusu hurdaya ayrılan duran varlıklara ilişkin tutarların, yukarda yer verilen mevzuat hükümleri gereğince, kayıtlı oldukları hesaplardan düşülerek; İdarenin envanterinden mevzuata uygun olarak çıkarılıncaya kadar, 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabında takip edilmeleri ve bu varlıkların birikmiş amortisman tutarlarının ise 299-

Birikmiş Amortismanlar Hesabına aktarılıp dönem sonunda %100 oranında amorti edilmeleri gerekirken, İdarece bu kapsamda herhangi bir işlem tesis edilmemiştir.

Yukarıda yer verilen denetim tespitine binaen, İdare tarafından, hurdaya ayrılan demirbaşlarla ilgili olarak adı geçen hesapların kullanılması noktasında gereken dikkatin gösterileceği ifade edilmiştir.

Netice olarak; hurdaya ayrılan taşınırların, belirtilen işlemden sonra ilgili hesaplara kaydedilmemesi nedeniyle, İdarenin 2019 yılı mali tablolarında; 253-Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı, 254-Taşıtlar Hesabı, 255-Demirbaşlar Hesabı, 294 -Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı, 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabı ve 299 -Birikmiş Amortismanlar Hesabının hatalı bilgi içermesine neden olunmuştur.