Menemen Belediyesinde personel giderleri toplamının mevzuatla belirlenen sınıra ulaşmasına rağmen yeni personel alımına devam edildiği görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Norm kadro ve personel istihdamı” başlıklı 49’uncu maddesinin sekizinci fıkrasında; “Belediyenin yıllık toplam personel giderleri, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre belirlenecek yeniden değerleme katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarın yüzde otuzunu aşamaz. Nüfusu 10.000'in altında olan belediyelerde bu oran yüzde kırk olarak uygulanır. Yıl içerisinde aylık ve ücretlerde beklenmedik bir artışın meydana gelmesi sonucunda personel giderlerinin söz konusu oranları aşması durumunda, cari yıl ve izleyen yıllarda personel giderleri bu oranların altına ininceye kadar yeni personel alımı yapılamaz. Yeni personel alımı nedeniyle bu oranın aşılması sebebiyle oluşacak kamu zararı, zararın oluştuğu tarihten itibaren hesaplanacak kanunî faiziyle birlikte belediye başkanından tahsil edilir. Personelin her türlü alacakları zamanında ve öncelikle ödenir” denilmiştir.

22.02.2007 tarihli ve 26442 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Belediye ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik’in “Kadroların kullanımı” başlıklı 14’üncü maddesinde;

“Belediye ve mahalli idare birlikleri, bu Yönetmeliğe uygun olarak ihdas edilecek kadro ve pozisyonların kullanımında, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 49 uncu maddesinin sekizinci fıkrasını göz önünde bulundurmak zorundadırlar” hükmü yer almaktadır.

Bu hükümlere göre Belediyenin yeni personel alımı nedeniyle personel giderlerinin söz konusu oranları aşması durumunda, cari yıl ve izleyen yıllarda personel giderleri bu oranların altına ininceye kadar yeni personel alımı yapılamayacaktır. Ancak yapılan incelemede; Menemen Belediyesinin 2017 yılı hesabı Sayıştay Denetimi sırasında söz konusu tespitten belediye başkanı ve birim personellerinin haberdar olmalarına rağmen 2020 yılına kadar olan süreçte Belediyenin personel alımına devam ettiği görülmüştür. 2019 yılı Düzenlilik Denetimi

kapsamında yapılan inceleme sonucunda 2018 ve 2019 yıllarında da personel giderlerinin belirlenen oranların altına inmemesine rağmen personel alımına devam edildiği tespit edilmiş ve belediye bu konuda bilgilendirilmiştir. Ancak 2020 yılı hesabının incelenmesi sırasında mevzuatla belirlenen üst sınırın üzerinde olunmasına rağmen personel alımına devam edilmiştir. Mevzuat hükmünden anlaşılacağı üzere personel giderlerinin belirlenen üst sınırın üzerinde iken personel alımı sebebiyle oluşacak kamu zararında idarenin üst yöneticisi olan Belediye Başkanının sorumluluğu bulunmaktadır.

Kamu idaresi cevabında personel alınması için Çevre ve Şehircilik Bakanlığından 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun geçici 1'inci maddesi gereğince gerekli izinlerin alındığını ve buna müteakip personel alımının gerçekleştiğini ifade etmiştir. Ancak geçici madde hükmünde Kanun’un yayım tarihi olan 13.07.2005 tarihindeki personel giderlerinin Kanun’un 49'uncu maddede belirtilen oranları aşan belediyeler için getirilmiş bir düzenleme olduğu açıktır. Söz konusu madde hükmüne dayanılarak 2020 yılında izin alınıp personel istihdam edilmesi hem getirilen düzenlemenin amacına hem de Kanun’un 49'uncu maddesine aykırılık teşkil etmektedir.

Sonuç olarak, belediyelerin yıllık personel giderlerinin gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin yeniden değerleme oranı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarın yüzde otuzunu aşması durumunda söz konusu giderlerin belirlenen sınırın altına ininceye kadar belediyeler tarafından yeni personel alımı yapılmaması gerekir.