Bankalardan uzun vadeli olarak alınan krediye ilişkin hesaplanan faiz tutarlarının, ödenecek hale gelmediği halde gider tahakkuku yapılarak muhasebe kayıtlarında ve mali tablolarda yer alması sağlanmıştır.

Genel Yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin tüm malî işlemlerinin muhasebeleştirilmesi ve raporlanması hususları 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol

Kanununda düzenlenmiştir. Bu Kanun’un 49’ncu maddesi hükümlerine göre; Kamu hesapları, kamu idarelerinin gelir, gider ve varlıkları ile malî sonuç doğuran ve öz kaynağın artmasına veya azalmasına neden olan her türlü işlemlerle garantilerin ve yükümlülüklerin belirlenmiş bir düzen içinde hesaplara kaydedilerek, yönetim ve denetim yetkilileriyle kamuoyuna gerekli bilgilerin sağlanması amacıyla tutulur.

“Kayıt zamanı” başlıklı 50’nci maddesi hükmüne göre de, bir ekonomik değer yaratıldığında, başka bir şekle dönüştürüldüğünde, mübadeleye konu edildiğinde, el değiştirdiğinde veya yok olduğunda muhasebeleştirilir. Bütün malî işlemlerin muhasebeleştirilmesi ve her muhasebe kaydının da belgeye dayanması şarttır.

Temel muhasebe ilkelerine göre Kamu idarelerinin faaliyetleri, belirli dönemlerde raporlanır ve her dönemin faaliyet sonuçları diğer dönemlerden bağımsız olarak tespit edilir. Mali tablolar, bu tablolardan yararlanacak olanların doğru karar vermelerine yardımcı olacak ölçüde yeterli, açık ve anlaşılır şekilde düzenlenir.

Belediye tarafından, bankalardan alınan uzun vadeli kredilerin sonraki yıllarda ödenecek hale gelecek olan faizleri toplam tutar olarak 481 Gider Tahakkukları Hesabına kaydedilerek mali tablolarda gösterilmektedir. Yıl içinde yapılan toplam 2.055.200,43 TL iç borç faiz ödemeleri nedeniyle borç kaydı yapılarak gider tahakkukları hesabından düşülmekle beraber 2022 yılı bilanço pasif tarafında toplam 18.139.267,93 TL tutarında bir değer yer almaktadır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin “481 Gider tahakkukları hesabı” başlıklı 338’nci maddesinde açıklandığı üzere bu hesap, uzun vadeli iç ve dış mali borçlar hesap gruplarında izlenmeyen, tahakkuk etmiş giderlerden kaynaklanan ancak, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemlerde ödenebilir duruma gelecek olan borçların izlenmesi için kullanılır. Gider olarak tahakkuk ettirilmiş olup, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemden sonraki dönemlerde ödenebilir duruma gelecek olan giderlerden kaynaklanan borçlar, ilgili olduğu dönemde ödenmek üzere bu hesapta izlenir.

Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki hesaplarda yer alan iç ve dış mali borçlar için ay sonlarında hesaplanan ve içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemden sonraki dönemlerde ödenecek olan işlemiş faiz giderleri bu hesaba kaydedilir. Aralık ayına ait olarak tahakkuk ettirilen faiz gideri borçlarından takip eden faaliyet döneminden sonraki dönemlerde ödenmesi gerekenler geçici mizandan önce bu hesaba kaydedilir.

Tahakkuk etmiş olmakla birlikte, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemden sonraki dönemlerde ödenebilir duruma gelecek olan giderlerden kaynaklanan borç tahakkukları ay sonlarında bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. İçinde bulunulan yılı takip eden yılda ödenecek olanlar kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki 381-Gider Tahakkukları Hesabına, içinde bulunulan yılı takip eden yıldan sonraki yıllarda ödenecek olanlar bu hesaba alacak, vade sonunda ödenecek olan işlemiş faiz tutarları ise 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.

Görüldüğü üzere ancak tahakkuk etmiş olup sonraki dönemlerde ödenecek olan borçlar için Gider Tahakkukları Hesabı kullanılabilmektedir. Alınan bir banka kredisinin uzun dönem boyunca, ilerde ödenecek olan faiz tutarları henüz hesaplanmış ve tahakkuk ederek ödenecek hale gelmiş bir borç niteliğinde olmadığından bu hesaba kaydedilmesine gerek bulunmamaktadır. 481 Gider Tahakkukları Hesabına yapılan söz konusu muhasebe kayıtları nedeniyle mali tablolarda 18.139.267,93 TL hataya yol açılmıştır.