775 sayılı Gecekondu Kanunu hükümlerine göre oluşturulması gereken fon hesabının oluşturulduğu ancak belediye ve mücavir alan sınırları içindeki Hazineye ait taşınmazlarının satış bedellerinden aktarılan payın, cari giderlerde kullanıldığı görülmüştür.

775 sayılı Gecekondu Kanunu’nun 12’nci maddesi gereğince teşkil edilen fonda toplanan paralar, belediyelerce, Toplu Konut İdaresi Başkanlığının izni alınmak şartıyla aşağıda yer verilen 13'üncü maddesinde belirtilen yerlerde kullanılabilecek, bunun dışındaki yerlerde kullanılamayacaktır:

“a) Bu kanundaki amaçlarda kullanılmak üzere arsa sağlanmasında, Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca onanan plan ve projelere göre halk konutu, nüve konut veya geçici misafir konutu yapılmasında,

1. Islah olunacak gecekondu bölgeleri ile yeniden tesis edilecek önleme bölgelerinin yol, meydan, kanalizasyon, su, elektrik ve benzerleri gibi kamu hizmet ve tesislerinin Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca onanan projelerine göre yapılmasında veya onarılmasında,

2. Kendi bütçe imkanlariyle karşılanamıyan ve fakat bu kanun gereğince yapılması gereken tesbit, harita alımı, plan ve projelendirme hizmetlerinde kullanılır.”

4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 5’inci maddesinde Belediye ve mücavir alan sınırları içindeki Hazineye ait taşınmazların satış bedellerinin tahsil edilen kısmından öncelikle yerinde muhafaza edilemeyen yapıların tasfiyesinde kullanılmak şartıyla % 10'u, ilgili belediyelerin 20.7.1966 tarihli ve 775 sayılı Kanun hükümlerine göre oluşturulan fon hesabına aktarılacağı ve kalan kısmından ise ilgili belediyeye % 30, varsa büyükşehir belediyesine % 10 oranında pay verileceği düzenlenmiştir. Dolayısıyla Belediye ve mücavir alan sınırları içindeki Hazineye ait taşınmazların satış bedellerinin tahsil edilen kısmından %10’unun oluşturulan fon hesabına aktarılması gerekmektedir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin Fonun teşkili ve muhasebeleştirilmesine ilişkin “Belirli Bir Amaca Tahsisli Gelirler ve Alınan Paylar” başlıklı 18'inci maddesinin ikinci fıkrasında aynen:

“20/7/1966 tarihli ve 775 sayılı Gecekondu Kanununun 12 nci maddesi gereği kurulan fonda toplanacak paralar gelir bütçesinin ilgili bölümüne gelir kaydedilir. Diğer taraftan gider bütçesinin ilgili tertibine tahsis amacı doğrultusunda kullanılmak üzere ödenek konulur. Bu fondan yapılan harcamalarda 775 sayılı Kanunda belirtilen usul ve esaslar uygulanır.” denilmektedir.

Yapılan inceleme neticesinde, Hazine tarafından gönderilen 861.008,28 TL’nin 800.05.02.08.99 nolu “Mahalli İdarelere Ait Diğer Paylar Hesabı”na kaydedilerek muhasebeleştirildiği ve söz konusu tutarın 775 sayılı Gecekondu Kanunu’nun 12’nci maddesi gereğince teşkil edilen fona aktarılması gereken %10’luk pay olduğu ve ilgili hesaba aktarılmadığı tespit edilmiştir.

Kamu İdaresi tarafından; bulgu konusunun kabul edildiği, Hazine tarafından gönderilen gecekondu fon gelirlerinin ilgili hesap kodunda muhasebeleştirilerek belediye tarafından önemli görülen diğer ödemelerde de kullanıldığı ancak bundan sonra yapılacak işlemlerde söz konusu paranın, 775 Sayılı Kanunda öngörülen tahsis amacı doğrultusunda kullanılmasına gerekli özen gösterileceği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak; gecekondu fon gelirlerinin gelir bütçesinin ilgili bölümüne kaydedilmesi ve bu fonun sadece Kanun’da belirtilen işler için kullanılması gerekmektedir.