2018 yılı içerisinde ihale ile satışı gerçekleştirilen ve satış bedeli 1.812.384,00 TL tutarındaki taşınmaz ile belediye şirketine ayni sermaye olarak verilen 2.381.500,00 TL tutarındaki taşınmazların muhasebedeki kayıtlı değeri üzerinden değil, satılanlar satış bedeliyle, ayni sermaye olarak verilenler ise komisyonun belirlediği değeriyle muhasebe kayıtlarına alınmıştır.

İlgili yılında taşınmazların satış vs. sebeplerle ilgili maddi duran varlık hesaplarındaki çıkış kayıtlarının taşınmazların kayıtlı değeri üzerinden yapılmadığından muhasebe kayıtları ile taşınmaz envanteri arasında uyumsuzluk olduğu tespit edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin, 187’nci maddesinde aşağıdaki hüküm yer almaktadır.

“…Amortisman ayrılmış olan varlıkların net değeri, kayıtlı değerden ayrılmış

amortismanlar düşüldükten sonra kalan tutardır. Devir ve trampa satış hükmündedir. Maddi duran varlıkların satış işlemleri sırasında; amortismana tabi olanlarda net değeri, diğerlerinde kayıtlı değeri ile satış bedeli arasında fark olması durumunda, öncelikle oluşan olumlu veya olumsuz, ilgili varlık hesabı ve gelir veya gider hesaplarına kaydedilerek satış işlemi muhasebeleştirilir.”

Yine aynı Yönetmelik’in, 250 Arsa ve Araziler Hesabının işleyişini düzenleyen 189’uncu, 251 Yer altı ve Yerüstü Düzenleri Hesabını düzenleyen 191’inci ve 252 Binalar Hesabını düzenleyen 193’üncü maddelerinde, satılan taşınmazların kayıtlı değerleri üzerinden kayıtlardan çıkarılması; arsa ve araziler için kayıtlı bedel ile satış bedeli arasındaki olumlu/ olumsuz farkların 600/630 hesaplarına, diğer maddi duran varlıklar için satış bedeli ile net değeri arasındaki olumlu/ olumsuz farkların 600/630 hesaplarına kaydedilmesi gerektiği belirtilmektedir. Satış bedelleri ise 100 Kasa veya 102 Bankalar hesabına ya da ilgili diğer hesaplara kaydedilecektir.

Taşınmaz satışlarına ve kayıtlara ilişkin yapılan inceleme sonucunda, ihale ile satışı yapılan taşınmazların ihale bedelleri üzerinden kayıtlardan çıkışının yapıldığı görülmüştür. Satışı yapılan taşınmazların, satış bedeli ile ilgili maddi duran varlık hesabının alacağına, satış tutarı da 100/102 veya ilgili hesaplara kayıt yapılarak kayıt altına alınmasının sebebi, idare tarafından kullanılan taşınmaz bilgilerini içeren programa, taşınmazın tahakkuk bilgisi olarak satış bedellerinin kaydedilmesidir. Yani, taşınmaz kayıtlarının envanter çalışmasının yapılmaması sonucu taşınmazların kayıtlı değerlerinin tam olarak tespitinin yapılmamasıdır.

Sonuç olarak, idare tarafından taşınmaz envanterinin sağlıklı bir şekilde çıkarılması, muhasebe ile taşınmaz bilgi sisteminin entegrasyonunun sağlanması, taşınmaz programı üzerinden taşınmazların kayıtlı değerlerinin açık bir şekilde yer almasını sağlayacak bilgilere yer verilmesi, satışı yapılan taşınmazların kayıtlı değerleri üzerinden kayıtlardan çıkarılması gerekmektedir. Bu durum hem taşınmazların kayıtlı değerleri üzerinden kayıtlarda izlenmesi hem de taşınmazlara yönelik mali nitelikteki işlemlerin mevzuata uygun şekilde yerine getirilmesi açısından önem arz etmektedir.

Kamu idaresi cevabında; Gerekli özenin gösterileceğini ifade etmiştir.

Sonuç olarak Belediye tarafından bulguya iştirak edilmiştir. Ancak, yapılan hatalı kayıtlar 2018 yılı mali tablolarını etkilemiş ve bilançoda 250 Arsa ve Araziler, 251 Yer altı ve Yerüstü Düzenleri ve 252 Binalar hesaplarının hatalı görünmesine neden olmuştur. Düzeltme

işlemlerine ilişkin inceleme müteakip denetim döneminde yapılacaktır.