22.01.2002 tarih ve 24648 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21’inci maddesinin (f) bendi ve 22’nci maddesinin (d) bendinde belirtilen parasal limitler dahilinde yapılan mal alımlarına ilişkin harcamaların yıllık toplamının, 2020 yılı bütçesine bu amaçla konulan ödeneklerin %10’unu, Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü alınmadan aşıldığı görülmüştür.

4734 sayılı Kanun’un “Pazarlık usulü” başlıklı 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde idarelerin yaklaşık maliyeti 323.398,00-TL’sine kadar olan mamul mal, malzeme veya hizmet alımlarını, pazarlık usulü ile ihale yaparak temin edebileceği; aynı Kanun’un “Doğrudan temin” başlıklı 22’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde ise büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde bulunan idarelerin 97.008,00-TL’sini, diğer idarelerin 32.316,00-

TL’sini aşmayan ihtiyaçları ile temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımların ilan yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temin usulü ile karşılanabileceği belirtilmektedir.

Yine aynı Kanun’un 62’nci maddesinin (ı) bendinde bu Kanun’un 21 ve 22’nci maddelerindeki parasal limitler dahilinde yapılacak harcamaların yıllık toplamının, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin %10’unu Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadıkça aşamayacağı ifade edilmiştir.

22.08.2009 tarih ve 27327 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliği’nin “4734 sayılı Kanun’un 62’nci maddesinin (ı) bendinin uygulanmasına ilişkin açıklamalar” başlıklı 21’inci maddesinde ise Kanun’un 21’inci maddesinin (f) bendi ile 22’nci maddesinin (d) bendinde belirtilen parasal limitlerin tespitinde bütçeye konulan ödeneklerin toplam tutarının değil; ödenek hangi amaçla bütçeye konulmuş ise o amaç için konulmuş ödeneğin toplam tutarının, dikkate alınması gerektiği belirtilmiştir.

2023 yılı ödenekleri ile doğrudan temin yöntemiyle yapılan alımlar aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:

‌Tablo 11: Pazarlık ve Doğrudan Temin %10 Limit Aşım Cetveli

4734 sayılı Kanun’un 21/f ve 22/d maddeleri kapsamında gerçekleştirilen alımlarda, bütçeye bu amaçla konulan ödeneğin %10’u tutarındaki sınırın, Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü alınmadan aşılması 4734 sayılı Kanun ve ilgili Tebliğ hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.

Diğer taraftan; yukarıdaki tablodan da görüleceği üzere; 2023 yılı için Belediye bütçesine konulan mal alımları ödeneğinin % 75’inden, hizmet alımları ödeneğinin ise

%50’sinden fazlası doğrudan temin yöntemiyle yapılan alımlarda kullanılmış olup, bu durum Belediye ihtiyaçlarının temin edilmesinde ihale yapılmaksızın doğrudan temin usulünün kullanılmasının genel uygulama haline dönüştüğünün bir göstergesidir.

Kamu İdaresi cevabında; bütçeye konulan ödeneğin %10’unun Kamu İhale Kurumunun görüşü alınmadan aşılmamasına özen gösterileceği bildirilmiştir.

Belediye ihtiyaçlarının temin edilmesinde ihale yerine doğrudan temin usulünün yaygın olarak kullanılmasından vazgeçilmesi ve 4734 sayılı Kanun’un 21/f ve 22/d maddeleri kapsamında gerçekleştirilen alımlarda, bütçeye bu amaçla konulan ödeneğin %10’u tutarındaki sınır aşılırken Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü alınmasının gerektiği değerlendirilmiştir.