Karar Künyesi
Şirketin, kredi kartı ile yapılan ve gelirlerinin büyük bir kısmına tekabül eden tahsilatlarını, başka bankalardan teklif almadan tek bir banka aracılığıyla yürüttüğü görülmüştür.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “Tacir olmanın hükümleri” başlıklı 18’inci maddesinde her tacirin, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca, kamu kaynağı kullanan Şirketin, kaynaklarını ekonomik kullanması konusunda özen yükümlülüğü de bulunmaktadır.
Yapılan incelemelerde,
İstinye ve Tarabya koylarındaki deniz araçlarına ait alanın işletilmesi işinde, farklı bankalardan teklif alınmak suretiyle, bir Banka ile anlaşılmış olup, bunun sonucunda yapılan sözleşmede; bankanın kendi kredi kartıyla yapılan tahsilatlarda, bakiyelerin 19 gün bloke olması şartıyla, komisyon uygulanmayacağı, diğer banka kredi kartlarıyla gerçekleştirilen tahsilatlarda ise ortalama 1,16 oranında komisyon uygulanacağı düzenlendiği,
Ancak, Şirketin kredi kartı aracılığı ile gerçekleştirdiği tahsilatlarının büyük kısmını, başka bankalardan teklif almadan tek bir banka aracılığıyla yürüttüğü ve komisyon oranlarının, ortalama 1,60 olarak gerçekleştiği ve teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen tahsilatlara kıyasla yüksek kaldığı,
Tespit edilmiştir.
Şirketin kredi kartları ile yapılan tahsilat tutarlarının aşağıda yer alan tablodan görüleceği üzere yıldan yıla arttığı görülmektedir.
Tablo 9: Kredi Kartları ile Yapılan Tahsilat Tutarları ve Komisyon Maliyeti
Yıl | Kredi Kartı Tahsilatı (TL) | Komisyon Maliyeti (TL) | Komisyon Maliyetinin Kredi Kartı Tahsilatına Oranı(%) |
2021 | 152.695.195,94 | 2.488.847,61 | 1,63 |
2020 | 55.349.101,00 | 768.082,35 | 1,39 |
2019 | 21.985.862,00 | 168.521,46 | 0,77 |
2018 | 12.241.054,00 | 47.722,00 | 0,39 |
2017 | 8.588.805,00 | 55.624,00 | 0,65 |
2016 | 7.548.690,00 | 20.244,00 | 0,27 |
2015 | 6.554.556,00 | 34.921,00 | 0,53 |
2014 | 5.906.084,00 | 41.217,00 | 0,70 |
2013 | 4.277.258,00 | 21.990,00 | 0,51 |
Dipnot: Kredi kartı dahil toplam tahsilat tutarı 2020 yılında 381.503.000,00 TL, 2021 yılında ise 500.395.000,00 TL’ye ulaşmıştır.
Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, Şirket tarafından; kullanılmakta olan ÖKC lerde (Vera Delta Plus) EMV Level 3 sertifikası bulunmaması nedeniyle temassız kredi kartlarının kullanılamadığı, üretici firma (MT System) ile görüşülerek sertifikasyon sürecinin tamamlanmasının istendiği, bu süreçte temassız kredi kartlarının kullanabilmesi için söz konusu banka tarafından riskler üstlenilerek özel kullanım izni (waver) alındığı, bundan dolayı riskler söz konusu banka tarafından üstlenilerek gerekli izinler alındığı için ÖKC’ler üzerinde farklı bir banka kullanılmadığı,
Ayrıca kullanılmakta olan ÖKC’lerin sahada kullanımı sırasında gerek cihazın teknik yetenekleri gerekse de mali hafızalı cihazlar olması ve cihaz üzerine yazılım geliştirmede karşılaşılan kısıtlar nedeniyle GİB tarafından çıkarılan 507 ve 509 no.lu tebliğlere uygun cihaz arayışına geçildiği, bu tebliğlere göre hem saha şartlarına uygunluk olarak hem de android cihazlar olduğu için yazılım geliştirme kolaylığı olarak farklı cihazların bulunabildiği, tebliğ gereği bu cihazlar üzerinde çalışacak güvenli mali uygulamayı çalıştırabilecek işletici kuruluş lisanslarının ilk defa 2020 Kasım-Aralık aylarında 4 şirket tarafından alındığı, daha sonra alınan izinlerle işletici kuruluş sayısının 6 ya çıktığı, bu süreçten sonra Şubat 2021 itibariyle Android POS üreticisi firmalarla ve farklı iş birlikleri için bankalarla Android POS kullanımı için görüşmelere başlandığı, Mayıs 2022 itibariyle de bu görüşmelerin sonuçlandırıldığı, alım için teknik şartname yazım sürecine geçildiği belirtilmiştir.
Ancak, Şirket tarafından, belirli risklerin çalışılan Banka tarafından üstlenildiğinin belirtilmesi, diğer bankalardan teklif alınmamasına gerekçe olamayacaktır. Zira bulguda kredi kartı ile yapılan ve gelirlerinin büyük bir kısmına tekabül eden tahsilatların, başka bankalardan teklif almadan tek bir banka aracılığıyla yürütüldüğü tespiti yapılmıştır.Tekliflerin bu riskleri açıklayan teknik şartnamelere dayandırılarak alınması mümkün olabilecektir.
Sonuç olarak, Şirketin kredi kartları aracılığı ile gerçekleştirdiği tahsilatlarda, avantajlı imkanlardan faydalanmak ve komisyon maliyetlerini azaltmak amacıyla tek bir banka ile çalışmak yerine, diğer bankalardan da teklif alınmak suretiyle işlem yapılması gerektiği değerlendirilmektedir.