Bazı mal ve hizmet alımlarının, ihale usulleri yerine kısımlara bölünerek doğrudan temin yöntemi ile gerçekleştirildiği tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’nci maddesinde; “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur. Eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işleri kısımlara bölünemez. Bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulü temel usullerdir. Diğer ihale usulleri Kanunda belirtilen özel hallerde kullanılabilir.” denilmektedir.

Kanun hükmünden de anlaşılacağı üzere, temel ihale usulleri dışında yer alan doğrudan temin yöntemi ile ihtiyaçların karşılanması ancak kanunda belirtilen özel hallerde mümkün olabilmektedir. Kanun’da bu özel hallerden biri olarak “Büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde bulunan idarelerin onbeş milyar, diğer idarelerin beşmilyar Türk Lirasını aşmayan ihtiyaçları…” belirtilmiştir. (2019 yılı için söz konusu limit tutarı 30.101,00 TL dir.) Yine yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre bu parasal limitlerin altında kalmak amacıyla mal ve hizmet alımlarının kısımlara bölünemeyeceği açıktır. Bu hükmün aksine uygulamalar olduğu takdirde ihalelerde rekabet, saydamlık, eşit muamele, güvenilirlik ve kaynakların verimli kullanılması ilkelerine uyulduğunu söylemek mümkün olmayacaktır.

Kars Belediyesinde 2019 yılında tüm harcama birimleri tarafından düzenlenen 407 adet doğrudan temin suretiyle alımların tamamı incelenmiş olup;

  1. Belediye bünyesinde hizmet veren araçlara motorin alımlarında tek bir ihale ile yapılması mümkünken işin kısımlara bölünerek dört farklı firmaya 1.186.082.27 TL ödeme yapıldığı,

  2. Çeşitli yapım işlerinde veya bakım onarım çalışmalarında kullanılan agrega mal alım işi, tek bir ihale ile yapılması mümkünken işin kısımlara bölünerek dört farklı firmaya 160.495,20 TL ödeme yapıldığı,

  3. Kaldırım yapımı için Kilit parke alımlarında tek bir ihale yapılması mümkünken işin kısımlara bölünerek iki farklı firmaya 34.195,00 TL ödeme yapıldığı


  4. Belediye’ye bağlı içme suyu arıtma tesisinde kullanılmak üzere alüminyum klorür hidroksit alımı işinin tek bir ihale ile yapılması mümkünken işin kısımlara bölünerek iki farklı firmaya 102.654,00 TL ödeme yapıldığı,

  5. Belediye hizmetlerinde kullanılmak üzere araç (makam araç, pıck-up vb.) kiralama işinin tek bir ihale ile yapılması mümkünken işin kısımlara bölünerek iki farklı firmaya 71.224,00 TL ödeme yapıldığı tespit edilmiştir.

İhalenin temel ilkeleri olan rekabet ve saydamlığın ve aynı zamanda kamu yararının en iyi şekilde sağlanması için Yasa ile de zorunlu tutulan açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulünün uygulanması, doğrudan temin yöntemine ise istisnai olarak başvurulması gerekmektedir.


Kararla ilgili sorunuz mu var?