İdarenin mülkiyetinde bulunan ve "Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik"in EK 1’deki kayıt planının “Orta Malları” ile “Genel Hizmet Alanları” başlığı altında yer alan taşınmazların emlak vergi değerleri üzerinden kayıtlarda yer aldığı görülmüştür. Yönetmelik’in “Kayıt ve kontrol işlemleri” başlıklı 5’inci maddesine göre; kamu idareleri, mevcutlarla birlikte içinde bulunulan yılda çeşitli yollarla edinilen ve elden çıkarılan taşınmazlarını, miktar ve değer olarak takip etmek amacıyla kayıt altına alacaklardır. Taşınmazların hangi değerler üzerinden kayıt altına alınacağı ise yine 5’inci maddede açıklanmış olup buna göre orta malları ile genel hizmet alanları başlığı altında yer alan

taşınmazların iz bedeli üzerinden kayıtlara alınacağı hüküm altına alınmıştır.

“İz bedeli” ile ilgili tanımlamalar 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ve Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliğinde yer almaktadır. Buna göre; iz bedeli, gerçek değeri tespit edilemeyen veya edilmesi uygun görülmeyen ancak hesaplarda izlenmesi gereken iktisadi kıymetlerin muhasebeleştirilmesinde kullanılan en düşük tutardır.

Yapılan incelemede; İdare mülkiyetinde yer alan mera, çayır, mezarlık ve umuma ait binalar gibi yerlerin emlak vergi değerleri üzerinden kayıt altına alındığı;

Orta malları ile genel hizmet alanları başlığı altında yer alan ve yukarıda yer verilen taşınmazların iz bedeli üzerinden kayıtlara alınması gerekirken emlak vergi değerleri üzerinden kayıt altına alınması sonucu 252.01.01.04.11 no.lu Binalar Hesabında ibadet yerleri için toplam 29.354.517,65 TL ve 250.01.01.03 no.lu Arazi ve Arsalar Hesabında ise çayır ve otlaklar için toplam 445.966 TL fazla kayıt yapıldığı;

Tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından, orta malları ile genel hizmet alanları başlığı altında yer alan taşınmazların iz bedeli üzerinden muhasebeleştirilmesi çalışmalarına başlanıldığı ifade edilmiştir. Ancak söz konusu çalışmaların 2021 yılında yapılmaması nedeniyle ilgili varlık hesapları bilançoda fazla tutarlarla yer almıştır.

Sonuç olarak, iz bedelinin hesaplarda izlenmesi gereken iktisadi kıymetlerin muhasebeleştirilmesinde kullanılan en düşük tutar şeklindeki tanımı dikkate alınarak, bahsi geçen taşınmazların iz bedeli üzerinden kayıtlara alınması gerekmektedir.