Üzerine ihale yapıldığı halde sözleşme imzalamayan kişilerle ilgili geçici teminat gelir kaydedildiği halde ihale karar vergisinin tahsil edilmesi ile ilgili olarak Vergi Dairesine bildirimde bulunulmadığı ve ihale yasaklısı olmaları için gerekli sürecin işletilmediği görülmüştür.

1. Üzerine İhale Yapıldığı Halde Sözleşme İmzalamayanların İhale Karar Damga Vergisi ile İlgili Sürecin İşletilmemesi

   Üzerine ihale yapıldığı halde sözleşme imzalamayan kişilerle ilgili geçici teminat gelir kaydedildiği halde ihale karar vergisinin tahsil edilmesi ile ilgili olarak Vergi Dairesine bildirimde bulunulmadığı görülmüştür.

   488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 1'inci maddesinde Bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kâğıtların Damga vergisine tabi olduğu, 3'üncü maddesinde Damga Vergisinin mükellefinin kâğıtları imza edenler olduğu, 24'üncü maddenin ikinci fıkrasında, birden fazla kişi tarafından imza edilen kağıtlara ait vergi ve cezanın tamamından imza edenlerin müteselsilen sorumlu olduğu, 26'ncı maddesinde resmi dairelerin ilgili memurlarının kendilerine ibraz edilen kağıtların Damga Vergisini aramaya ve vergisi hiç ödenmemiş veya noksan ödenmiş olanları bir tutanakla tespit etmeye veya bunları tutanağı düzenlemek üzere, vergi dairesine göndermeye mecbur oldukları hüküm altına alınmıştır. Aynı Kanun’a ekli (I) sayılı tablonun “II. Kararlar ve mazbatalar” kısmının ikinci fıkrasında İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararlarından Binde 5,69 oranında damga vergisi alınması gerektiği belirtilmiştir.

   29.09.2016 tarih ve 29842 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 60 seri numaralı Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği’nin “İhale kararlarına ilişkin damga vergisi uygulaması” başlıklı 7’nci maddesinin ikinci fıkrasında, “Damga Vergisi Kanunu uyarınca, yazılıp imzalanan veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenerek herhangi bir hususu ispat veya belli

   
   

   etmek için ibraz edilebilecek olan, yani hukuken tekemmül eden kâğıtlarda damga vergisi alacağı doğmaktadır. Bu nedenle, hukuken tekemmül eden kâğıda konu işlemin daha sonra çeşitli sebeplerle iptali damga vergisinin iadesini gerektirmemektedir.” ve aynı maddenin üçüncü fıkrasında, “488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun II/2 fıkrası uyarınca, Kanunun 8 inci maddesinde tanımlanan resmi dairelerin aldıkları ihale kararları ile resmi daire olmasa dahi kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların aldıkları ihale kararları damga vergisine tabi bulunmakta olup, söz konusu kararların ilgililerince imzalanması (ihale makamının onayını gerektiren durumlarda ihale makamının onayı ve imzası) ile bu kâğıtlar hukuken tekemmül etmekte ve damga vergisine konu teşkil etmektedir.” denilmektedir.

   488 sayılı Kanun’a ekli (1) sayılı Tablonun II. Kararlar ve mazbatalar kısmının ikinci sırasında ihale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararlarının Binde 5,69 oranında damga vergisine tabi olduğu belirtilmiştir. İhale kararına ihaleye katılanlar teklifini yazılı vermekte, daha sonra ise hazırda bulunanlarla açık artırmaya gidilmekte ve en son teklifi veren imzayı atmaktadır. Teklifi veren ihale kararında kâğıdı imzalayan olarak verginin mükellefidir. Kişi ihaleye teklif vererek açık artırmaya katılmakta ve en sonunda teklifin olduğu kâğıdı imzalamaktadır. İhale üzerine kalan kişinin sözleşme imzalamaması bu kişiyi ihale karar damga vergisi açısından mükellefiyetten kurtarmamaktadır. İhale kararı verildiğinde ihale damga vergisi doğmuştur.

   488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun “Konu” başlıklı 1’inci maddesine göre, bir belgenin damga vergisine tabi olabilmesi için iki şartın birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir. Birinci olarak, söz konusu belgenin yazılıp imzalamak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenmesi ve söz konusu belgenin herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilir olması gerekmektedir. Söz konusu durumda ifade edilen şartlar gerçekleşmiştir. 488 sayılı Kanun’un 26’ncı maddesinde resmi dairelerin ilgili memurlarının kendilerine ibraz edilen kâğıtların Damga Vergisini aramaya ve vergisi hiç ödenmemiş veya noksan ödenmiş olanları bir tutanakla tespit etmeye veya bunları tutanağı düzenlemek üzere, Vergi Dairesine göndermeye mecbur oldukları belirtildiğine göre, ihale yapıldığı halde sözleşme imzalamayan kişilerin ihale karar damga vergisiyle ilgili gerekli yazışmalar yapılarak konudan Vergi Dairesinin haberdar edilmesi gerekir. İşte bu nedenle ihale karar damga vergisinden dolayı Belediyedeki görevlilerin sorumluluğu bulunmaktadır. 60 seri numaralı Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği’nin “İhale kararlarına ilişkin damga vergisi uygulaması” başlıklı 7’nci maddesinin üçüncü fıkrasındaki hüküm gereği ihale karar damga vergisi doğmuştur.

   
   

   UKOME’nin 29.02.2016 tarih ve 462 (2016/7) sayılı kararı ile yapılan servis hakkı ihalesinde 4 kişi, Encümenin (İhale Komisyon Kararı) 29.04.2021 tarih ve 96772592.302.03-

   01.319 sayılı kararı ile yapılan servis hakkı ihalesinde 4 kişi, Encümenin (İhale Komisyon Kararı) 16.09.2021 tarih ve 96772592.302.03-01.665 sayılı kararı ile yapılan servis hakkı ihalesinde 1 kişi, Encümenin (İhale Komisyon Kararı) 05.08.2021 tarih ve 96772592.302.03-

   01.552 sayılı kararı ile yapılan taksi hakkı ihalesinde 1 kişi, Encümenin (İhale Komisyon Kararı) 02.06.2022 tarih ve 96772592.302.03-01.461 sayılı kararı ile yapılan taksi hakkı ihalesinde 3 kişi ve Encümenin (İhale Komisyon Kararı) 26.05.2022 tarih ve 96772592.302.03-

   01.425 sayılı kararı ile yapılan taksi hakkı ihalesinde 2 kişi ihale karar sonrası işlemleri yapmamıştır. İhale kararı sonrası ihale bedeli yatırılmaması ve sözleşme imzalanmaması/gerekli işlemlerin yapılmaması sonucu geçici teminatı gelir kaydedilenlerle ilgili alınmayan ihale karar damga vergisi yani tahsil edilmeyen bir kamu (vergi) alacağı söz konusudur.

   Kamu idaresi cevabında, üzerine ihale yapıldığı halde sözleşme imzalamayan kişilerle ilgili oluşan ihale kararına ait damga vergisinin tahsil edilmesi için Mali Hizmetler Dairesi Başkanlığınca ilgili vergi dairelerine yazılarak tahsilat süreci başlatıldığı ifade edilmiştir.

   Üzerine ihale yapıldığı halde sözleşme imzalamayan/ihale sonucunun gerektirdiği işlemleri yapmayan kişilerle ilgili oluşan ihale kararına ait damga vergisinin tahsil edilmesini temin için konunun Belediye tarafından ilgili Vergi Dairesine bildirilmesi gerekir.

2. Üzerine İhale Yapıldığı Halde Usulüne Göre Sözleşme İmzalamayanların İhale Yasaklısı Yapılmaması

Üzerine ihale yapıldığı halde sözleşme yükümlülüğünü yapmayan kişilerle ilgili geçici teminat gelir kaydedildiği halde ihale yasaklısı olmaları için gerekli sürecin işletilmediği görülmüştür.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “İhalenin sözleşmeye bağlanması” başlıklı 57’nci maddesinde, bütün ihalelerin bir sözleşmeye bağlanacağı, “Sözleşme yapılmasında müteahhit veya müşterinin görev ve sorumluluğu” başlıklı 57’nci maddesinde, sözleşme yapılması gerekli olan hallerde müteahhit veya müşterinin onaylanan ihale kararının bildirilmesini izleyen günden itibaren 15 gün içinde geçici teminatı kesin teminata çevirerek noterlikçe tescil edilmiş sözleşmeyi idareye vermek zorunda olduğu, “Sözleşme yapılması ve kesin teminat alınması zorunlu olmayan haller” başlıklı 61’inci maddesinde de, 57’nci maddede yazılı süre içinde

taahhüdün şartname hükümlerine göre yerine getirilmesi ve bunun idarece uygun bulunması halinde, sözleşme yapılması ve kesin teminat alınmasının zorunlu olmadığı belirtilmiştir.

Aynı Kanun’un “İdarelerce ihalelere katılmaktan geçici yasaklama” başlıklı 84’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında ise, “Üzerine ihale yapıldığı halde usulüne göre sözleşme yapmayan istekliler ile sözleşme yapıldıktan sonra taahhüdünden vazgeçen ve mücbir sebepler dışında taahhüdünü sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmeyen müteahhit veya müşteriler hakkında da, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili bakanlık tarafından, bir yıla kadar ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilir ve bu kararlar Resmi Gazete'de ilan ettirildiği gibi ilgililerin müteahhitlik sicillerine işlenir.” hükmü bulunmaktadır.

UKOME’nin 29.02.2016 tarih ve 462 (2016/7) sayılı kararı ile yapılan servis hakkı ihalesinde 4 kişi, Encümenin (İhale Komisyon Kararı) 29.04.2021 tarih ve 96772592.302.03-

01.319 sayılı kararı ile yapılan servis hakkı ihalesinde 4 kişi, Encümenin (İhale Komisyon Kararı) 16.09.2021 tarih ve 96772592.302.03-01.665 sayılı kararı ile yapılan servis hakkı ihalesinde 1 kişi, Encümenin (İhale Komisyon Kararı) 05.08.2021 tarih ve 96772592.302.03-

01.552 sayılı kararı ile yapılan taksi hakkı ihalesinde 1 kişi, Encümenin (İhale Komisyon Kararı) 02.06.2022 tarih ve 96772592.302.03-01.461 sayılı kararı ile yapılan taksi hakkı ihalesinde 3 kişi ve Encümenin (İhale Komisyon Kararı) 26.05.2022 tarih ve 96772592.302.03-

01.425 sayılı kararı ile yapılan taksi hakkı ihalesinde 2 kişi ihale karar sonrası işlemleri yapmamıştır. İhale kararı sonrası ihale bedeli yatırılmaması ve sözleşme imzalanmaması/gerekli işlemlerin yapılmaması sonucu geçici teminatı gelir kaydedilenlerle ilgili ihale yasaklısı yapılması için gerekli işlem yapılmamıştır.

Kamu idaresi cevabında, ihale üzerlerinde kalan kişilerden gerekli işlemleri yapmayanların geçici teminatının gelir olarak kaydedildiği, bu kişilerin ayrıca ihale yasaklısı ilan edilmelerine yönelik bir işlem yapılmadığı ifade edilmiştir.

Üzerine ihale yapıldığı halde usulüne göre sözleşme yapmayan istekliler ile ilgili olarak 2886 sayılı Kanun’un 84'üncü maddesine göre işlem yapılması için gerekli sürecin işletilmesi gerekir.