Mal alımı ve yapım işlerinde muayene ve kabul komisyonu kurulmadan, muayene ve kabul işlemleri yapılmadan malın ve yapım işinin kabul edilerek teslim alındığı ve bedelinin bütçeden ödendiği tespit edilmiştir.

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Denetim, muayene ve kabul işlemleri” başlıklı 11’nci maddesinde; “Teslim edilen mal, hizmet, yapım veya yapılan işin muayene ve kabul işlemleri, idarelerce kurulacak en az üç kişilik muayene ve kabul komisyonları tarafından yapılır. Mal veya yapılan iş yüklenici tarafından idareye teslim edilmedikçe muayene ve kabul işlemleri yapılamaz.

Ancak sözleşmesinde hüküm bulunması halinde; imalat veya üretim süreci gerektiren işler, muayene ve kabul komisyonlarının yetki ve sorumluluğunu kaldırmaması şartıyla, ihale dokümanında belirtilen kalite ve özelliklere göre yapılıp yapılmadığı hususunda, ilgili idare tarafından belirli aşamalarda ve aralıklarla denetlenebilir.

Taahhüdün tamamlanan ve müstakil kullanıma elverişli bölümleri için kısmî kabul yapılabilir” düzenlemesi yapılmıştır.

Söz konusu düzenleme uyarınca, 4734 sayılı Kanun kapsamında ihale edilerek sözleşmeye bağlanan mal ve hizmet alımı ile yapım işlerinin muayene ve kabul işlemlerinin idarelerce kurulacak en az üç kişilik muayene ve kabul komisyonu tarafından yapılması ve bu komisyonların uygun görüşü üzerine mal, hizmet veya yapım işinin teslim ve kabulünün yapılması ve işin bedelinin sözleşmesinde öngörülen ara ödemeler hariç, bu aşamadan sonra ödenmesi gerekmektedir.

Ayrıca, ihale edilen işlerin sözleşme veya genel şartnamelerinde işlerin teslim etme ve teslim alma şekil ve şartları ile kısmi kabul, geçici ve kesin kabul işlemleri nasıl ve ne şekilde yapılacağı düzenlenmiş; bunun yanında Mal Alımları Denetim, Muayene ve Kabul İşlemlerine Dair Yönetmelik, Hizmet Alımları Muayene ve Kabul Yönetmeliği ve Yapım İşleri Muayene ve Kabul Yönetmeliği çıkarılmak suretiyle de alım türüne göre muayene ve kabul işlemlerinin uygulamasına ilişkin düzenlemeler getirilmiştir.

Anılan düzenlemeler uyarınca, mal alımı ve yapım işinin teslim alınmadan, muayene ve kabul komisyonu kurulmadan ve muayene ve kabul komisyonu uygun görüşü alınmadan, bir başka ifadeyle muayene ve kabul işlemleri tamamlanmadan malın veya yapım işinin teslim ve kabulünün yapılması ve bedelinin ödenmesi mümkün değildir.

Ancak, yapılan incelemede, 9.838.942,99 TL sözleşme bedelli 2022/766214 İKNolu “Hoca Ahmet Yesevi Caddesi Yapım İşi” ve 18.875.000,00 TL sözleşme bedelli 2023/233387 İKNolu “Beton Bordür ve Kilit Parke Alımı” işlerinde muayene ve kabul komisyonlarının kurulmadığı, muayene ve kabul işlemlerinin yapılmadığı ve muayene kabul işlemleri tamamlanmadan söz konusu işlerin bedellerinin bütçeden ödendiği görülmüştür.

Kamu İdaresi cevabında, bulgu konusu tespit kabul edilerek, bahsi geçen işlerde muayene ve kabul komisyonlarının kurulmadığı, muayene ve kabul işlemlerinin yapılmadığı ve muayene kabul işlemleri tamamlanmadan söz konusu işlerin bedellerinin bütçeden ödendiğinin görüldüğü; muayene ve kabul işlemleri tamamlanmadan bulgu konusu işlerin kabul edilerek teslim alınması ve bedellerinin bütçeden ödenmesinin anılan mevzuat hükümlerine aykırı olduğu; faturayı bütçe emanetine alan evrakı düzenleyenler ile Muhasebe Yetkilisi ve Harcama Yetkilisinin sorumluluğunun bulunduğu ifade edilmiştir.

Açıklandığı üzere, muayene ve kabul işlemleri tamamlanmadan söz konusu işlerin kabul edilerek teslim alınması ve bedellerini bütçeden ödenmesi anılan mevzuat hükümlerine aykırıdır.