Bazı işyerlerinin işyeri açma ve çalışma ruhsatı almadan faaliyette bulunduğu tespit edilmiştir.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun “İşyeri Açma İzni Harcı” başlıklı 81’inci maddesinde; “Belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir işyerinin açılması "İşyeri Açma İzni Harcına" tabidir.” denilmektedir.

10.08.2005 tarih ve 25902 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İşyeri Açma ve Çalışma

Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik'e göre; Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bu Yönetmelik kapsamındaki işyerlerinin açılıp faaliyet göstermesi için ilgili belediyeden İşyeri açma ve çalışma ruhsatının olması gerekmektedir.

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığından Üsküdar Belediyesi mücavir alanları içerisinde aktif olarak faaliyette bulunan işyerlerinin listesi istenmiş ve kurum bu işyerlerinin toplam sayısının 36.936 adet olduğuna dair bilgi, belge ve verileri yazılı olarak tarafımıza iletmiştir.

Ruhsat ve Denetim Birimi kayıtlarında ise 10.447 aktif ruhsat verilen işyerleri olduğu,

1.045 adet işyerinin belediyeden ruhsat alma zorunluluğu olmadığı tespit edilmiştir.

İdare ruhsat verileri ile vergi dairesi kayıtları karşılaştırılması sonucu 25.444 işyerine ruhsat verilmediği tespit edilmiştir.

Ancak işyeri kapandığı halde vergi mükellefiyeti sonlandırılmayanlar, ruhsat başvurusu yapmış ve sonuçlandırılamayanlar, ruhsatsız çalıştığı tespit edilip tutanak altına alınanlar vb. işyerleri olması sebebiyle daha sağlıklı karşılaştırma yapmak adına işletme yoğunluğu göz önünde bulundurularak örneklem yapılmış ve Yalıboyu Caddesi, Allame Caddesi, Söğütlüçayır ve Üçpınarlar Caddesinde bulunan işyerlerine verilen işyeri açma ve çalıştırma ruhsatı mükellefleri ile vergi mükellefleri karşılaştırılması yapılmıştır.

Aşağıda yer alan tabloda görüleceği üzere, anılan dört cadde de yer alan ve İdare tarafından işyeri ve çalıştırma ruhsatı verme yetki ve sorumluğunda olan 120 işyerine ruhsat verilmediği ve ruhsatlandırma çalışmasının yapılmadığı tespit edilmiştir.

Tablo 13: İşyeri Açma ve Çalıştırma Ruhsatı Olmadan Faaliyette Bulunan İşyeri Sayısı

Bulguda yer alan tespitlere istinaden İdare tarafından; Bulguda belirtildiği ölçüde ruhsat verilmeksizin çalışan işyeri bulunmadığı, vergi mükellefiyeti açısından tanımlanan işyeri ile

işyeri açma ve çalışma ruhsatı açısından tanımlanan işyerlerinin aynı hususu ifade etmediği, meskenlerinde e-ticaret faaliyetleri ile uğraşan kişiler olduğu ve işyeri ruhsatı yönünden işyeri niteliğinde olmadıkları, açılan işyerlerinin tespiti ve ruhsatlandırılması aşamasında kısa süreli ruhsatsız faaliyet gösteren işyerleri olmakla birlikte bunların sayısının oldukça sınırlı olduğu, bulguda belirtilen oranlarda ruhsatsız işyerlerinin faaliyette bulunmasının söz konusu olmadığı belirtilmişse de; İdarenin yüksek sayıda mükellefinin olması ve daha sağlıklı bir karşılaştırma yapılabilmesi amacıyla yukarıda yer verilen tabloda görüleceği üzere örneklem araştırması yapılmış ve 4 caddede mükellefler idare personeli tarafından yerinde denetim faaliyetleri ile tespit edilmiştir. Her ne kadar idare tarafından ruhsatsız çalıştığı tespit edilen mükellef sayısına itiraz edilmiş bulunulsa da örneklem araştırması idarenin ruhsatsız şekilde çalışan mükellef sayısına ışık tutmaktadır.

Sonuç olarak, işyeri açma ve çalıştırma ruhsatına ilişkin işlemlerin belli bir standartta takip edilmemesi ve kurumun kontrol ve denetim faaliyetlerini etkin bir şekilde yürütmemesi sebebiyle işyeri açma izin harcı gelirlerinin tahakkuk ve tahsilat işlemleri sağlıklı bir şekilde yapılamamaktadır. Bu nedenle işyeri açma ruhsatı başvurularının incelenmesi ve sonuçlandırılması ile sonrasında gerçekleştirilen kontrol ve denetim faaliyetlerinin mevzuatta belirtilen usul ve esaslara uygun bir şekilde gerçekleştirilmesi gerekmekte, İdarenin gelir kaybı yaşamamasını teminen, ruhsatsız işyerlerinin tespiti ve tespit edilen işyerlerine ilişkin mevzuatta belirtilen müeyyidelerin uygulanması gerekmektedir.