Üniversite İdari Mali İşler Daire Başkanlığı tarafından, 2021 yılı içerisinde “Araç Kiralama Hizmet Alımı” ihalesi kapsamında 5 adet binek araç 12 aylığına kiralanmasına karşın aynı yıl içerisinde 2 farklı doğrudan temin ile toplam 171.187,68 TL tutarında altışar aylık araç kiralaması yapıldığı görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde; aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve yapım işlerinin bir arada ihale edilemeyeceği, eşik değerlerin altında kalmak amacıyla da aralarında doğal bir bağlantı olan mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin kısımlara bölünemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Anılan Kanun’un “Doğrudan temin” başlıklı 22’inci maddesinin (d) bendinde; büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde bulunan idarelerin, 2021 yılı için 121.405,00 TL’yi aşmayan ihtiyaçlarını ilân yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temini usulü ile gerçekleştirebileceği belirtilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (d) bendi gereğince ihtiyaçların temini” başlıklı 22.5’inci maddesinde; açık ihale usulü ile temini gereken ihtiyacın, Kanun’un 22’nci maddesinin (d) bendi için öngörülen parasal sınırların altında kalacak şekilde, adet bazında veya aynı ihale konusu içinde yer alabilecek nitelikteki mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin, kalemlere veya gruplara bölünmek suretiyle doğrudan temin usulü ile gerçekleştirilmesinin, Kanun’un temel ilkelerine aykırılık teşkil ettiği, dolayısıyla bu yöndeki uygulamaların sorumluluk doğuracağı ifade edilmiştir.

Yapılan incelemede, Üniversite İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı tarafından 2021 yılı içerisinde hizmetin temin edilebilmesi için, toplam 250.800,00 TL sözleşme bedelli, 2020/561669 İKN’li ihale ile 12 ay süreli 5 adet binek adet araç için kiralama işleminin yapıldığı görülmüştür.

Ayrıca, 2021 yılının ilk ve ikinci 6 ayı için ayrı ayrı olmak üzere, 85.593,84 TL tutarlarındaki iki farklı doğrudan temin ile aynı aracın kiralama işlemleri yapılmıştır.

Aynı aracın kiralanması için iki farklı doğrudan temin ile gerçekleştirilen toplam 171.187,68 TL tutarındaki harcamanın, Kanun’da Üniversite için belirlenen 121.405,00 TL’lik doğrudan temin limitini aştığı açıktır. Mevcut durumda bir araç kiralama ihalesi varken, ayrıca farklı 1 adet araç için Kanun’da belirlenen parasal limitin altında kalmak amacıyla parçalara

bölmek suretiyle iki farklı doğrudan temin yapılmasının, Kanun’un 5’inci maddesinde yer alan temel ilkelere aykırılık teşkil ettiği değerlendirilmektedir.

Kamu idaresi tarafından gerek Cumhurbaşkanlığı Tasarruf Tedbirleri Genelgesi, gerekse Üniversite bütçesinin nin kısıtlı olması nedeniyle araç alımı yapılamadığından, kamu hizmetinin sürekliliği ve aksamaması için doğrudan temin yöntemi ile sözleşme yapılarak kısa süreli araç kiralama hizmet alımı yapıldığı ifade edilmiş, sonraki mal ve hizmet alımları için ilgili birimlerin uyarıldığı ve gerekli hassasiyetin sağlanacağı ifade edilmiştir.

Bulguda ifade edilen husus, herhangi bir doğrudan temin ile araç kiralaması yapılmasının mevzuata aykırı olduğuna ilişkin değil, mevcut bir araç kiralama ihalesi var iken ve tutarı itibarıyla ihale usullerinden biri ile yapılması gereken yeni bir araç kiralama işleminin, parasal sınırların altında kalmak amacıyla birden fazla doğrudan temin ile parçalara bölmek suretiyle yapılmasına ilişkindir. Bu itibarla idarenin ihale mevzuatı hükümlerinin yerine getirilmesinde azami hassasiyet göstermesi gerekmektedir.