Büyükşehir Belediyesi tarafından işlettirilmek veya kiraya vermek suretiyle elde edilen otopark gelirlerinin %50’sinin nüfusları oranında ilçe belediyelerine aktarılmadığı tespit edilmiştir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Büyükşehir ve ilçe belediyelerinin görev ve sorumlulukları” başlıklı 7’nci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde; karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek işlerinin büyükşehir belediyesinin görevleri arasında olduğu belirtilmiş; “Büyükşehir belediyesinin gelirleri” başlıklı 23’üncü maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde ise söz konusu park yerlerinin işletilmesinden elde edilen gelirin

%50’sinin ilçe belediyelerine nüfuslarına göre dağıtılacağı hüküm altına alınmıştır.

Anılan Kanun’un 23’üncü maddesinin son fıkrasında ise: büyükşehir belediyeleri ile ilçe belediyelerinin; tahsil ettikleri vergiler ve benzeri malî yükümlülüklerden birbirlerine ödemeleri gereken payları zamanında yatırmamaları halinde, ilgili belediyenin talebi üzerine söz konusu tutarın İller Bankası tarafından yükümlü belediyenin genel bütçe vergi gelirleri payından kesilerek alacaklı belediyenin hesabına aktarılacağı belirtilmiştir. Ayrıca gecikmeden kaynaklanacak faiz ve benzeri her türlü zararın tazmininden, ilgili ilçe belediye başkanı ve saymanının şahsen sorumlu olduğu, bu hükmün aynı zamanda ilçe belediyeleri hesabına yapılacak her türlü aktarmaları zamanında yapmayan büyükşehir belediye başkanı ve saymanları hakkında da uygulanacağı ifade edilmiştir.

Büyükşehir Belediyesi, mülkiyetindeki otoparkları kendisi işletmek yerine üçüncü kişilere işletme hakkını kiraya vermek suretiyle işlettirebilir. Dolayısıyla söz konusu otoparkların işletme hakkının üçüncü kişilere kiralanmasından elde edilen gelirin belediye açısından otopark geliri olduğu değerlendirilmektedir. Nitekim idare otoparkların işletme hakkını şirketine devretmiştir.

İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde 2023 yılında kiraya vermek suretiyle elde edilen otopark gelirinin toplam 1.084.237,12 TL olduğu ve söz konusu gelirin yarısının nüfuslarına göre ilçe belediyelerine dağıtılmadığı görülmüştür.

Kamu idaresi tarafından verilen cevapta özetle; Belediye tarafından gelir elde edilen tüm otoparklar yalnızca Yakutiye Belediyesi sınırlarında bulunduğu için bu belediyeye nüfus oranına göre pay aktarıldığı, diğer ilçe belediyeleri sınırlarında herhangi bir otopark bulunmadığı için pay aktarılmadığı; mevcut otopark yerlerinin ise tamamının belediyenin özkaynakları kullanılarak yapılıp Belediye şirketi tarafından işletilerek kiraya verildiği ve dolayısıyla ilçe belediyelerinden toplanan harçların otopark yapımında kullanılmadığı ifade edilmiştir.

İdarenin şirketi tarafından işletilmek üzere kiraya verdiği ve buradan elde ettiği kira gelirleri özü itibarıyla otopark olarak kullanılan alanlardan otopark geliri elde edilmesi olduğundan bu alanların kiraya verilmesinden elde edilen gelir otopark geliri olarak değerlendirilmelidir.

Diğer yandan Kanun hükmünde otopark gelirlerinin dağıtımında 'ilçe belediyesinin sınırlarında yer almak' gibi bir kritere yer verilmemiş, bu gelirlerin tüm belediyelere nüfusları göz önüne alınarak dağıtılacağı ifade edilmiştir. Dolayısıyla idarenin cevabında "diğer ilçe belediyeleri sınırlarında herhangi bir otopark bulunmadığı için pay aktarılmadığı" savunması mevzuata ve bulgu konusu edilen hususa uygun düşmemektedir.

Ayrıca idare tarafından Yakutiye Belediyesine pay aktarıldığı ifade edilse de pay aktarımı yapıldığına ilişkin tarafımıza herhangi bir kanıtlayıcı evrak sunulmamıştır.

Bu itibarla, Büyükşehir Belediyesinin faiz ve diğer yaptırımlarla karşılaşmaması adına yukarıda açıklanan mevzuat hükümlerine uygun hareket ederek otoparklardan elde etmiş olduğu gelirin %50’sini ilçe belediyelerine göndermesi gerekmektedir.