Samsun Büyükşehir Belediyesi’nin Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabını mevzuatta öngörülen şekilde kullanmadığı tespit edilmiştir.

Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin "Temel Kavramlar" başlıklı 5 inci maddesinin (c) bendinde ihtiyatlılık kavramı açıklanmıştır. Buna göre

“c) İhtiyatlılık: Muhasebe uygulamasında muhtemel risklere ve olaylara karşı bu Yönetmelikte belirtilen durumlarda karşılık ayrılır. Faaliyet sonucunu değiştirmeye yönelik olarak gizli yedekler ya da gereğinden fazla karşılık ayrılamaz.”

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin "372 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabının Niteliği" başlıklı 281 inci maddesine göre; belirlenecek esaslar çerçevesinde ayrılan ve faaliyet dönemi içinde ödeneceği öngörülen kıdem tazminatları karşılıklarının izlenmesi için 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı kullanılır.

Aynı Yönetmeliğin 330 uncu maddesine göre ise; ilgili mevzuatı uyarınca belirlenecek esaslar çerçevesinde ayrılan uzun vadeli kıdem tazminatları karşılıklarının izlenmesi için 472 Kıdem Tazminatı Hesabı kullanılır.

372 ve 472 No'lu Hesapların işleyiş şekli de aynı Yönetmelikte açıklanmıştır.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesi neticesinde belediyeler ihtiyatlılık kavramı gereği karşılaşması muhtemel riskler/giderler için karşılık ayırmak durumundadır. Bunlardan birisi de yıl içinde veya daha sonra emekli olacak işçileri için kıdem tazminatı karşılığı ayrılmasıdır. Bunları vadesine göre 372 ya da 472 No'lu Hesaplarda izleyecektir. Böylece karşılaşması muhtemel giderleri önceden kaydetmiş olacaktır.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere bir belediye mevzuata uygun olarak ayıracağı kıdem tazminatı karşılıklarını vadesine göre ya 372 No'lu Hesapta ya da 472 No'lu Hesapta izleyecektir.

Ancak Samsun Büyükşehir Belediyesi ayırması gereken kıdem tazminatı karşılıklarının tamamını uzun vadeli kıdem tazminatları için kullanılması gereken 472 Kıdem Tazminatları Karşılığı Hesabına kaydetmiştir. Ardından bir işçi emekli olacağı zaman işçinin kıdem tazminatı tutarı kadar tutarı 472 No'lu uzun vadeli hesaptan çıkarıp 372 No'lu kısa vadeli hesaba aktarmaktadır. Ardından bir sonraki işlem olarak 372 nolu Hesabı kapatmaktadır. Belediye 2018 yılı içerisinde bu şekilde 442.307,75 TL’lik muhasebe kaydı yapmıştır.

Ancak Yönetmelikte öngörülen kısa vadeli kıdem tazminatları için yılbaşında 372 No'lu Hesabın kullanılmasıdır ki buradaki amaç belediyenin yıl içerisinde karşılayacağı gideri görmesini sağlamaktır.

Samsun Büyükşehir Belediyesinin Kıdem Tazminatı Karşılık Hesaplarında bu yolu izlemesi muhasebe ilkelerinden ihtiyatlılık kavramının tam olarak uygulanmadığı anlamına gelmektedir.

Kamu idaresi cevabında; "Belediyemiz bünyesinde çalışmakta olan işçiler için yılsonlarında ayrılan 472 Kıdem Tazminatı Karşılıkları hesabının ertesi yıl içinde emekli olacak personel için ayrılmış olan tutarın, 372 Kıdem Tazminatı Karşılıkları Hesabına aktarılması gerekmekte olup, çalışan işçilerin emeklilikleri hizmet sürelerinin dolması neticesi olmadığından, tahminde bulunulamadığı sebebiyle 372 Kıdem Tazminatı Karşılıkları hesabına aktarımların emeklilik esnasında gerçekleştirilmektedir. Ancak bu yıl itibariyle bu hususa dikkat edilerek, emeklilik süresi gelen işçilere ait olan karşılıklar 372 Kıdem Tazminatı hesabına aktarılarak uygulanacaktır." denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında özetle; söz konusu muhasebe hatalarının bir kısmının tahmin edilemeyen emekliliklerden(yaş haddi dolmadan) kaynaklandığını, diğer kısmı için ise söz konusu hataların düzeltilmesi için gerekli çalışmaların yapılacağını belirtmiştir.

Bulgu konusu edilen husus bir yıl içerisinde emekli olacağı tahmin edilen personele ilişkin yapılan hatalardır. Belediye bu tip personeller için 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabını doğru zamanda kullanacağını belirtmiştir.

Bulgu konusu hususun devam edip etmediği sonraki denetimlerde izlenecektir.