Karar Künyesi
İdare tarafından kullanılan kredilere ilişkin faiz giderlerinin, dönemsellik ilkesine aykırı olarak, ilgili yıl mali tablolarına yansıtılmak yerine, kredilerin kullanıldığı yıllarda giderleştirildiği görülmüştür.
Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin “Faiz giderleri ve faiz gelirleri” başlıklı 36’ncı maddesinde kamu idarelerinin, mali kuruluşlardan yaptıkları borçlanmalar dolayısıyla tahakkuk eden faizleri, ilgili oldukları dönem mali tablolarına gider yazacakları belirtilmiştir.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 289’ uncu maddesinde 381- Gider Tahakkukları Hesabının niteliği açıklanmış olup, bu hesabın tahakkuk etmiş giderlerden kaynaklanan ancak, gelecek aylarda ödenebilir duruma gelecek olan borçlar ile 481-Gider Tahakkukları Hesabında kayıtlı tutarlardan vadesi bir yılın altına inenlerin izlenmesi için kullanılacağı ifade edilmiştir.
Aynı Yönetmelik’in 338’inci maddesinde de, 481-Gider Tahakkukları Hesabının niteliği açıklanmış olup, bu hesabın tahakkuk etmiş giderlerden kaynaklanan ancak içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemden sonraki dönemlerde ödenebilir duruma gelecek borçların izlenmesi için kullanılacağı hüküm altına alınmıştır.
Mezkur mevzuat hükümlerinden, tahakkuk eden faizlerin ilgili oldukları dönemde gider yazılacağı, tahakkuk etmiş ancak gelecek aylarda veya yıllarda ödenebilecek borçlar için 381 ve 481-Gider Tahakkukları Hesaplarının kullanılacağı anlaşılmaktadır.
Ayrıca Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 5’inci maddesinde; muhasebe ilke ve kurallarının dayanağını oluşturan kavramlar arasında sayılan “dönemsellik” kavramı ile kamu idarelerinin faaliyetlerinin, belirli dönemlerde raporlanacağı ve her dönemin faaliyet sonucunun diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanacağı belirtilmiştir.
Yapılan incelemelerde, muhtelif tarihlerde mali kuruluşlar nezdinde kullanılan kredilere ilişkin gelecek dönemlerde işleyecek olan faizlerin, ilgili oldukları dönemlerde giderleştirilmesi gerekirken, kredinin alındığı yılda 381 ve 481-Gider Tahakkukları Hesaplarına alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedildiği tespit edilmiştir. Şöyle ki: 27.04.2021 tarihinde kullanılan 18 ay vadeli ve her ay ödemesi yapılacak 100.000.000,00 TL kredinin gelecek dönem ve aylarda tahakkuk edecek toplam faizi 16.818.258,06 TL’dir. Bu tutarın 11.182.371,65 TL’si 2021 yılı, 5.635.886,41 TL’si 2022 yılına aittir. Dolayısıyla, her yıla ait faiz tutarı o yılın Giderler Hesabına kaydedilmeli ve 381 ve 481 no.lu hesaplar kullanılmamalıdır. Ancak, İdare, kredinin kullanıldığı tarih itibariyle, tüm faiz tutarı olan 16.818.258,06 TL’yi 630-Giderler Hesabına kaydetmiştir. Bu durumda, 2021 yılının 630- Giderler Hesabında 2022 yılında ödenmesi gereken faiz tutarı 5.635.886,41 TL kadar fazla kayıt yer almıştır.
Diğer yandan, söz konusu faiz ödemeleri için kullanılmaması gereken 381 ve 481 no.lu hesaplara da, kredinin kullanıldığı tarih itibariyle sırasıyla 11.182.371,65 TL ve 5.635.886,41 TL kayıt yapılmış olup 481 no.lu hesaba yapılan kayıt 2021 yılı sonu itibariyle
381 no.lu hesapta yer almıştır. Halbuki, söz konusu faiz tutarları henüz tahakkuk etmediğinden Gider Tahakkukları hesabının kullanılmaması, vadelerinde tahakkuk eden ve ödenen faiz tutarlarının 630-Giderler Hesabı kullanılarak doğrudan giderleştirilmesi gerekmekteydi. Bu durumda, 2021 yılı içinde 630-Giderler Hesabına kaydedilmesi gereken tutar 11.182.371,65 TL’dir.
Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından; kullanılan banka kredilerinin faizlerinin bulguda belirtilen şekilde muhasebe kayıtlarına alınacağı ve 2022 yılında düzeltme kayıtlarının yapıldığı ifade edilmiştir. Ancak, bulgu konusu hususların düzeltilmesine yönelik muhasebe kayıtlarının yılı içinde yapılmaması nedeniyle, 2021 yılı faaliyet sonuçları tablosunda 630-Giderler Hesabı 5.635.886,41 TL, bilançoda 381-Gider Tahakkuku Hesabı 5.635.886,41 fazla tutarlarla yer almıştır.
Netice olarak; kullanılan kredilerin sözleşme süresince işleyecek tüm faizlerinin, kredinin kullanıldığı yılda faaliyet gideri olarak gösterilmemesi, işlemiş faiz tutarlarının ilgili
dönemde giderleştirilmesi, işlememiş faiz tutarları için herhangi bir kayıt yapılmaması ve Gider Tahakkukları hesaplarında izlenmemesi; ancak, vadesi geldiği halde ödenemeyen taksitler olur ise bu taksitlerin Gider Tahakkukları hesaplarına kaydedilmesi gerekmektedir.